Phân tích: Có phải Hồ Cẩm Đào sắp bày tỏ sự bất bình?
Phim nghinh đấu Trung Quốc tràn ra trước ống kính tại đại hội đảng
Cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, rời khỏi ghế ngồi bên cạnh người kế nhiệm Tập Cận Bình trong lễ bế mạc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh vào ngày 22 tháng 10 (Ảnh chụp bởi Yusuke Hinata
KATSUJI NAKAZAWA, nhà văn nhân viên cấp cao của Nikkei 27 tháng 10, 2022 04:19 JST
Katsuji Nakazawa là một nhân viên cấp cao tại Tokyo và là cây viết biên tập tại Nikkei. Ông đã dành bảy năm ở Trung Quốc với tư cách là một phóng viên và sau đó là trưởng văn phòng Trung Quốc. Anh là người nhận giải Nhà báo Quốc tế Vaughn-Ueda năm 2014.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có được mọi thứ ông ấy muốn về các cuộc bổ nhiệm nhân sự tại đại hội toàn quốc của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Nhưng một sự phát triển có thể đã không theo kịch bản.
Nó xảy ra khi cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, 79 tuổi, phải được hộ tống ra khỏi lễ bế mạc – với lý do người lớn tuổi trong đảng cảm thấy không khỏe.
Cảnh diễn ra trước các phương tiện truyền thông nước ngoài và máy quay đã cho thế giới cái nhìn không lường trước về bộ phim chính trị Trung Quốc thường xảy ra ở hậu trường – sâu bên trong khu Trung Nam Hải ở trung tâm Bắc Kinh, nơi các chức sắc Trung Quốc có văn phòng của họ.
Điều gì đã thực sự xảy ra? Một nguồn tin có quan hệ chính trị đã chia sẻ những gì đã rò rỉ từ gần trung tâm hoạt động, bất chấp việc kiểm soát thông tin chặt chẽ trong nước.
Vào thứ Bảy, ngày bế mạc đại hội toàn quốc, tất cả các nhà lãnh đạo ngồi trên sân khấu chính của Đại lễ đường Nhân dân cố gắng tránh giao tiếp bằng mắt với Hu, nguồn tin cho biết.
Điều mà mọi người đang lo sợ là bị Hu chặn lại và cho một phần tâm trí của anh ta. Dù quan điểm nói của Hu là gì, đó không phải là điều họ muốn nghe. Trên thực tế, việc bị bắt gặp nói chuyện với Hồ và đưa ra phản ứng sai có thể gây ra rủi ro chính trị đáng kể. Mọi người đều đang đi trên vỏ trứng.
Tất cả những gì trong tâm trí của Hu đều rõ ràng: sự thất vọng dồn nén với ông Tập.
Nhưng có gì đó không ổn ở đây. Đảng Cộng sản Trung Quốc được biết đến với kỷ luật nghiêm khắc. Trong những trường hợp bình thường, Hu, cựu lãnh đạo của đảng này, sẽ không làm hỏng thời điểm quan trọng của ông Tập bằng cách công khai bày tỏ sự không hài lòng của mình.
Những người lớn tuổi trong đảng đã nghỉ hưu không thường xuyên xuất hiện trước công chúng để bắt đầu. Ngay cả khi riêng tư, họ cũng cư xử theo cách không làm tổn hại đến quyền lực của người lãnh đạo đương nhiệm.
Nhưng điều gì đó bất thường có thể đã xảy ra.
Có lẽ đúng là Hu đã không được khỏe trong lễ bế mạc đại hội toàn quốc. Nhưng chính xác là vì anh ấy không khỏe, có khả năng anh ấy sẽ bỏ dở kịch bản.
Các manh mối nằm trong lời giải thích sau đó được đưa ra bởi trang Twitter tiếng Anh của Tân Hoa Xã về lý do tại sao Hu bị hộ tống ra khỏi địa điểm.
“Phóng viên Liu Jiawen của Xinhuanet đã biết rằng ông Hồ Cẩm Đào nhất quyết muốn tham dự phiên bế mạc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của Đảng, bất chấp việc ông ấy đang dành thời gian để hồi phục sức khỏe gần đây”.
“Khi anh ấy cảm thấy không khỏe trong suốt phiên họp, nhân viên của anh ấy, vì sức khỏe của anh ấy, đã cùng anh ấy đến một phòng bên cạnh địa điểm tổ chức cuộc họp để nghỉ ngơi. Bây giờ, anh ấy đã tốt hơn nhiều”, một tweet thứ hai cho biết.
Liu Jiawen là một nhân vật có tầm ảnh hưởng với cương vị là phó chủ tịch của Xinhuanet.
China Xinhua News@XHNewsChina state-affiliated mediaXinhuanet reporter Liu Jiawen has learned that Hu Jintao insisted on attending the closing session of the Party’s 20th National Congress, despite the fact that he has been taking time to recuperate recently.9:37 PM · Oct 22, 2022·Twitter Web App
Trong lễ bế mạc, ông Hồ đã đứng cạnh ông Tập và Li Zhanshu, 72 tuổi, Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, quốc hội Trung Quốc.
Hu có nói với Xi và Li rằng ông muốn phát biểu tại buổi lễ không? Một số người tin rằng đây có thể là trường hợp, mặc dù tin đồn không thể được xác minh. Nó cũng có thể là một sự phóng đại.
Nhưng dòng tweet của Tân Hoa Xã gợi ý về bối cảnh như vậy. Trong khi hầu hết các nhà quan sát tập trung vào nửa sau của tweet – rằng Hu đã bị xóa vì lý do sức khỏe – thì nửa đầu bao gồm một tiết lộ tuyệt vời.
Nó ngụ ý rằng mặc dù Hồ đáng lẽ không tham dự phiên họp bế mạc vì lý do sức khỏe, nhưng ông đã làm như vậy bất chấp mong muốn của ông Tập. Tại sao Hu nhất quyết muốn tham dự?
Các thành viên mới của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị Tập Cận Bình, bên trái, Li Qiang, Zhao Leji, Wang Huning, Cai Qi, Ding Xuexiang và Li Xi đến gặp giới truyền thông sau đại hội đảng vào ngày 23 tháng 10 (Ảnh của Yusuke Hinata)
Mặc dù sự thật được che đậy trong bí ẩn, nhưng có một điều chắc chắn. Trên sân khấu, ông Tập tự hào về chiến thắng chính trị của mình. Hu, ngồi bên cạnh, chắc hẳn đang than thở vì đã không bảo vệ được những người bảo vệ của mình.
Tập tài liệu màu đỏ nằm trước mặt Hu chứa danh sách các nhà lãnh đạo mới của đảng – điều mà ông thậm chí không muốn nhìn thấy.
Ủy ban Trung ương mới không bao gồm Thủ tướng Lý Khắc Cường, người 67 tuổi vẫn chưa đến tuổi nghỉ hưu. Cũng không bao gồm Wang Yang số 4, người cùng tuổi. Cả hai đều có liên hệ với phái Đoàn Thanh niên Cộng sản của Hồ.
Một cú đánh đáng kể khác đối với Hồ, Phó Thủ tướng Hồ Chunhua, người được mệnh danh là “Tiểu Hồ” của ông, không những không được tham gia Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị mà còn bị đuổi khỏi Bộ Chính trị ngày hôm sau dù còn khá trẻ 59 tuổi.
Hôm Chủ nhật, ông Tập bước vào nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là tổng bí thư của đảng và giới thiệu sáu thành viên khác của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị mới, cùng với các trợ lý thân cận của ông.
Bộ phim về sự ra đi của Hồ Cẩm Đào là đỉnh điểm của cuộc chiến chính trị kéo dài suốt một thập kỷ qua.
Tại lễ bế mạc, một phó chủ nhiệm của Tổng văn phòng Đảng Cộng sản, một tổ chức do ông Tập làm ban thư ký, đã chỉ cho ông Hồ cửa.
Có vẻ như điều này trái với ý muốn của Hu. Hai lần, cựu thủ lĩnh cố gắng quay trở lại chỗ ngồi của mình. Đánh giá từ lời giải thích của Tân Hoa xã, ông Hồ sẽ không muốn rời sân khấu vào thời điểm này – nếu không hoàn thành nhiệm vụ mà ông ấy đã nghĩ đến, bất kể điều đó có thể xảy ra.
Sau khi trao đổi với ông Tập, ông Hồ vỗ vai Lý Khắc Cường như để an ủi vị thủ tướng buộc phải nghỉ hưu.
Ông Hồ Cẩm Đào đứng bên phải Giang Trạch Dân và Tập Cận Bình trong cuộc duyệt binh kỷ niệm 70 năm kết thúc Thế chiến II ở Bắc Kinh năm 2015. (Ảnh Takaki Kashiwabara)
Theo một chuyên gia y tế đã xem đoạn phim Hu rời khỏi sân khấu, anh ta có dấu hiệu của một triệu chứng đặc biệt của bệnh Parkinson, đi nhanh về phía lối ra trong khi hơi nghiêng người về phía trước.
Tình trạng của Hu đã trở nên rõ ràng cách đây bảy năm khi ông đứng trên sân khấu Thiên An Môn trong một cuộc duyệt binh. Cảnh quay từ camera truyền hình cho thấy các đầu ngón tay trái của anh ấy run lên. Đó là triệu chứng rõ ràng nhất của bệnh Parkinson.
Khi ông Hồ nói chuyện với ông Tập trước khi rời sân khấu, thái độ của ông Tập đối với ông Tập trước đó là lạnh lùng và thiếu thân thiện. Xi thậm chí không quay người về phía Hu mà chỉ gật đầu, quay mặt về phía trước.
Xuống bàn hơn nữa, Hu Chunhua không che giấu sự không hài lòng của mình, khoanh tay một cách bất thường với nét mặt cau có. Anh ấy biết về việc mình bị giáng chức.
Hu Chunhua, trung tâm, không di chuyển khi Hồ Cẩm Đào rời sân khấu vào ngày 22 tháng 10. Ngôn ngữ cơ thể của anh ấy nói về số phận của anh ấy, điều này sẽ được công bố vào ngày hôm sau. (Ảnh của Yusuke Hinata)
Thật nhục nhã, Hu Chunhua đã phải nở một nụ cười trong một dịp khác vào Chủ nhật, khi ông Tập đi ngay bên cạnh ông trong một buổi lễ khác kỷ niệm kết thúc đại hội.
Tại đại hội toàn quốc của đảng năm 2002, Giang Trạch Dân đã trao lại chức vụ tổng bí thư cho Hồ Cẩm Đào nhưng không từ bỏ chức vụ chủ tịch quân ủy trung ương của đảng.
Trái ngược với Giang, Hồ Cẩm Đào đã nghỉ hưu một cách duyên dáng tại đại hội toàn quốc năm 2012 và kế nhiệm ông Tập. Người ta nói rằng bằng cách nghỉ hưu hoàn toàn, Hu đã cố gắng làm cho ông Tập cảm thấy mắc nợ ông.
Nhưng một nguồn tin chính trị ở Bắc Kinh chỉ ra rằng vào thời điểm đó, sức khỏe của ông Hồ đã giảm sút và ông chỉ còn rất ít năng lượng để chơi các trò chơi quyền lực.
Chiến thắng hoàn toàn của ông Tập trong việc bổ nhiệm nhân sự có liên quan một phần không nhỏ đến sức khỏe giảm sút của ông Hồ và sự suy yếu quyền lực chính trị của ông sau đó.
Tập đã chớp thời cơ, và Hồ không thể tập hợp các biện pháp phòng thủ hiệu quả. Lý Khắc Cường, thủ tướng, cũng không thể làm được gì nhiều về mặt chính trị khi ông bị chìm trong công việc với tư cách là thủ tướng.
Nếu Hu ở dạng hoàn chỉnh, kết quả có thể đã khác. Có thể đã có một con đường cho cả Lý Khắc Cường và Hồ Chunhua để duy trì sự phù hợp.
Khi Hu đi phía sau Li Qiang, người sau mỉm cười khi nói chuyện với Sun Chunlan, một nữ phó thủ tướng. (Ảnh của Yusuke Hinata)
Trong khi đó, ngồi bàn đầu trong lễ bế mạc là Li Qiang, quan chức cấp cao 63 tuổi của Thượng Hải. Trong khi Hồ Cẩm Đào được dẫn ra khỏi hội trường, Li Qiang đã mỉm cười khi nói chuyện với Sun Chunlan, một phó thủ tướng.
Ngày hôm sau, Li trở thành tâm điểm chú ý khi trở thành Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, xếp thứ hai sau ông Tập trong hệ thống phân cấp đảng.
Li Qiang tỏ ra không quan tâm đến việc cựu tổng thống đang đi phía sau mình.
Không còn nghi ngờ gì nữa, Li Qiang, một trong những phụ tá thân cận nhất của ông Tập, đã biết trước tương lai chính trị tươi sáng của ông vào thời điểm đó. Ông tham gia Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị vào ngày hôm sau với tư cách là ứng cử viên thay thế Lý Khắc Cường làm thủ tướng vào mùa xuân năm sau.
Thái độ của Li Qiang trái ngược hẳn với thái độ của Hu Chunhua, người không di chuyển trong khi khoanh tay khi Hu rời sân khấu. Tại thời điểm này, đã rõ ai là kẻ thắng người thua. Đây là tất cả những gì một cuộc đấu tranh quyền lực của đảng.
https://asia.nikkei.com
Lê Văn dịch lại