Mohammed Deif, kẻ cầm đầu Hamas trong bóng tối October 8, 2023.
GAZA CITY (NV) – Đối với người Israel, Mohammed Deif mới là kẻ thù Số Một. Trong vai trò chỉ huy tối cao của Lữ Đoàn Izzedine al-Qassam Brigades, cánh quân sự trong tổ chức bạo động Hamas của người Palestine, Deif đã làm cho nước Do Thái phải quằn quại suốt ba thập niên nay, thả ra các tay đánh bom tự sát và điều khiển những cuộc bắt cóc binh lính Israel. Nhân vật này đã thoát chết sau nhiều vụ ám sát của Israel, khiến Deif có biệt danh là “con mèo có chín kiếp sống.”
Theo các giới chức tình báo Israel, hiện nay Deif là kẻ chủ mưu chiến lược của nhóm bạo động Palestine trong vụ bắn hỏa tiễn vào lãnh thổ Israel và xây dựng mạng lưới đường hầm đặng các chiến binh được huấn luyện thành thạo có thể xâm nhập vào đất Israel.
Những sách lược đó cùng các chiến thuật khác đã làm thiệt mạng 61 binh sĩ và ba thường dân Israel khi cuộc chiến giữa người Palestine và Israel tái phát vào hôm 8 Tháng Bảy, biến Deif trở thành kẻ bị truy nã gắt gao nhất ở Gaza.
Giữa lúc Israel đang đẩy mạnh cuộc tấn công trên bộ, một số nhà phân tích quân sự Israel cho rằng Deif mới chính là trở ngại lớn lao nhất đối với kế hoạch thương thuyết để chấm dứt cuộc xung đột Israel-Palestine. Hôm Thứ Sáu, 6 Tháng Mười, các chiến binh thuộc Al-Qassam Brigades đã tấn công binh lính Israel, và theo quân đội Israel, đã bắt cóc đem đi một sĩ quan Israel, phá vỡ cuộc hưu chiến 72 giờ vì lý do nhân đạo do Hoa Kỳ và Liên Hiệp Quốc làm trung gian hòa giải.
Rồi vào sáng sớm hôm Chủ Nhật, quân đội Israel cho hay viên sĩ quan bị bắt cóc đó đã bị thiệt mạng trong một cuộc giao tranh. Cuộc tấn công mới nhất này và các vụ vi phạm lệnh ngừng bắn của phía Palestine phản ảnh sự chia rẽ giữa bộ phận chính trị và cánh quân sự của tổ chức Palestine, và rồi cánh quân sự thắng thế, theo các nhà phân tích.
“Kẻ đưa ra quyết định trong nhóm Hamas là Mohammed Deif, nhà lãnh đạo thật sự cánh quân sự, và nhân vật này chống đối cuộc ngưng chiến với niềm tin rằng ngày nào mà họ còn tiếp tục chiến đấu thì ngày đó họ sẽ đạt thêm được một chiến tích nữa,” theo lời Tướng về hưu Glora Eiland, một cựu cố vấ an ninh quốc gia của Israel.
Đối với người dân Palestine, Deif là một người hùng, một trong những nhân vật còn sót lại của thế hệ thứ nhất và thứ nhì trong tổ chức Hamas, được sự ngưỡng mộ dài lâu vì luôn luôn coi thường Israel. Là một cựu diễn viên sân khấu, người ta cho rằng Deif là bậc thầy của nghệ thuật hóa trang và giả dạng, nổi tiếng vì khả năng trà trộn và tan biến vào đám đông, y như loài cắc kè nhanh chóng đổi màu để thích nghi với mọi hoàn cảnh vậy.
Người ta tin rằng Deif ở vào độ tuổi 50, nhưng bức hình chụp sau cùng mà người ta nhìn thấy được chân dung của Deif thì đã có từ hai thập niên rồi.
Chào đời tại biệt khu Khan Younis ở Dải Gaza, Deif gia nhập phong trào Huynh Đệ Hồi Giáo, tiền thân của tổ chức Hamas, từ thuở còn thơ. Trong thập niên 1980, Deif theo học ngành khoa học tại Đại Học Hồi Giáo ở Gaza, nơi Deif ngày càng gắn bó với phong trào Hồi Giáo.
Năm 1990, Israel bắt giữ Deif vì dính líu tới tổ chức Hamas, nhưng rồi lại thả đương sự ra. Deif cứ từ từ tiến thân, và sau đó giữ vai trò phát triển kho võ khí của Hamas. Sau khi nhân vật đỡ đầu của mình, là Yahya Ayash, bị Israel giết, Deif bắt đầu ẩn mặt vì sợ sẽ phải chịu chung số phận với Ayash.
Đến năm 2002, Deif được bổ nhiệm cầm đầu lữ đoàn al-Qassam Brigades, thay thế cho vị chỉ huy bị Israel hạ thủ. Phía Israel coi Deif là cha đẻ của những vụ tấn công tự sát vào các chuyến xe buýt và những nơi công cộng trên lãnh thổ Israel.
Mặc dù cứ thăng tiến mãi trong tổ chức Hamas, Deif có vẻ như không muốn giữ chức lãnh tụ Hamas để thay thế cho Ismail Haniyeh. Các nhà phân tích cho rằng chính trị không phải là tham vọng của Deif, và tham vọng của Deif chỉ là chấm dứt cuộc chiếm đóng lãnh thổ Palestine của Israel bằng võ lực. (TTHN)