Quân đội Nga rút khỏi Moscow sau khi cuộc nổi dậy của lính đánh thuê kết thúc nhưng rắc rối vẫn còn đối với Putin.
Updated June 25, 2023 7:58 a.m. MDTPublished June 25, 2023 5:37 a.m. MDT
Một cuộc nổi dậy ngắn ngủi của một chỉ huy lính đánh thuê nổi loạn người Nga đã kết thúc với việc quân đội của ông ta đánh bại một cuộc rút lui, nhưng thách thức phi thường đối với việc nắm giữ quyền lực trong hai thập kỷ của Tổng thống Vladimir Putin có thể có hậu quả lâu dài đối với sự cai trị của ông và cuộc chiến của ông ở Ukraine.
Hình ảnh của Putin như một nhà lãnh đạo cứng rắn đã bị bầm dập nặng nề bởi cuộc chiến Ukraine, kéo dài trong 16 tháng và cướp đi một số lượng lớn quân đội Nga. Cuộc diễu hành hôm thứ Bảy tới Moscow bởi các lực lượng dưới sự chỉ huy của người từng được ông bảo trợ, Yevgeny Prigozhin, đã phơi bày thêm những điểm yếu, các nhà phân tích cho biết.
Bảo hiểm đầy đủ về cuộc chiến ở Ukraine
Điều đó cũng có nghĩa là một số lực lượng tốt nhất chiến đấu cho Nga ở Ukraine đã được rút khỏi chiến trường đó: quân đội Wagner của Prigozhin và quân Chechnya được gửi đến để ngăn chặn họ.
Sau khi kêu gọi một cuộc nổi dậy vũ trang nhằm lật đổ bộ trưởng quốc phòng Nga, Prigozhin và các chiến binh của ông dường như đã giành quyền kiểm soát trụ sở quân đội Nga ở Rostov-on-Don, nơi giám sát chiến sự ở Ukraine.
Sau đó, họ tiến về phía Moscow mà hầu như không bị cản trở. Truyền thông Nga đưa tin họ đã bắn rơi một số máy bay trực thăng và một máy bay liên lạc quân sự. Bộ Quốc phòng chưa bình luận.
Họ chỉ bị dừng lại bởi một thỏa thuận gửi Prigozhin đến nước láng giềng Belarus, quốc gia đã hỗ trợ cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Theo phát ngôn viên của Điện Kremlin, Dmitry Peskov, các cáo buộc chống lại ông ta về việc tổ chức một cuộc nổi loạn vũ trang sẽ bị hủy bỏ, và Prigozhin đã ra lệnh cho quân đội của ông ta trở lại trại dã chiến của họ.
Chính phủ cũng cho biết họ sẽ không truy tố các chiến binh Wagner đã tham gia, trong khi những người không tham gia sẽ được Bộ Quốc phòng đề nghị hợp đồng.
Mặc dù trước đó Putin đã thề sẽ trừng phạt những kẻ đứng sau cuộc nổi dậy vũ trang, nhưng ông Peskov đã bảo vệ sự đảo ngược, nói rằng “mục tiêu cao nhất” của Putin là “tránh đổ máu và đối đầu nội bộ với những kết quả không thể đoán trước.”
Lệnh ân xá đó trái ngược với các khoản tiền phạt và án tù mà chính quyền Nga đã áp dụng cho hàng ngàn người đã chỉ trích chiến tranh, thậm chí là một cách gián tiếp.
Và trong khi nó kết thúc cuộc khủng hoảng trước mắt, nó có thể đã khởi động một cuộc khủng hoảng dài hạn hơn, các nhà phân tích và quan sát cho biết.
“Đối với một chế độ độc tài được xây dựng dựa trên ý tưởng về quyền lực không bị thách thức, đây là một sự sỉ nhục tột độ và thật khó để nhìn thấy vị thần của sự nghi ngờ bị buộc trở lại vào trong chiếc lọ,” Phillips O’Brien, giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học University of London, nói. của Thánh Andrew ở Scotland. “Vì vậy, nếu Prigozhin có thể thua trong ngắn hạn, thì Putin có thể sẽ là người thua trong dài hạn.”
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken lưu ý rằng thách thức đối với Putin đến từ bên trong.
“Tôi nghĩ rằng chúng ta đã thấy nhiều vết nứt xuất hiện trên mặt tiền của Nga,” ông nói với chương trình “Gặp gỡ báo chí” của NBC. “Chúng tôi có tất cả các loại câu hỏi mới mà Putin sẽ phải giải quyết trong những tuần và tháng tới.”
Prigozhin, người đã gửi một loạt cập nhật âm thanh và video trong cuộc nổi dậy của mình, đã im lặng kể từ khi Điện Kremlin công bố thỏa thuận.
Không rõ liệu anh ta có ở Belarus hay không hoặc liệu có bất kỳ đội quân Wagner nào của anh ta sẽ theo anh ta hay không.
Trả lời các câu hỏi của Associated Press, văn phòng báo chí của Prigozhin trả lời rằng ông không thể trả lời ngay lập tức nhưng “sẽ trả lời các câu hỏi khi nhận được kết nối bình thường.”
Đoạn video do Associated Press quay ở Rostov-on-Don cho thấy mọi người cổ vũ quân đội Wagner khi họ khởi hành. Một số chạy đến bắt tay Prigozhin, người đang đi trên một chiếc SUV.
Thống đốc khu vực sau đó nói rằng tất cả quân đội đã rời khỏi thành phố. Các hãng thông tấn Nga cũng đưa tin rằng chính quyền Lipetsk xác nhận lực lượng Wagner đã rời khỏi khu vực đó, nằm trên đường tới Moscow từ Rostov.
Moscow đã chuẩn bị cho sự xuất hiện của lực lượng Wagner bằng cách dựng lên các trạm kiểm soát với xe bọc thép và quân đội ở rìa phía nam của thành phố. Truyền hình nhà nước ở Chechnya đưa tin, khoảng 3.000 binh sĩ Chechnya đã được rút khỏi cuộc chiến ở Ukraine và vội vã đến đó vào sáng sớm thứ Bảy. Quân đội Nga được trang bị súng máy thiết lập các trạm kiểm soát ở ngoại ô phía nam Moscow. Các đội đã đào các đoạn đường cao tốc để làm chậm cuộc hành quân.
Đến chiều chủ nhật, quân đội đã rút khỏi thủ đô, và mọi người tràn ra đường và đổ xô đến các quán cà phê. Giao thông trở lại bình thường, rào chắn và trạm kiểm soát đã được dỡ bỏ nhưng Quảng trường Đỏ vẫn đón du khách. Trên các đường cao tốc dẫn đến Mátxcơva, các đội sửa chữa đường bị xé toạc chỉ vài giờ trước đó trong sự hoảng loạn.
Các đài truyền hình do nhà nước kiểm soát đưa ra thỏa thuận chấm dứt cuộc khủng hoảng như một sự thể hiện sự khôn ngoan của Putin và phát sóng cảnh quân đội Wagner rút lui khỏi Rostov-on-Don để giải vây cho cư dân địa phương lo sợ một trận chiến đẫm máu để giành quyền kiểm soát thành phố.
Những người ở đó đã được Kênh 1 phỏng vấn ca ngợi vai trò của Putin.
Nhưng Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng “Điện Kremlin hiện đang phải đối mặt với trạng thái cân bằng không ổn định sâu sắc.”
“Thỏa thuận là một giải pháp ngắn hạn, không phải là một giải pháp dài hạn”, viện nghiên cứu đã theo dõi cuộc chiến ở Ukraine ngay từ đầu viết.
Prigozhin đã yêu cầu lật đổ Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, người mà Prigozhin từ lâu đã chỉ trích bằng những điều khoản khô khan vì đã tiến hành cuộc chiến ở Ukraine.
Hoa Kỳ có thông tin tình báo rằng Prigozhin đã xây dựng lực lượng của mình gần biên giới với Nga trong một thời gian. Điều đó mâu thuẫn với tuyên bố của Prigozhin rằng cuộc nổi dậy của anh ta là phản ứng trước cuộc tấn công vào các trại của anh ta ở Ukraine vào thứ Sáu bởi quân đội Nga.
Khi thông báo về cuộc nổi dậy, Prigozhin cáo buộc các lực lượng Nga nhắm mục tiêu vào các trại Wagner ở Ukraine bằng tên lửa, trực thăng vũ trang và pháo binh. Anh ta cáo buộc rằng Tướng Valery Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng, đã ra lệnh tấn công sau cuộc họp với Shoigu, trong đó họ quyết định tiêu diệt nhà thầu quân sự.
Bộ Quốc phòng phủ nhận tấn công các trại.
Một người quen thuộc với vấn đề này cho biết các nhà lãnh đạo của Quốc hội đã được thông báo về việc xây dựng Wagner vào đầu tuần trước. Người này không được phép phát biểu công khai và nói chuyện với Associated Press với điều kiện giấu tên. Cuộc họp giao ban tình báo Hoa Kỳ lần đầu tiên được báo cáo bởi CNN.
Một động cơ có thể dẫn đến cuộc nổi loạn của Prigozhin là yêu cầu của Bộ Quốc phòng Nga, được Putin ủng hộ, rằng các công ty tư nhân phải ký hợp đồng với họ trước ngày 1 tháng 7. Prigozhin đã từ chối thực hiện điều đó.
Người Ukraine hy vọng cuộc đấu đá nội bộ của Nga sẽ tạo cơ hội cho quân đội của họ giành lại lãnh thổ do lực lượng Nga chiếm giữ.
Ben Barry, thành viên cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, cho biết: “Những sự kiện này sẽ mang lại niềm an ủi lớn cho chính phủ và quân đội Ukraine.
Quân đội Wagner đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến Ukraine, chiếm được thành phố Bakhmut phía đông, khu vực diễn ra những trận chiến đẫm máu và lâu dài nhất.
Việc Điện Kremlin đề nghị ân xá cho Prigozhin do Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đàm phán, điều này có thể đã nâng cao tầm vóc của ông này trong mối quan hệ với Putin.
Prigozhin, 62 tuổi, từng bị kết án, có mối quan hệ lâu dài với Putin và đã giành được những hợp đồng cung cấp thực phẩm béo bở cho điện Kremlin khiến ông có biệt danh là “đầu bếp của Putin”.
Wagner đã cử các nhà thầu quân sự đến Libya, Syria và một số nước châu Phi, cũng như Ukraine.
——
Các nhà văn của Associated Press Danica Kirka ở London và Nomaan Merchant ở Washington, đã đóng góp.
https://www.ctvnews.ca/world/russian-troops-withdraw-from-moscow-after-mercenary-revolt-ends-but-trouble-remains-for-putin-1.6454946
Lê Văn dịch lại