Poutine mong muốn xây dựng một liên-minh với châu Mỹ La Tinh – Nhữ Đình Hùng
Vladimir Poutine và Tổng thống Argentine Cristina Fernández. nguồn RIA Novosti
Trong khung cảnh ‘căng-thẳng’ với các nước tây-phương do vấn-đề Ukraine, tổng-thống Nga Poutine đã làm một chuyến công du sang một số nước châu Mỹ la-tinh gồm Cuba, Nicaragua, Argentine và Brésil.
Điểm đến đầu tiên: Cuba. Trước khi đến Cuba, Nga đã dọn đường bằng cách cho hủy bỏ 90% số nợ của Cuba đối với liên-bang sô-viết trước đây. 10% còn lại, khoảng 3 tỉ rưỡi đô la, được dùng để đầu tư cho hải cảng Mariel. Như thế, Nga đã hòan toàn xoá nợ cũ của Cuba và không bỏ thêm ra một ngân-khoản nào, lại được có mặt trong sinh-hoạt kinh-tế của Cuba!
Vladimir Poutine trong chuyến công du Cuba
Trong chuyến công du Cuba, Poutine đã thảo luận với người đồng nhiệm Raoul Castro và đã gặp nhà lãnh đạo trước đó của Cuba, Fidel Castro.Ông này là người cuối cùng của thế hệ lãnh đạo cộng sản trước đây còn sót lại.
Tổng thống Poutine đã gặp Fidel Castro, nhà lãnh-đạo lịch sử của cách-mạng Cuba và đã có một cuộc đàm-thoại lâu và thú-vị, theo các nguồn tin Cuba và Nga, cuộc hội kiến đã kéo dài gần một giờ. Nhà cựu lãnh-đạo Cuba đã rút khỏi chánh-trường từ 2008 và ngày càng ít xuất hiện trước công chúng .Theo tin tức loan báo, ông Poutine và Fidel Castro đã thảo-luận về các vấn-đề thời-sự quốc-tế như tình hình kinh-tế thế-giới, thị-trường hối-đoái, phát-triển nông-nghiệp và phát-triển quan-hệ giữa Nga và Cuba.
Cuba vẫn còn gặp nhiều khó khăn về kinh-tế do việc đi theo mô-hình tổ chức của sô-viết trước đây và mới chỉ được thả lỏng kể từ khi Raoul Castro lên làm chủ tịch, hiện Cuba vẫn còn bị Mỹ cô lập.
Được biết trong chuyến viếng thăm Cuba, phái đoàn tháp tùng ông Poutine và chánh quyền Cuba đã ký kết mười thoả ước:
1. Qui-ước giữa chánh quyền Cuba và chánh quyền Nga về cộng-tác trong việc bảo-đảm an-ninh quốc-tế về thông-tin.
2. Tuyên-bố chung giữa Cuba và Nga về việc không dàn trải vũ khí trên thượng-tầng không-gian..
3. Chương-trình cộng-tác văn-hoá giữa Cuba và Nga.
4. Thoả-hiệp thư giữa bộ kỹ-nghệ Cuba và bộ kỹ-nghệ Nga.
5. Thoả-hiệp thư giữa bộ y-tế Cuba và bộ y-tế Nga.( Điều chú ý là thoả hiệp nhấn mạnh đến việc chữa trị và phòng ngừa bệnh về đường tiểu và cơ quan sinh dục nam giới!)
6. Thoả-hiệp thư giữa bộ nội-vụ Cuba và bộ phòng-vệ dân-sự, quản-trị tình-trạng khẩn-cấp và giảm-thiểu các hậu-quả thiên tai của Nga về việc hợp-tác trong khuôn khổ sẽ thiết-lập một trung-tâm huấn-luyện về cứu nạn và cứu hoả Cuba-Nga. trong thoả-hiệp này có dự-trù việc mở rộng cho các thành-viên CELAC
7. Thoả-hiệp hợp-tác để gia-tăng hệ-số thu-hồi trong các khu-vực khai-thác dầu hoả cũ.
8. Thoả-hiệp thư giữa cơ-quan Liên-Hiệp Điện Lực của Cuba và INTRE RAO của Nga về việc xây dựng tại Cuba bốn đơn-vị sản-xuất điện-năng có công-xuất 200MW mỗi đơn-vị .
9. Thoả-hiệp thư hợp-tác trong sản-xuất và ứng-dụng các kỹ-thuật LED
10. Thoả-hiệp thư giữa công-ty thuỷ-điện Nga và Liên Hiệp Điện Lực Cuba về việc tái-tạo và tân-tiến-hoá các trang-bị hiện có và xây dựng các cơ sở thủy-điện mới ở Cuba.
Vladimir Poutine đến Argentine; Nguồn RIA Novosti
Sau chuyến viếng thăm Cuba,ông Poutine đã đến Nicaragua trước khi sang Argentine. Tổng thống Daniel Ortega đã đích thân đến đón tiếp tổng thống Nga ở phi-trường; Qua cuộc hội-kiến, Nga và Nicaragua đã đạt được các đồng-thuận về việc Nga sẽ cung-cấp các nông-cụ, hợp-tác trong lãnh-vực y-dược, ngược lại, Nga được phép đặt ở Nicaragua các trạm định-vị bằng vệ-tinh Glonass cũng như việc lập một căn-cứ tiếp-vận cho các tàu của Nga.
Từ Nicaragua, ông Poutine đã đến Argentine trong ngày thứ bảy và gặp người đồng-nhiệm của Argentine là Cristina Fernandez de Kirchner. Theo nguồn tin RIA Novosti, hai nhà lãnh-đạo đã ký kết nhiều văn-kiện liên-quan đến các lãnh-vực kinh-tế, pháp-lý và hợp-tác trong lãnh-vực nguyên-tử.
Ông Poutine đã đến Argentine vào buổi sáng thứ bảy và đã đến Casa Rosada để gặp tổng thống Cristina Fernandez de Kirchner, đôi bên đã giới thiệu thành phần của chánh quyền của mình đễ những người này làm việc với nhau sau đó và nhiều thoả-hiệp đã được đôi bên ký kết như việc xử dụng hoà-bình năng-lượng nguyên-tử.
Tổng trưởng kế-hoạch của Argentine, Julio De Vido đã ca ngợi việc tăng-cường hợp tác và trao đổi trong lãnh-vực xử-dụng hoà-bình năng-lượng nguyên-tử và cho biết đã có những tiến-bộ trong việc xây dựng trung-tâm nguyên-tử Nestor Kirchner, đã hoàn-tất được 30% kế-hoạch.
Trong bữa tiệc khoản đãi của tổng thống Argentine dành cho tổng thống Nga, ông Poutine bày tỏ “sự tin tưởng các kết quả trong các thương-thảo diễn ra sẽ mở ra một việc khả dĩ mới về đối-tác chiến-lược giữa hai bên..;tăng cường sự hợp-tác đôi bên trên đấu trường quốc-tế, nhất là trong lãnh-vực hoàn-thiện hệ-thống tiền-tệ quốc-tế… Argentine ngày nay là một trong những đối tác chính của Nga ở châu Mỹ la-tinh. Hai nuớc chúng ta có những vị-thế tương tự về những vấn-đề quốc-tế, cùng phòng-vệ chung các nguyên tắc của một thế-giới đa-cực, bình đẳng pháp lý, tôn trọng hỗ tương và an-ninh bất-khả-phân”
Được biết Argentine đứng hàng thứ tư ở châu Mỹ la-tinh ( sau Brésil, Vénézuéla và Maxique) trong giao thiệp thương mãi với Nga, khối lượng trao đổi thương mãi Nga-Argentine lên đến 1,5 tỉ đô la cho năm 2013.
Trong ngày 13.07, tổng thống Nga Poutine đã đến Rio de Janeiro, Brésil để xem trận đấu chung kết giải túc cầu thế giới Z014, nhưng trước đó vài giờ, có cuộc gặp gỡ thảo luận với nữ thủ tướng Đức, bà Angela Merkel. Sau trận đấu chung kết trong đó Đức đã thắng Argentine 1-0, ông Poutine tham dự một bữa tiệc khoản đãi của tổng thống Brésil Dima Rousseff.Sau bữa tiệc, ông Poutine tham dự với tổng thống Brésil Dima Rousself, chủ tịch liên hiệp túc cầu quốc tế Joseph Blatter lễ bế mạc và lễ trao quyền tổ chức giải túc cầu quốc tế 2018 cho Nga.
Điểm chính trong chuyến công-du của ông Poutine ở Brésil là việc tham-dự hội-nghị thượng-đỉnh lần thứ sáu của khối Brics gồm Brésil, Ấn Đô, Nga, Trung Hoa và Nam Phi. Cuộc khủng-hoảng Ukraine, Syrie cũng như ở Trung Đông à những đề tài được đề cập dến nhưng quan trọng hơn cả là việc thiết-lập một định-chế tài-chánh cho khối Brics để thoát ra khỏi hoặc để giảm áp-lực của các định-chế tài-chánh quốc-tế như FMI hay ngân-hàng quốc-tế , điều có thể hiểu như để cạnh tranh với đồng đô-la và đồng euro!
Về phiá Nga và Brésil, tổng-trưởng quốc-phòng của Brésil và giám-đốc sở hợp tác quân-sự và kỹ-thuật liên-bang Nga (FSVTB) đã ra một thông-cáo chung về việc tạo-lập một hệ-thống phòng-không và huấn-luyện cán-bộ. Nga và Brésil cũng ký kết một chương-trình hợp-tác kinh-tế cho năm 2014-2015 cũng như một nghị-định-thư về hàng-không. Sau cuộc hội-kiến với tổng-thống Nga Poutine, tổng thống Brésil, Dilma Rousseff, cho biết Brésil quan-tâm đến một hợp-tác với Nga về lãnh-vực năng-lượng nguyên-tử,”Nước chúng ta nằm giữa những nước lớn nhất thế giới và không thể yên tâm, trong thế-kỷ XXI, nếu phải tuỳ thuộc vào vào vài thứ gì đó. Những sự việc gần đây chứng tỏ cần-thiết cho chúng tôi việc tự lập về khoa-học và kỹ-thuật”.
Bên lề cuộc họp thượng đỉnh BRICS tại Brésil, trong ngày thứ năm 17.07.2014, có tin đưa ra là Nga sẽ mở lại hoạt động của trạm kiểm thính Lourdes tại Cuba. Trong thời kỳ chiến-tranh lạnh giữa Liên Sô và Hoa Kỳ, trạm này được xử-dụng để theo dõi các hoạt-động của Mỹ, quân-số liên-sô đóng ở đây khoảng 3000 người. Trạm kiểm-thính này được lập ra từ năm 1964, chỉ cách Hoa Kỳ 250 cây số, đã được đóng cửa kể từ năm 2001.
Trung tâm kiểm-thính Lourdes ở Cuba / ảnh: diariodecuba.com
Nhưng ngày hôm sau, 18.07, Vladimir Poutine đã phủ nhận việc này:’ Nước Nga đủ sức bảo vệ không cần đến yếu tố này’;
Chuyến đi châu Mỹ la-tinh của Poutine được coi như một hình thức lập lại tình trạng chiến-tranh lạnh đã có trước đây dưới thời Liên Sô và Hoa Kỳ. Nếu tây phương, mà đứng đầu là Hoa Kỳ, đã dùng Ukraine như cái gai đâm vào bàn chân Nga thì nay Nga dùng Cuba như cái gai đâm lại tr bàn chân Hoa Kỳ.
Cuba và Nga cho ‘chạy lại’ việc hợp-tác chiến-lược, kể cả quân-sự.
Moscou và La Havanne đã cho ‘chạy lại’ sự hợp-tác chiến-lược trong mọi khu-vực, kể cả quân-sự, bất-chấp việc trung-tâm chiến-tranh điện-tử Lourdes ở Cuba có hoạt-động trở lại hay không, theo như nhận-định của Arturo Lopez-Levy, chuyên-gia nghiên-cứu của đại-học Denver và là chuyên-gia nghiên-cứu về bang-giao Mỹ và Cuba.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho RIA Novostie bằng điện-thoại, Arturo Lopez-Levy cho biết việc cho ‘chạy lạĩ hợp-tác chiến-lược Nga-Cuba bao gồm mọi lãnh-vực chánh-trị, kinh-tế, văn-hoá, giáo-dục và quốc-phòng. Vẫn theo ông, việc cho chạy lại hợp-tác chiến-lược này là do sáng-kiến của giới quân-sự Nga và Cuba..Cuba không còn là một đỉnh cô-độc trong tam-giá Mỹ-Nga-Cuba nữa, Cuba có những liên-hệ đồng-minh với Nga. Theo Lopez-Levy, Cuba cần đến Nga để làm thăng-bằng mối quan-hệ phức-tạp và không cân-xứng với Mỹ. “Hoa-Kỳ đã không lợi-dụng cơ-hội để tìm một mảnh đất thoả-thuận với Cuba và trong những năm sắp tới, những quan-hệ giữa Washington với La Havanne sẽ không đơn-giản”.
Trong lãnh-vực quốc-phòng, Lopez-Levy nói rằng hợp-tác quân-sự Nga-Cuba trong lãnh-vực quân-sự sẽ tiến-diễn trong một khuôn khổ được ấn-định rõ ràng va không vượt qua mội giới hạn nào đó. Ông này không nghĩ là Cuba lẫn Nga dám đặt một căn-cứ vũ trang , điều này có thể được coi như mang tính cách tấn-công hay khả dĩ làm trầm-trọng mối quan-hệ Nga Mỹ!
Vẫn theo Lopez-Levy, việc hợp-tác trở lại giữa Moscou và La Havanne sẽ khác với việc quan-hệ trước đây giữa Cuba và Liên-Sô. Trước đây, Cuba là một mắt xích trong chuỗi quan-hệ giữa Liên-Sô và đệ tam thế giới nhưng giờ đây, quan-hệ giữa Cuba và Nga là một quan-hệ chiến-lược đặt trên sự đồng-thuận hỗ tương, thẳng thắn, dài hạn và trong sự thận-trọng cả hai phía.
Việc cho chạy lại việc hợp-tác chiến-lược này đã là kết quả của cả hai nước từ cả thập niên qua. Năm 2001, Poutine đã đến thăm Cuba và muốn cho chạy lại quan-hệ chiến-lược nhưng phiá Cuba ngần ngại vì những kinh nghiệm đã có với Liên Sô. Ngày nay, nếu như quan hệ chiến lược được cho chạy lại, đó là do việc hai bên đã đồng thuận lập quan hệ trên một nền tảng mới.
Theo Lopez-Levy, việc cải thiện bang-giao giữa Nga và Cuba đã mang đến một số thành-quả trong bang giao quốc tế như việc cải thiện bang giao giữa Vénézuéla và Nga là nhờ trung-gian của Cuba. Và việc đưa vào nghị-trình phiên họp giữa BRICS và CELAC (Cộng đồng các quốc gia châu Mỹ la-tinh và Caraîbe) cũng là do Cuba.
Giữa Nga và Trung Hoa xem chừng có một phân công chiến-lược. Trong chuyến công du các nước châu Mỹ la-tinh, Poutine đã không ghé qua Vénézuéla nhưng Xi Jinping sau cuộc họp thượng đỉnh Brics ở Brésil, đã đi thăm Vénézuéla và Cuba. Ngân hàng phát triển của khối BRICS dự trù thành lập sẽ đặt trụ sở ở Thượng Hải trong khi các hợp tác quân-sự giữa Nga và các quốc gia châu Mỹ la-tinh được tăng cường. Sau sự sụp đổ của liên-bang sô viết, thế-giới trở thành đơn cực dưới sự lãnh đạo của Mỹ; Poutine và Xi Jinping đang có nỗ lực để tạo lại một thế giới đa cực.
Nhữ Đình Hùng/ tổng-hợp/22.07.2014
Nguồn:
http://french.ruvr.ru/news/2014_07_13/Vladimir-Poutine-arrive-au-Bresil-7337/
http://croah.fr/corbeau-dechaine/vladimir-poutine-nous-sommes-en-faveur-dune-amerique-latine-unie/