Tin Tổng Hợp – 09/02/23: Phi, Nhật tăng cường hợp tác quốc phòng đối phó TC; Cả một “phi đội” khinh khí cầu TC do thám thế giới; Anh, Pháp tiếp đón long trọng TT Ukraina
Các nghị sĩ Dân chủ Mỹ đề nghị tăng nguồn lực cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương
10/02/2023 – Reuters
Washington phải cam kết thêm nguồn lực ngoại giao và an ninh cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương để đẩy lùi Trung Quốc trong lúc Bắc Kinh tìm cách tạo ra một phạm vi ảnh hưởng khu vực và trở thành cường quốc có ảnh hưởng nhất thế giới, các đảng viên Dân chủ trong Thượng viện Hoa Kỳ kêu gọi hôm 9/2.
Đa số đảng viên Dân chủ của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện đưa ra phúc trình gần đúng một năm sau khi chính quyền của Tổng thống Joe Biden công bố chiến lược hiện đại hóa các liên minh trong khu vực, tăng cường các quan hệ đối tác mới nổi và đầu tư vào các mối quan hệ.
“Nếu chúng ta nghiêm túc trong việc thúc đẩy lợi ích của Mỹ ở châu Á và cạnh tranh với (Trung Quốc), chúng ta phải kết hợp chính sách đầy tham vọng với nguồn cung ứng đầy tham vọng”, Chủ tịch ủy ban, Thượng nghị sĩ Robert Menendez, nói trong một tuyên bố.
Phúc trình của Thượng viện đưa ra các khuyến nghị về cách chính phủ Hoa Kỳ nên làm rõ hơn các mục tiêu chiến lược và làm nhiều hơn nữa để đảm bảo có đủ nguồn lực sẵn có để hỗ trợ các nỗ lực của mình.
Phúc trình nói: “Mặc dù bốn chính quyền liên tiếp xác định châu Á là khu vực ưu tiên cho sự chú ý và hỗ trợ của Hoa Kỳ, nhưng không có chính quyền nào thực hiện những đánh đổi cần thiết để đảm bảo rằng các nguồn lực được phân bổ theo cách tương xứng với sự ưu tiên đó”.
Chẳng hạn như yêu cầu hỗ trợ nước ngoài của chính quyền đối với khu vực cho năm tài chính kết thúc vào tháng 9 năm 2023 là 1,7 tỷ đôla, tương đương chỉ 7,7% tổng ngân sách hỗ trợ nước ngoài mặc dù khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương chiếm hơn một nửa dân số thế giới, phúc trình cho biết.
Hoa Kỳ đang cố gắng tái khẳng định mình trong khu vực sau một thời gian không chắc chắn về cam kết của mình đối với châu Á dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump và sau các nỗ lực phối hợp của đối thủ Trung Quốc nhằm tăng cường ảnh hưởng của chính họ.
Phúc trình nói chính quyền Biden phải tăng đáng kể tài trợ cho hoạt động ngoại giao và phát triển trong chính phủ, đồng thời dành một phần lớn hơn trong ngân sách hoạt động của Bộ Ngoại giao và hỗ trợ nước ngoài cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Các khuyến nghị của ủy ban bao gồm hợp tác chặt chẽ với Quốc hội, bao gồm cung cấp danh sách chi tiết các kế hoạch thực hiện Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và thúc đẩy hội nhập kinh tế với các nước trong khu vực, bao gồm ưu tiên một chương trình thương mại có ý nghĩa với Đài Loan.
Mong muốn có một đường lối cứng rắn với Bắc Kinh là một trong số ít quan điểm mang tính lưỡng đảng thực sự trong Quốc hội Hoa Kỳ đang bị chia rẽ sâu sắc, với cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ của Biden đều kêu gọi tăng cường nỗ lực chống lại ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc.
Căng thẳng giữa hai nước đặc biệt tăng cao, gần đây nhất là khi Hoa Kỳ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc vào ngày 4/2 vì do thám lãnh thổ Hoa Kỳ.
Sự xuất hiện của khinh khí cầu Trung Quốc vào tuần trước đã gây ra sự phẫn nộ chính trị ở Washington và khiến Ngoại trưởng Antony Blinken hủy bỏ chuyến đi tới Bắc Kinh hôm 5/2 mà cả hai nước đã hy vọng sẽ hàn gắn mối quan hệ rạn nứt của họ.
Philippines, Nhật tăng cường hợp tác quốc phòng để đối phó với Trung Quốc
09/02/2023 – Trọng Thành
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. công du Nhật Bản hôm nay, 09/02/2023, với trọng tâm là thúc đẩy một số biện pháp tăng cường hợp tác quốc phòng song phương, nhằm đối phó với các đe dọa an ninh, với các tham vọng gia tăng của Trung Quốc tại khu vực.
Theo AFP, hai bên đang đàm phán về một hiệp định quân sự chủ chốt, có tên gọi chính thức là Hiệp định Tiếp cận Tương hỗ (gọi tắt là RAA – Reciprocal Access Agreement). Một hiệp định như vậy cho phép binh sĩ triển khai trên lãnh thổ quốc gia đồng minh, trong các hoạt động tập luyện và một số mục tiêu khác. Hồi năm 2022, Nhật Bản đã ký kết với Anh và Úc Hiệp định Tiếp cận Tương hỗ RAA.
Chính quyền Manila cũng mới thỏa thuận cho phép Mỹ sử dụng thêm bốn căn cứ quân sự tại Philippines, theo các thỏa thuận quốc phòng đã có với Hoa Kỳ.
Trước mắt, hôm nay, theo giới quan sát, chính phủ hai nước Nhật Bản và Philippines sẽ thỏa thuận về các biện pháp ‘‘cho phép triển khai các lực lượng quân đội hai nước trong khuôn khổ trợ giúp nhân đạo và cứu nạn’’. Đây được coi là một bước để hướng đến một Hiệp định Tiếp cận Tương hỗ Nhật Bản – Philippines. Trước khi lên đường đến Nhật, tổng thống Philippines nhấn mạnh chuyến công du của ông là một giai đoạn ‘‘căn bản’’ trong nỗ lực chung ‘‘ nhằm thắt chặt hợp tác với các quốc gia chủ chốt trong khu vực trong bối cảnh môi trường quốc tế đầy thách thức’’.
Trả lời AFP, ông Renato DeCastro, chuyên gia quan hệ quốc tế Đại học La Salle ở Manila, nhấn mạnh đến việc Philippines và Nhật Bản tăng cường hợp tác quân sự, nhưng cố tránh làm Bắc Kinh nổi giận, bởi vì theo quan điểm của Trung Quốc, các hiệp định quân sự như RAA là khởi đầu cho sự hình thành một ‘‘liên minh quân sự kiểu NATO tại châu Á’’.
Mỹ: Có cả một “phi đội” khinh khí cầu Trung Quốc do thám toàn thế giới
09/02/2023 – Trọng Nghĩa
Bốn hôm sau khi cho bắn hạ chiếc khinh khí cầu Trung Quốc bay qua không phận Hoa Kỳ, ngày 08/02/2023, Washington khẳng định trong những năm gần đây, Trung Quốc đã triển khai cả một “phi đội” khinh khí cầu trên khắp thế giới với mục đích do thám.
Trên chiếc phi cơ đưa tổng thống Mỹ Joe Biden đến thăm bang Wisconsin, phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre đã tuyên bố với giới báo chí: “Khinh khí cầu của Trung Quốc đã được nhìn thấy tại các quốc gia trên năm châu lục, những nước mà Bắc Kinh đã xâm phạm chủ quyền”.
Washington cho biết đã thảo luận với các đồng minh và đối tác về các hoạt động gián điệp đó của Trung Quốc. Vụ xâm nhập không phận Mỹ vừa rồi không phải là vụ đầu tiên. Trước đó, khinh khí cầu Trung Quốc ít nhất đã ba lần xâm nhập lãnh thổ Mỹ: hai lần dưới thời cựu tổng thống Donald Trump, và một lần vào đầu nhiệm kỳ của tổng thống Joe Biden.
Nhật báo Mỹ The Washington Post, dẫn lời các quan chức Mỹ xin giấu tên, cho biết một phần chương trình gián điệp này của Trung Quốc được chỉ đạo từ đảo Hải Nam, và khinh khí cầu do thám đã được sử dụng để giám sát các cơ sở quân sự ở Nhật Bản, Ấn Độ và Đài Loan.
Sự tồn tại của cả một “phi đội” khinh khí cầu gián điệp Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của nhiều quốc gia trên thế giới cũng đã được ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nêu bật trong cuộc họp báo chung với tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm qua.
Từ Miami, thông tín viên RFI David Thomson tường trình:
Trước khi công bố rộng rãi thông tin đó, Hoa Kỳ đã báo trước cho hàng chục quốc gia đồng minh, những nước mà lãnh thổ có khả năng bị đội khinh khí cầu do thám Trung Quốc này bay qua, giống như chiếc bị phát hiện vào tuần trước ở trên bầu trời bang Montana và bị một chiến đấu cơ Mỹ bắn hạ trên biển hôm thứ Bảy 04/02.
Trong cuộc họp báo sau cuộc tiếp xúc với tổng thư ký NATO ở Austin, bang Texas, ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken khẳng định: “Mỹ không phải là mục tiêu duy nhất (của Trung Quốc). Chương trình rộng lớn đó đã vi phạm chủ quyền của một số quốc gia và trên 5 châu lục”.
Về phần mình, ông Jens Stoltenberg bày tỏ lo ngại của các quốc gia khối NATO trước sự gia tăng hoạt động gián điệp của Trung Quốc được ghi nhận tại châu Âu, dù là bằng vệ tinh hay thông qua mạng internet.
Gần như cùng một lúc với ngoại trưởng Mỹ ở Austin, tại Washington, Lầu Năm Góc khẳng định vụ khinh khí cầu do thám không phải là một vụ đầu tiên. Trong những năm gần đây, có ít nhất bốn lần khinh khí cầu Trung Quốc bị phát hiện bên trên các địa điểm quân sự nhạy cảm ở Hoa Kỳ.
Các tuyên bố được đưa ra một ngày sau bài diễn văn về tình trạng Liên bang của tổng thống Mỹ, trong đó ông Biden khẳng định Hoa Kỳ không gây xung đột, nhưng sẽ không để bị Bắc Kinh đe dọa.
Trung Quốc tố cáo Mỹ tiến hành chiến tranh thông tin
Các cáo buộc nói trên của Hoa Kỳ đã lập tức bị Bắc Kinh phủ nhận. Tại cuộc họp báo hàng ngày vào hôm nay, 09/02, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ninh đã nhắc lại lập luận của Bắc Kinh rằng chiếc khinh khí cầu không người lái trên bầu trời Mỹ chỉ một quả bóng nghiên cứu khí tượng dân sự, đã vô tình bay chệch hướng và Hoa Kỳ đã “phản ứng thái quá” khi bắn hạ phương tiện này.
Phát ngôn viên Trung Quốc cho rằng những cáo buộc của Mỹ,“có thể là một phần trong cuộc chiến thông tin của Hoa Kỳ chống Trung Quốc.”
Tổng thống Pháp tiếp đồng nhiệm Ukraina, cam kết tiếp tục hỗ trợ quân sự
09/02/2023 – Trọng Thành
Sau Luân Đôn, Paris là chặng thứ hai trong chuyến công du châu Âu hôm qua, 08/02/2023, của tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky. Tiếp đồng nhiệp Ukraina tại điện Elysée tối qua, tổng thống Pháp Emmanuel Macron cam kết tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kiev. Về phần tổng thống Zelensky, ông thúc giục các đồng minh châu Âu khẩn cấp viện trợ vũ khí tối tân, kể cả chiến đấu cơ, để giúp Ukraina đẩy lùi quân xâm lược Nga.
Tổng thống Ukraina tới điện Elysée vào lúc 10 giờ tối, giờ địa phương, hội kiến với tổng thống Pháp Emmanuel Macron và với thủ tướng Đức Olaf Scholz. Trước bữa ăn tối muộn để bàn công việc, lãnh đạo ba nước Pháp, Đức, Ukraina đã có cuộc họp báo chung. Chủ nhân điện Elysée Emmanuel Macron nhấn mạnh: ‘‘Ukraina có thể trông cậy vào nước Pháp, các đối tác châu Âu và các đồng minh, để có thể giành thắng lợi trong cuộc chiến này. Nga không thể và không được phép chiến thắng. Chừng nào mà Nga còn tấn công Ukraina, chừng ấy chúng tôi sẽ tiếp tục, thích ứng và điều chỉnh các hỗ trợ quân sự cần thiết để bảo vệ Ukraina, bảo vệ tương lai của quốc gia này.’’
Chính quyền Kiev lo ngại Nga sắp mở nhiều chiến dịch lớn trong thời gian tới. Phát biểu trong cuộc họp báo tối qua tại phủ tổng thống Pháp, lãnh đạo Ukraina khẩn thiết cảnh báo ‘‘thời gian không còn nhiều (…) Nếu Ukraina sớm có được vũ khí tấn công tầm xa, phi cơ chiến đấu, cuộc xâm lăng của Nga sẽ sớm chấm dứt, châu Âu chóng vãn hồi hòa bình’’.
Về phần thủ tướng Đức Olaf Sholz, ông bảo đảm với tổng thống Zelensky là các nước đồng minh sẽ hỗ trợ Ukraina, nhất là về quân sự, “chừng nào còn cần thiết” để đẩy lùi quân xâm lược Nga.
Tuy nhiên, theo AFP, lãnh đạo hai nước Pháp và Đức tỏ ra dè dặt về khả năng cấp chiến đấu cơ cho Ukraina. Berlin vừa chấp nhận viện trợ xe tăng hạng nặng Leopard 2 cho Ukraina sau nhiều tháng do dự. Hôm qua, bộ trưởng Quốc Phòng Đức tuyên bố tiểu đoàn xe tăng Leopard 2 đầu tiên, với 31 xe, do châu Âu hỗ trợ sẽ đến Ukraina trước cuối tháng 4.
Vào lúc 8 giờ 30 sáng nay 09/02, tổng thống Ukraina đi cùng chuyên cơ của tổng thống Macron đến Bruxelles họp với lãnh đạo 27 thành viên Liên Âu.
Anh tiếp đón long trọng tổng thống Ukraina tại điện Westminster
09/02/2023 – Trọng Thành
Tổng thống Ukraina đã được long trọng tiếp đón tại điện Westminster hôm qua, 08/02/2023. Đây là một nghi thức đặc biệt thường chỉ được dùng để đón chào một số nguyên thủ quốc gia, như tổng thống Pháp Charles de Gaulle hồi năm 1960.
Từ Luân Đôn, thông tín viên Emeline Vin tường trình:
‘‘Luân Đôn đã hỗ trợ Ukraina ngay từ ngày đầu, cảm ơn lòng dũng cảm của các bạn”. Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định như trên trước Quốc Hội lưỡng viện Anh Quốc. Ông Zelensky đã nhiều lần lặp lại sự tri ân này trong bài phát biểu kéo dài nửa giờ : ‘‘Cảm ơn vì đã hỗ trợ, cảm ơn vì đã huấn luyện các binh sĩ Ukraina’’. Tổng thống Ukraina đã so sánh cuộc chiến ‘‘vì tự do’’ của người dân Ukraina chống lại “chính quyền Nga độc ác” hiện nay và cuộc chiến của người dân Anh chống phát xít Đức trong Đệ nhị Thế chiến.
Nhân dịp này, các nghị sĩ Anh Quốc đã tập trung tại đại sảnh đường Westminster, nơi từng diễn ra tang lễ Nữ hoàng Elizabeth Đệ nhị, ‘‘một địa điểm lịch sử với tuổi đời chín thế kỷ, trong một thời khắc lịch sử’’, như tuyên bố của chủ tịch Thượng Viện Anh. Nhiều nghị sĩ đã cố kìm nước mắt khi nghe mô tả tác động của cuộc chiến đối với người dân Ukraina.
Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng gửi đến nước Anh một lời thỉnh cầu: Ukraina cần có thêm máy bay chiến đấu để bảo vệ không phận nước mình. Ông Zelensky đã tặng chủ tịch Hạ Viện chiếc mũ bảo hộ của một phi công Ukraina, trên đó viên phi công này đã ghi một dòng chữ: ‘‘Chúng tôi có tự do, hãy cho chúng tôi đôi cánh để bảo vệ tự do.’’
Xe tăng của Anh Challenger 2 sắp xuất trận
Tại Luân Đôn, chính quyền Anh đã thận trọng hé mở khả năng cấp phi cơ chiến đấu cho Ukraina, với cam kết sẽ huấn luyện phi công Ukraina ‘‘theo các tiêu chuẩn NATO’’, nhưng cũng nhấn mạnh đây là một giải pháp dài hạn, vì việc huấn luyện đòi hỏi thời gian 3 năm. Theo AFP, cho dù không hài lòng với đề xuất này, ông Zelensky cũng chấp nhận ưu tiên trước mắt là xe tăng hạng nặng và vũ khí tấn công tầm xa.
Khi tiếp nguyên thủ Ukraina hôm qua, thủ tướng Rishi Sunak khẳng định các binh sĩ Ukraina đang được huấn luyện để sử dụng các chiến xa hạng nặng Challenger 2, mà Luân Đôn giúp Kiev. Loại vũ khí này sẽ được sử dụng trên chiến trường ngay từ tháng tới. Thủ tướng Anh cũng hứa sẽ ngay lập tức hỗ trợ tên lửa tầm xa hơn cho Ukraina, nhưng không cho biết chi tiết.
Máy bay tiêm kích: Nga cảnh báo ‘‘hậu quả quân sự và chính trị với châu Âu’’
Về phản ứng của Matxcơva, hôm 08/02/2023, thông cáo của tòa đại sứ Nga tại Anh Quốc đã cảnh báo, nếu các đồng minh của Kiev viện trợ phi cơ chiến đấu, Nga chắc chắn sẽ đáp trả, tiếp theo đó là ‘‘một vòng xoáy leo thang bạo lực đẫm máu’’, với ‘‘nhiều hậu quả về quân sự và chính trị với châu Âu và toàn thế giới’’.
(AFP) – Nhật Bản sẽ rà soát các thông tin về vật thể bay lạ sau sự cố khinh khí cầu Trung Quốc tại Mỹ. Tokyo ngày 09/02/2023 cho biết đang hợp tác với Washington để đánh giá lại bản chất của các vật thể bay không xác định được nhìn thấy trên bầu trời Nhật Bản trong những năm gần đây. Một vật thể bay bí ẩn giống quả bóng bay đã được ghi nhận ở miền bắc Nhật Bản vào năm 2020. Chính phủ lúc đó đã bác bỏ các giả thuyết cho rằng thiết bị này thuộc về nước ngoài, nhưng vụ khinh khí cầu Trung Quốc bị bắn rơi trên bầu trời Mỹ đã làm dấy lên những nghi ngờ.
(AFP) – Bộ Quốc Phòng Úc sẽ gỡ camera Trung Quốc chế tạo khỏi các cơ sở của mình. Theo chính quyền Úc ngày 09/02/2023, quyết định này nhằm đảm bảo cho các cơ sở đó được “hoàn toàn an toàn”. Theo nghị sĩ đối lập James Paterson, nổi tiếng với lập trường chống Trung Quốc, 913 caméra Trung Quốc đã được lắp đặt tại hơn 250 cơ sở của chính phủ Úc, những nơi chứa đầy các “phần mềm gián điệp”.
(Reuters) – Không quân Mỹ, Anh, Úc tập trận với Trung Quốc là đối thủ giả định. Hoa Kỳ, Anh và Úc tiến hành các cuộc tập trận không quân chung hôm qua, 08/02/2023, tại vùng sa mạc Nevada, miền tây Hoa Kỳ, mô phỏng các hoạt động chiến đấu chống lại phi cơ Trung Quốc. Cuộc diễn tập diễn ra trong khuôn khổ cuộc tập trận Red Lag kéo dài ba tuần, từ ngày 23/01 và kết thúc vào ngày mai 10/02/2023.
(Reuters) – Hyundai bị tố sử dụng lao động trẻ em ở bang Alabama, Mỹ. Trong thông cáo gửi đến Reuters tối 07/02/2023, tập đoàn xe hơi Hàn Quốc cho biết đang thảo luận với bộ Lao Động Mỹ về “các biện pháp tuân thủ trong toàn bộ chuỗi cung ứng” của Hyundai. Trước đó, một cuộc điều tra của hãng tin Anh cho biết nhiều trẻ em, chỉ mới 12 tuổi, làm việc trong nhiều nhà máy đầy nguy hiểm ở bang Alabama có liên hệ với một chi nhánh của nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc và nhiều nhà cung cấp linh kiện cho Huyndai và Kia. Hyundai là doanh nhiệp lớn nhất sử dụng các nhà máy ở Alabama.
(Reuters) – Hàn Quốc phạt 3 hãng xe Đức vì gian lận khí thải. Cơ quan chống độc quyền của Hàn Quốc ngày 09/02/2023 thông báo sẽ phạt tổng cộng 42,3 tỷ won (33,48 triệu đô la) đối với ba nhà sản xuất ô tô Đức đã thông đồng để gian lận số liệu về khí thải của các loại ô tô chạy bằng động cơ diesel. Đó là ba hãng Mercedes-Benz, BMW và Audi. Riêng Volkswagen cũng gian lận, nhưng không bị phạt vì không kiếm được doanh thu liên quan đến vấn đề này.
(AFP) – Tập đoàn Nga Wagner ngừng tuyển tù nhân đi chiến đấu ở Ukraina. Trong thông cáo được đăng ngày 09/02/2023, Evgueni Prigozhin, chủ nhân Wagner, cho biết “việc tuyển tù nhân cho tập đoàn bán quân sự Wagner đã ngừng hoàn toàn”. Tuy nhiên, “những người đang làm cho tập đoàn” vẫn được hưởng những điều khoản khi tuyển dụng, trong đó có giảm án. Ảnh hưởng của Evgueni Prigozhin và của công ty Wagner tăng mạnh ở Nga kể khi Matxcơva phát động chiến tranh xâm lược Ukraina vào tháng 02/2022.
(France Info) – Diện tích băng Nam Cực nhỏ chưa từng thấy vào mùa đông. Biến đổi khí hậu khiến băng tan nhanh hơn. Theo số liệu của Copernicus (chương trình giám sát Trái đất của châu Âu) được công bố hôm qua, 08/02/2023, chưa bao giờ diện tích Nam Cực lại nhỏ như trong tháng Giêng 2023. Diện tích băng Nam Cực nhỏ hơn 31% so với diện tích trung bình được ghi nhận vào tháng này. Thay đổi nói trên được ghi nhận là đáng sợ, bởi hiện tượng băng tan không chỉ là một hậu quả của việc nhiệt độ Trái đất tăng, mà việc diện tích băng làm giảm lượng ánh sáng Mặt trời bị bề mặt băng khúc xạ trở lại khí quyển. Năng lượng Mặt trời như vậy sẽ bị hấp thụ nhiều hơn trong đại dương, khiến Trái đất nóng lên nhanh hơn.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20230209-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p