Mở mặt trận Crimea để giải quyết vấn đề Crimea
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu (trái) và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov
1. THAY ĐỔI BỘ MẶT CHIẾN TRANH
Đại tướng Sergei Shoigu là Bộ trưởng Bộ quốc phòng Nga. Nhưng ông không phải là nhà quân sự. Bộ mặt quân sự Nga là Tổng tham mưu trưởng đại tướng Valery Gerasimov.
Giai đoạn đầu chiến tranh từ ngày 24/2/2022, chỉ huy quân đội Nga trong cuộc chiến tranh Nga – Ukraine là các tư lệnh quân khu. Nghĩa là để giải quyết Ukraine chỉ cần các quân khu. Nhưng liên tiếp thất bại về mục tiêu xâm chiếm Ukraine, ngày 8/10/2022 ông Putin đã phải bổ nhiệm Tư lệnh lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, đại tướng Sergey Surovikin, làm tổng tư lệnh chiến trường. Nghĩa là phải dùng đến tư lệnh binh chủng, chứ không phải tư lệnh quân khu nữa.
Nhưng tư lệnh binh chủng Surovikin dù có chiến tích ở chiến trường Syria cũng không làm nên trò trống gì ở Ukraine ngoài thất bại rút khỏi Kherson. Ngày 11/1/2023, ông Putin bổ nhiệm Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga đại tướng Valery Gerasimov làm tổng tư lệnh chiến trường. Trong vòng chưa đầy 11 tháng, Nga đã 3 lần thay tư lệnh chiến trường. Lần thứ 3 là át chủ bài của quân đội Nga.
Trước
ngày 11/1/2023, mọi quyết định lớn trên chiến trường đều phải báo cáo
cho tướng Gerasimov. Hơn thế nữa, kế hoạch đánh chiếm Ukraine cũng có
vai trò to lớn của Gerasimov. Thay đổi mục tiêu đánh chiếm cùng với kế
hoạch tác chiến cũng dưới quyền chỉ huy của Gerasimov. Gerasimov cũng đã
từng đi thị sát chiến trường Ukraine, bị Ukraine biết nên lên kế hoạch
tiêu diệt, nhưng đã may mắn sống sót, phải vội vã rút ngay về Nga. Kể từ
ngày 11/1/2023, tướng Gerasimov là người trực tiếp lên kế hoạch và
thông qua kế hoạch. Mọi kết quả của Nga ở chiến trường Ukraine là do
tướng Gerasimov trực tiếp chịu trách nhiệm.
Với
việc bổ nhiệm Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov làm tổng tư lệnh
chiến trường, bộ mặt chiến tranh của Nga trên mặt trận đã thay đổi. Giờ
đây, chỉ huy quân Nga trên chiến trường Nga – Ukraine, không phải là tư
lệnh quân khu, cũng không phải tư lệnh binh chủng, mà là Tổng tham mưu
trưởng quân đội Nga. Sự tham gia của Nga vào cuộc chiến Nga – Ukraine
không phải là các quân khu, cũng không phải là các binh chủng, mà là
toàn bộ quân đội Nga. Bộ mặt chiến tranh của Nga ở Ukraine đã thay đổi
toàn diện. Cuộc chiến tranh Nga – Ukraine là cuộc chiến tranh của toàn
bộ quân đội Nga.
Bổ
nhiệm tướng Gerasimov làm Tổng tư lệnh chiến trường, ông Putin đã đưa
bộ 3 hạt nhân Nga: Putin – Soigu – Gerasimov vào cùng một chiến hào.
2. MỞ RỘNG LÃNH THỔ LÀ MỤC TIÊU KHÔNG THAY ĐỔI CỦA ÔNG PUTIN
Ngay
từ đầu chiến tranh 24/2/2022, mục đích thực sự của ông Putin đã bị lật
tẩy. Chính phủ phát xít, mối đe doạ NATO, Ukraine là do Lenin tạo ra,
Nga và Ukraine là một dân tộc… tất cả chỉ là cớ. Mục đích cuối cùng là
lãnh thổ. Nhưng vì thất bại trên chiến trường mà ông Putin chia mục đích
lãnh thổ ra nhiều mức. Tiểu mục đích là 4 tỉnh của Ukraine bao gồm
Luhansk, Donetsk, Zaporizhizhyia, Kherson mà ông Putin đã tuyên bố là
lãnh thổ của Nga. Mục đích trung bình là cộng thêm các tỉnh miền Nam
Ukraine gồm Mykolayiv, Odessa nối tới Transnistria của Mondova; biến
toàn bộ miền Đông và Nam Ukraine thành của Nga. Mục đích lớn là đánh
chiếm Kiev, xoá bỏ Ukraine.
Chiến
sự đẫm máu khốc liệt ở Soledar và Bakhmut nói lên quyết tâm của ông
Putin phải chiếm bằng được toàn bộ tỉnh Donetsk, một trong những tỉnh
quan trọng nhất ở miền Đông Ukraine. Quân Wagner của Prigozhin gồm những
tội phạm muốn thoát án tử hình nên liều lĩnh, gồm những kẻ chuyên
nghiệp đánh thuê kiếm tiền nên thiện nghệ. Đó là đội quân tinh nhuệ hạng
nhất của phía Nga, vượt xa cả quân chính quy Nga. Prigozhin muốn chiếm
được một thành phố dù nhỏ để chứng tỏ trước Putin. Putin đang muốn có
một chiến thắng, một dịch chuyển chiến tuyến lên phía trước dù vài
kilomet để lấy tinh thần. Vì thế, phía Nga đang dồn binh khí cho Wagner
để quyết chiếm Soledar và Bakhmut. Nhưng phía Ukraine không thể lùi. Bởi
thế, chiến trường Soledar và Bakhmut vô cùng đẫm máu.
Ông
Putin không có ý định dừng ở Bakhmut. Phía Nga đã mở rộng tuổi tòng
quần từ 21- 30 tuổi. Sau đợt động viên 300.000 cuối năm 2022, phía Nga
rồi sẽ huy động thêm nhiều đợt tuyển quân mới. Quân đội Nga sẽ tăng lên
1,5 – 2 triệu quân và hơn thế nữa để cho ông Putin giành cho được trọn 4
tỉnh Luhansk, Donetsk, Zaporizhizhyia, Kherson mà ông đã vội vã tuyên
bố là lãnh thổ Nga.
Rất
tỉnh táo, lãnh đạo Ukraine cũng như nguyên thủ nhiều nước đã xác định
rõ ràng, rằng không thể có đàm phán khi phía ông Putin có lợi thế hay
cầm cự được trên chiến trường. Đàm phán trong điều kiện Ukraine phải
chấp nhận đất bị Nga tạm thời chiếm đóng là lãnh thổ của Nga là điều
hoang tưởng. Đề nghị đàm phán của phía ông Putin chỉ để kéo dài thời
gian giúp quân đội Nga tập trung lực lượng mới, rồi mở đợt tấn công mới.
Ông Putin phải bị đánh bại, hay trên đường đi đến đại bại, thì mới có
thể ngồi vào bàn đàm phán.
3. MỞ MẶT TRẬN CRIMEA LÀ CÁCH TỐT NHẤT ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CRIMEA
Crimea
mà ông Putin chiếm đoạt của Ukraine từ năm 2014 là vấn đề nan giải nhất
cho kết thúc chiến tranh Nga – Ukraine. Không ít các nguyên thủ quốc
gia lo sợ khi Ukraine giải phóng Crimea thì ông Putin sẽ sử dụng bom
nguyên tử. Nhưng Ukraine kiên quyết không từ bỏ lãnh thổ, không tử bỏ
Crimea để đổi lấy hoà bình. Đàm phán hoà bình để quay lại tình trạng
biên giới trước ngày 24/2/202 là thất bại đối với Ukraine.
Ông
Putin kiên quyết không đưa vấn đề Crimea vào danh mục đàm phán. Vậy
cách tốt nhất để đưa Crimea vào đối tượng phải đàm phán là mở mặt trận
Crimea ngay khi đang giao tranh trên toàn tuyến. Biến Crimea thành chiến
trường như Luhansk, Donetsk, Zaporizhizhyia, Kherson thì mới trở thành
đối tượng bắt buộc phải giải quyết trên bàn đàm phán. Giao tranh trên
toàn tuyến chưa phân thắng bại không phải là lý do và tình thế để ông
Putin liều lĩnh sử dụng vũ khí hạt nhân.
Ông
Putin chưa đủ binh lực để thắng tại Soledar và Bakhmut. Tướng Gerasimov
rồi cũng không thể xoay chuyển được thế trận. Mở thêm mặt trận
Zaporizhizhyia – Kherson – Crimea sẽ làm cho lực lượng của tướng
Gerasimov phải phân tán. Lấy lại một phần lãnh thổ Crimea là vấn đề
Crimea không thể tách rời trong mọi giải pháp.
Các
nhà nhà lãnh đạo Ukraine giàu lòng dũng cảm và thừa đủ sáng suốt biết
phải làm gì để đi đến chiến thắng cuối cùng: giải phóng toàn bộ lãnh thổ
Ukraine theo đường biên giới năm 1991.
4. CHIẾN THẮNG CỦA UKRAINE CÓ LỢI TRỰC TIẾP CHO CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
Sự
hy sinh của nhân dân Ukraine chống lại sự xâm lược của Putin không
những chỉ vì châu Âu, vì công lý, vì bảo vệ Hiến chương Liên Hợp quốc,
mà còn góp phần giúp cho Đông Nam Á duy trì hoà bình, củng cố sức mạnh.
Nếu
ông Putin thắng, ông Tập Cận Bình sẽ hành động ngang ngược ở Biển Đông.
Sự thất bại của ông Putin làm cho ông Tập Cận Bình phải thay đổi chiến
lược địa chính trị trên toàn thế giới, phải định hình lại quan hệ với
Mỹ, phải chùn tay trong mưu toan dùng vũ lực ở Biển Đông.
Trung
Quốc vừa bổ nhiệm Đại sứ tại Mỹ là Tần Cương làm Bộ trưởng Bộ Ngoại
giao. Tần Cương là người chủ trương phát triển quan hệ thân thiện với
Hoa Kỳ. Trang tin của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cho đăng lại bài báo
của Tần Cương trên Washington Post ngày 4/1/2023, khẳng định “Tương lai
hành tinh phụ thuộc vào sự ổn định của quan hệ Trung – Mỹ” (“The
planet’s future depends on a stable China – U.S. relationship”: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202301/t20230105_11001104.html). Rằng “thế giới đủ rộng cho Trung Quốc và Mỹ để cả hai cùng phát triển và thịnh vượng”.
Ông
Tập Cận Bình cũng bẻ lái trong quan hệ Trung – Nga. Trong cuộc trao đổi
điện thoại đầu tiên trên cương vị Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc ngày
10/1/2023, theo lịch hẹn của Bộ trưởng Ngoai giao Nga Sergey Lavrov, ông
Tần Cương đã cho thấy sự thay đổi quan điểm của Trung Quốc trong quan
hệ với Nga. Thay vì chiến lược “ba không” trước đây là “không điểm dừng,
không vùng cấm, không giới hạn” thì ông Tần Cương đã giải thích cho ông
Lavrov quan điểm “ba không” mới của Trung Quốc là “không liên kết,
không đối đầu, không nhằm vào các bên thứ ba”. Với sự thay đổi quan hệ
này, hy vọng của ông Putin vào Trung Quốc xem như kết thúc. Ông Putin có
thêm bài học về Trung Quốc, nhưng đã muộn.
Ông
Tập Cận Bình đã nhìn thấy những tổn thất to lớn của Trung Quốc trong
mấy năm qua khi quan hệ Trung – Mỹ căng thẳng. Ông Tập cận Bình đã nhìn
thấy cả thế giới phản ứng với ông Putin như thế nào. Là bậc thầy của
chiến lược “toạ sơn quan hổ đấu”, Tập Cận Bình thừa biết không thể vì
Putin mà để bị thế giới cô lập. Qua việc bổ nhiệm Đại sứ Trung Quốc tại
Mỹ, Tần Cương làm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Tập Cận Bình gửi đi tín hiệu
về sự đổi chiều trong quan hệ quốc tế.
Sức
mạnh quân sự của Trung Quốc dựa trên các vũ khí sao chép của Liên Xô đã
được chính Trung Quốc thức tỉnh từ thực tế của chiến tranh Nga –
Ukraine. Sự ủng hộ rộng rãi, mạnh mẽ của cả thế giới cho Ukraine, sự cô
lập toàn diện đối với Putin là tấm gương cho Tập Cận Bình soi chiếu khi
hành động quân sự ở Biển Đông. Ở mặt khác nữa, các nước Việt Nam,
Indonesia, Philippines, Malaysia từ thực tế chiến sự Nga – Ukraine, đã
rút ra bài học tức thời để thay đổi chiến lược mua sắm vũ khí và xây
dựng lại quân đội.
Châu
Âu chịu ơn nhân dân Ukraine. Nhân loại tiến bộ biết ơn nhân dân
Ukraine. Các nước Đông Nam Á có biển bị đường lưỡi bò của Trung Quốc xâm
phạm, nợ nhân dân Ukraine, không chỉ lời cảm ơn.
Nguyễn Ngọc Chu