Nội chiến trong chóp bu Quân đội Nhân dân Trung Quốc
Bất đồng về đánh hay không đánh Đài Loan được coi là lý do chính gây ra nội chiến
Phóng viên của chúng tôi – 5 tháng 6 năm 2025
Ông ấy đã biến mất
Một cuộc đấu tranh quyền lực, có thể là về chiến lược Đài Loan, đang diễn ra trong Ủy ban Quân sự Trung ương Trung Quốc (CMC), bao gồm một số ít người nắm giữ quyền lực cao nhất đối với quân đội, bao gồm cả Chủ tịch Tập Cận Bình. Những thay đổi cực kỳ bất thường trên trang web của CMC cho thấy sự thay đổi quyền lực kiến tạo trong bộ chỉ huy cấp cao với hai sĩ quan cấp cao, Tướng Hà Vệ Đông và Đô đốc Miao Hua, đã bị loại bỏ.
“Chắc chắn đang có một cuộc đấu tranh quyền lực nào đó đang diễn ra. Nhưng chúng tôi không chắc liệu Tập Cận Bình có đang thanh trừng các phe phái khác hay các phe phái khác đang thanh trừng phe của Tập Cận Bình hay các phe phái khác nhau dưới quyền Tập Cận Bình đang thanh trừng phe phái khác”, một nhà phân tích người Malaysia từ chối nêu tên đã nói với Asia Sentinel.
Mặc dù có nhiều tin đồn lan truyền trong những ngày gần đây, nhưng Tập dường như vẫn chưa mất quyền lực, được các trang web truyền thông nhà nước và các cơ quan chính phủ đưa tin nổi bật rằng Tập đã gặp Tổng thống Belarus Aleksandr Lukashenko tại Bắc Kinh vào ngày 4 tháng 6. Tập khẳng định quyền lực của mình bằng một bài viết được đăng trên các trang web vào ngày 5 tháng 6 trên hai phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc là Nhân dân Nhật báo và Tân Hoa Xã, trong đó mô tả ông là chủ tịch CMC ra lệnh về cơ sở hạ tầng quân sự.
Hiện tại, CMC do Tập làm chủ tịch có sáu thành viên, bao gồm hai phó chủ tịch là Tướng Trương Hữu Hiệp và Hà Vệ Đông, sau đó là ba thành viên bình thường là Tướng Lưu Chấn Lệ và Trịnh Thanh Dân, và Đô đốc Miêu. Người ta tin rằng ủy ban này có một “phe phái Thiểm Tây” do Trương Hữu Hiệp đứng đầu, nhà lãnh đạo quân sự quyền lực thứ hai sau chính Tập, và một “phe phái Phúc Kiến” do Hà đứng đầu, nhà lãnh đạo quyền lực thứ ba sau Trương và Tập. Trương và Tập sinh ra ở Thiểm Tây, trong khi Tướng Hà trước đây từng phục vụ cùng Tập tại Phúc Kiến.
Trang web CMC trước đây có thể dễ dàng truy cập trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc, nhưng trong vài ngày qua, việc tìm kiếm đã trở nên khó khăn. Trang web vẫn tồn tại, nhưng tên của các thành viên CMC đã trở nên “lạnh”, theo nghĩa là nhấp vào tên của họ không mang lại kết quả nào. Vài tuần trước, tên của các thành viên là “liên kết nóng”, khi nhấp vào tên sẽ đưa ra thông tin về họ.
“Sự nhầm lẫn mà chúng ta thấy trên các trang web của Bộ Quốc phòng và CMC cho thấy có sự thay đổi nhân sự bất thường ở cấp cao nhất”, Willy Lam, thành viên cấp cao của Jamestown Foundation, một nhóm nghiên cứu của Hoa Kỳ, cho biết. “Tướng He Weidong đã mất quyền lực hơn một tháng trước và được báo cáo là đang bị điều tra; nhưng tên của ông vẫn còn trên các trang web cấp cao này. Nhưng tên của Miao Hua đã biến mất”.
Miao đã bị xóa khỏi trang web CMC vào ngày 30 tháng 5, nhưng He vẫn còn hiện diện. Việc tìm kiếm hai người này không mang lại kết quả nào trên trang web của Bộ Quốc phòng, trong khi tìm kiếm tất cả các thành viên CMC khác lại đưa ra nhiều hồ sơ, cho thấy sự sụp đổ của họ.
Vào ngày 15 tháng 5, một báo cáo của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc, Quốc hội Trung Quốc, tuyên bố Miao phạm tội “vi phạm kỷ luật đảng và pháp luật”, một cáo buộc nghiêm trọng hơn so với thông báo của Bộ Quốc phòng vào ngày 28 tháng 11 năm 2024 rằng ông đã bị cách chức vì vi phạm kỷ luật đảng. Vì vi phạm pháp luật, Miao chắc chắn sẽ bị buộc tội tại tòa án, nơi có tỷ lệ kết án rất cao.
Ông không chỉ là một nhà lãnh đạo quân sự cấp cao mà còn là một thành viên Bộ Chính trị – một trong 24 người thực sự cai trị Trung Quốc, theo báo cáo ngày 23 tháng 4 của Tổ chức Nghiên cứu Trung Quốc và Châu Á (ORCA) có trụ sở tại Ấn Độ của Srikanth Kondopalli. “Sự biến mất đột ngột của ông, xảy ra ngay sau khi Đô đốc Miao Hua bị cách chức, đặt ra những câu hỏi quan trọng liên quan đến sự ổn định chính trị của giới tinh hoa, các cuộc thanh trừng nội bộ và các cơ chế kiểm soát trong các cấp cao của cơ quan quân sự Trung Quốc.”
Kondapalli, giáo sư nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Jawaharlal Nehru, đã viết rằng sự mất tích của Miao “đã gây chấn động trong quân đội Trung Quốc, vì ông từng thuộc “phe Phúc Kiến” – một phe rất có thế lực vì có liên quan đến chính chủ tịch CMC Tập Cận Bình”.
Tướng He và Đô đốc Miao là những “người của Tập” vững chắc, Lam của Quỹ Jamestown cho biết. Ông giải thích rằng Tập đã trở thành bạn thân của cả hai sĩ quan khi ông giữ chức quan chức cấp trung tại tỉnh Phúc Kiến từ năm 1985 đến năm 2002.
Mặc dù He và Miao là học trò của Tập, nhưng tình bạn và sự ganh đua dựa trên nhiều yếu tố trong nền chính trị Trung Quốc, Lam cho biết. Ông nói thêm rằng mối quan hệ thân thiết với nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể không mấy quan trọng nếu có những vấn đề khác đang bị đe dọa. Lam chỉ ra rằng từ năm 2023 đến năm 2024, Tập đã loại bỏ một số học trò của mình, bao gồm hai bộ trưởng quốc phòng, Wei Fenghe và Li Shangfu.
Vào ngày 29 tháng 6 năm 2024, chính phủ Trung Quốc tuyên bố Wei và Li đã bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc và phải đối mặt với các cáo buộc, Asia Sentinel đưa tin cùng ngày.
Chia rẽ về Đài Loan
Một người theo dõi Trung Quốc giấu tên đã nói với Asia Sentinel rằng “Có những bất đồng về quan điểm chiến lược trong CMC”. “Ông He Weidong nợ sự trỗi dậy của mình cho Tập. Vị trí của ông ấy cực kỳ quan trọng. Ông ấy là kiến trúc sư của chiến lược quân sự của Trung Quốc đối với Đài Loan, bao gồm cả việc xâm lược Đài Loan hoặc phong tỏa Đài Loan.” Ông chỉ ra rằng việc ông He bị cách chức diễn ra vào thời điểm quan trọng của căng thẳng Trung-Mỹ, có thể là do quan điểm của ông về thời điểm Trung Quốc nên hành động đối với Đài Loan. Ông nói thêm rằng Tướng He có lập trường thận trọng và bảo thủ về việc liệu Trung Quốc có nên xâm lược Đài Loan hay không.
“Cơ quan ra quyết định quan trọng của Trung Quốc trong một cuộc chiến đang được tái cấu trúc. Vấn đề là loại bỏ những người phản đối. Ông He Weidong và Miao Hua bị loại vì họ bị coi là không trung thành với quốc gia. Bất kỳ ai bị coi là rủi ro đối với việc ra quyết định ở Trung Quốc đều không được chào đón trong CMC,” người theo dõi Trung Quốc giải thích.
Tướng Zhang Shengmin được cho là đồng minh của Tướng Zhang Youxia (cả hai đều không có quan hệ họ hàng). Cả hai người đều thuộc “băng đảng Thiểm Tây”, vì Zhang Shengmin sinh ra ở tỉnh Thiểm Tây trong khi Zhang Youxia sinh ra ở Bắc Kinh, nhưng tổ tiên của ông đến từ Thiểm Tây. Cả hai vị tướng đều đã làm việc cùng nhau trong Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), Anushka Saxena, một nhà phân tích nghiên cứu, cho biết trong một bài báo của Think China, một ấn phẩm của Singapore, vào ngày 30 tháng 4. “Không có gì ngạc nhiên khi, với tư cách là người đứng đầu chống tham nhũng của CMC, Trương Thanh Dân sẽ đóng vai trò là một cái búa mà Trương Du Hiệp có thể dễ dàng sử dụng”.
Vai trò của Trương Thanh Dân với tư cách là người đứng đầu chống tham nhũng của Tập trong CMC sẽ rất quan trọng, Lyle Morris, một thành viên cấp cao của Viện Chính sách Xã hội Châu Á, cho biết trong một bài báo của Hiệp hội Châu Á vào ngày 27 tháng 10 năm 2022. Kể từ khi Tập nhậm chức Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vào năm 2012, hơn 48 sĩ quan quân đội cấp cao đã bị truy tố vì tội tham nhũng, giữ cấp bậc từ trung tướng đến thiếu tướng. Sáu người trong số họ là cựu thành viên CMC và hai cựu phó chủ tịch CMC, Morris viết.
Tướng Lưu Chấn Lệ cũng có thể là đồng minh của Tướng Trương Du Hiệp. Cả hai đều chiến đấu cho Trung Quốc vào năm 1986 trong trận chiến biên giới với Việt Nam, và có thể đã gắn kết với nhau trong trận chiến đó, Morris nói thêm.
“Tần suất sa thải trên diện rộng dưới thời Tập Cận Bình nhấn mạnh sự bất ổn trong mối quan hệ (ĐCSTQ-PLA)”, Kondapalli viết trong báo cáo ORCA.
Source : China’s Top Military in Civil War