Powell đẩy châu Á vào một cuộc khủng hoảng tài chính mới
Quí Bạn đọc thân mến,
Sau một thời gian dài thế giới tận hưởng lãi suất thấp nhứt gần như 0% hiếm thấy trong lịch sử tiền tệ để nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế nhưng nay nó đang đi vào hồi kết cục và chúng ta phải chuẩn bị đối phó với việc tăng lãi suất trở lại trong bối cảnh của trật tự kinh tế mới sau khi Covid19, chiến tranh Ukraina, giá cả mọi thứ trở nên đắt đỏ, lạm phát tăng vọt nhanh không ngờ … nó đưa tới nhiều khả năng bất trắc mà mỗi nước phải đối diện trước đà thay đổi chính sách tiền tệ từ các nước lớn đang tác động đến
Á châu trong những ngày sắp tới nhứt là các nước mà nền kinh tế chưa cân đối, vững vàng như VN sẽ dễ bị tổn thương do đó cần phải có một đội ngũ kinh tế tinh tường nhạy bén với tình thế để có thể đưa ra những giải pháp cần thiết và thích hợp nếu không các tác hại của nó sẽ có thể rất lớn vượt ngoài tầm kiểm soát . BBT
Powell đẩy châu Á vào một cuộc khủng hoảng tài chính mới
Việc Hoa Kỳ tăng lãi suất đang tàn phá các nền kinh tế và tiền tệ ở châu Á nhiều hơn là chế ngự lạm phát và sự phát triển quá nóng của Hoa Kỳ.
Bởi WILLIAM PESEK
28 tháng 7 năm 2022
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell. Ảnh: AFP / Al Drago
TOKYO – Sự rung cảm giữa những năm 1990 phát ra từ trụ sở Cục Dự trữ Liên bang ở Washington đang trở nên khó khăn hơn đối với những con bò đô la.
Trong ngắn hạn, quyết định tăng lãi suất của Fed vào thứ Tư lên 75 điểm cơ bản, không phải là một điểm phần trăm đầy đủ, đã được các nhà đầu tư chào đón như một tin tức đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, điều không phải là sai lầm trong quá khứ của Chủ tịch Fed, Jerome Powell, sắp sửa phá vỡ nửa cuối năm 2022 của Châu Á.
Powell chắc chắn quyết tâm bù đắp lại những gì đã mất. Cụ thể, hãy ngồi lại vào năm 2021 và gọi lạm phát của Mỹ là “nhất thời” thay vì đối mặt với việc tăng lãi suất khá lớn – quay lại khi nó có thể đã tạo ra sự khác biệt.
“Câu hỏi đặt ra là tại sao họ lại trì hoãn điều đó, tại sao họ lại trì hoãn phản hồi của mình?” cựu chủ tịch Fed Ben Bernanke nói với CNBC. “Tôi nghĩ khi nhìn lại, vâng, đó là một sai lầm. Và tôi nghĩ rằng họ đồng ý rằng đó là một sai lầm ”.
Tuy nhiên, hiện tại, khi giá tiêu dùng tăng với tốc độ 9,1%, mức phanh tiền tệ trị giá 150 điểm cơ bản mà Fed đã thực hiện kể từ tháng 6 – động thái lớn nhất kể từ giữa những năm 1990 – và nhiều đợt tăng nữa sẽ gây ra nhiều tác động hơn nữa Sáu tháng tới của châu Á so với việc chế ngự rủi ro quá nóng của Mỹ.
Fed tăng là cơn ác mộng của riêng họ đối với Trung Quốc của Tập Cận Bình. Tỷ giá Mỹ tăng khiến động cơ xuất khẩu khổng lồ của Trung Quốc gặp rủi ro. Nó làm phức tạp thêm mọi thứ cho các nhà phát triển bất động sản đại lục mắc nợ cao đang phải vật lộn để tránh vỡ nợ. Và sau đó là gần 1 nghìn tỷ đô la Mỹ của tài sản nhà nước nằm trong khoản nợ của chính phủ Hoa Kỳ.
Giá trị suy giảm của đồng yên – giảm 18% cho đến nay trong năm nay – là một cuộc khủng hoảng trong chuyển động chậm chạp đối với Thủ tướng Fumio Kishida và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Haruhiko Kuroda. Nền kinh tế số 2 của Châu Á đang nhập khẩu làn sóng lạm phát ngày càng tăng thông qua thị trường thực phẩm và năng lượng.
Đồng baht của Thái Lan đã giảm hơn 10% so với đồng USD trong năm nay. Tại Manila, chế độ mới của Ferdinand Marcos Jr. đang gặp khó khăn khi đồng peso giảm 9,3%. Khi chi phí lương thực và các mặt hàng quan trọng khác tăng cao, hàng triệu gia đình Philippines thoát nghèo trong thập kỷ qua có nguy cơ trượt lùi.
Đồng ringgit của Malaysia và đồng rupee của Ấn Độ đều giảm gần 7%, trong khi đồng rupiah của Indonesia mất 5% giá trị. Đồng won giảm hơn 9,5% trong năm nay, khiến Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc đau đầu. Từ Đài Loan đến Việt Nam, dòng vốn chảy mạnh vào các khoản đầu tư bằng đô la có lợi suất cao hơn đang gây thêm áp lực lên các chính phủ châu Á.
Tiền tệ của châu Á đang bị ảnh hưởng bởi đồng đô la mạnh. Ảnh: Stock / Getty Images.
Khi châu Á chuẩn bị sẵn sàng nhiều hơn nữa, các thương nhân đang xôn xao về một “cuộc chiến tiền tệ đảo ngược”, theo đó các ngân hàng trung ương ủng hộ tỷ giá hối đoái mạnh hơn để giảm rủi ro lạm phát nhập khẩu. Nói thì dễ hơn làm, nhà kinh tế học Jeffrey Frankel của Đại học Harvard cho biết.
Frankel nói: “Không thể nào tất cả các quốc gia đều theo đuổi các chiến lược như vậy bởi vì tất cả họ không thể di chuyển tỷ giá hối đoái của họ theo cùng một hướng trong cùng một thời điểm,” Frankel nói về sự sụt giảm từ sức mạnh đồng đô la.
Trớ trêu thay, Quốc hội Hoa Kỳ vào thứ Tư, vài giờ sau khi Fed thắt chặt, đã chỉ cho Powell một cách tốt hơn để làm
Thượng viện chuyển sang triển khai 52 tỷ đô la trợ cấp cho các nhà sản xuất chất bán dẫn và phục hồi khoa học và công nghệ để nâng cao năng suất. Quy mô rộng hơn là “Đạo luật về chip và khoa học” trị giá 280 tỷ USD của họ nỗ lực tăng cường khả năng cạnh tranh vào thời điểm Trung Quốc đang đầu tư hàng nghìn tỷ USD để sở hữu tương lai đổi mới.
Nhiều áp lực giá cả cản trở tăng trưởng của Hoa Kỳ đang đến từ phía nguồn cung – từ sự gián đoạn của Covid-19 đến giá hàng hóa tăng cao cho đến cuộc xâm lược Ukraine của Nga đến đầu tư công nghệ yếu kém. Tất nhiên, Fed có rất ít ảnh hưởng đối với các bước của chính phủ và ngành nhằm tăng hiệu quả kinh tế.
Các nhà làm luật khuyến khích đầu tư vào công nghệ được cho là một bước đi đúng hướng. Tất nhiên là chưa đủ và Nhà Trắng của Tổng thống Joe Biden cần phải nâng cao tầm nhìn của mình.
Trung Quốc đang chi hàng nghìn tỷ USD để thống trị tương lai của chất bán dẫn, công nghệ sinh học, 5G, xe điện, hàng không, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng xanh. Tất cả đều nằm trong kế hoạch “Sản xuất tại Trung Quốc năm 2025” của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Trong khi đó, Powell’s Fed hiện đang tham gia vào một cuộc chiến theo phong cách những năm 1990 với bóng ma của những quyết định tồi tệ trong quá khứ. Điều tồi tệ nhất, được cho là, Powell tham gia chính trị vào năm 2019, khi nhóm của ông bắt đầu cắt giảm lãi suất khi Hoa Kỳ ít cần nhất.
Vào tháng 8 năm 2019, khi Powell nhượng bộ tổng thống khi đó là Donald Trump, tăng trưởng của Hoa Kỳ đã khởi sắc, chứng khoán tăng giá và thị trường việc làm sôi sục. Trump, mặc dù, đã rất tức giận khi Fed tăng lãi suất theo dõi của mình.
Chu kỳ tăng lãi suất đó bắt đầu vào năm 2015, khi Janet Yellen làm chủ tịch Fed. Sau khi kết thúc một cách tỉ mỉ việc nới lỏng định lượng thời hậu khủng hoảng Lehman, Fed Yellen vào tháng 12 năm 2015 đã tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2006. Powell tiếp tục bình thường hóa tỷ giá của Mỹ sau khi thay thế Yellen vào tháng 2 năm 2018.
Tổng thống Mỹ khi đó là Donald Trump đã gây áp lực buộc Powell chống lại việc tăng lãi suất. Ảnh: Cơ quan
Sau đó, FED đã bị át chủ bài. Trong các bài phát biểu và tweet, Trump đã công kích việc tăng lãi suất của Powell, thậm chí đe dọa sa thải giám đốc Fed được lựa chọn kỹ lưỡng của mình. Powell đồng ý và bắt đầu giảm tỷ lệ.
Lần quay đầu đó có ba hậu quả tiêu cực. Một là bổ sung tính thanh khoản mà nền kinh tế lớn nhất toàn cầu không cần. Thứ hai, nó làm lãng phí kho tiền tệ mà Fed có thể đã sử dụng khi đại dịch xảy ra. Thứ ba, nó đã gây tổn hại nghiêm trọng đến nhận thức về sự độc lập của Fed.
Vấn đề thứ hai này làm cho tiếng vọng ngày nay của những năm 1990 trở nên phù hợp hơn. Chu kỳ thắt chặt năm 1994-1995 của Fed, dưới thời chủ tịch Alan Greenspan, đã khiến cơ sở chính trị Washington vô cùng tức giận. Việc ông tăng gấp đôi lãi suất ngắn hạn chỉ trong 12 tháng đã gây ra thiệt hại lớn về tài sản thế chấp – ở Mexico, ở Phố Wall, ở các thành phố tự trị trên khắp Hoa Kỳ và đặc biệt là ở châu Á.
Cuộc biểu tình hoành tráng của đồng đô la sau đó – như bây giờ – đặt châu Á vào nguy cơ nghiêm trọng. Đến năm 1997, sự căng thẳng về chốt giá đô la từ Bangkok đến Jakarta đến Seoul trở nên không thể biện hộ. Một làn sóng phá giá tiền đặt ra trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997-98.
Lịch sử sắp lặp lại? Sau hai lần tăng 0,75 điểm phần trăm liên tiếp trong thời gian ngắn, nhóm của Powell dường như đang tạo tiền đề cho một đợt tăng đầy đủ một điểm phần trăm trong những tuần tới.
Quan điểm tài chính của Washington làm tăng cổ phần. Với khoản nợ của Mỹ hiện trên 30 nghìn tỷ USD, hậu quả từ các đợt tăng mạnh của Fed hiện nay có thể lớn hơn nhiều so với những năm 1990.
Sự suy đoán này hầu như đảm bảo Mỹ sẽ tiếp tục huy động vốn từ mọi nơi trên toàn cầu. Dòng tiền chảy ra chắc chắn sẽ tăng tốc khi Fed báo hiệu các cú nhấn mạnh mẽ hơn vào hệ thống phanh tiền tệ.
Nhà kinh tế học Jonathan Fortun tại Viện Tài chính Quốc tế xem những hành động này là một phần của cơn bão rủi ro hoàn hảo cho các thị trường ở khắp mọi nơi.
Fortun nói: “Rủi ro suy thoái kinh tế toàn cầu đang đè nặng lên các dòng chảy của thị trường mới nổi khi lo lắng gia tăng về các sự kiện địa chính trị, điều kiện tiền tệ thắt chặt hơn và lạm phát thực tế,” Fortun nói. “Sự biến động liên tục trên thị trường chứng khoán đã ảnh hưởng đáng kể đến triển vọng.”
Fortun lưu ý rằng “chúng ta đang ở trong tình trạng lãi suất toàn cầu và cú sốc lạm phát cao” trong nửa cuối năm 2022. “Lợi tức trái phiếu chính phủ có thời hạn lâu hơn đã tăng mạnh ở các nền kinh tế tiên tiến, thắt chặt điều kiện tài chính, đè nặng lên tăng trưởng và đẩy cao tâm lý ngại rủi ro . Cơ chế này đang đè nặng lên dòng chảy sang các thị trường mới nổi. Chúng tôi thấy rằng đợt giảm giá hiện tại có quy mô tương tự như cơn sốt phá giá đồng Nhân dân tệ trong năm 2015 và 2016 ”.
Cơ quan Tiền tệ Singapore đang tích cực hoạt động để bảo vệ đồng đô la của mình trước sức mạnh của đồng đô la Mỹ. Ảnh: iStock / Getty Images
Ravi Menon, người đứng đầu Cơ quan Tiền tệ Singapore, đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về tác động của đồng đô la mạnh, 25 năm sau cuộc khủng hoảng ‘97-98. Nhóm của Menon nhận thấy rằng “đồng đô la Mỹ tăng giá 1% có liên quan đến dòng vốn ròng chảy ra 0,3% GDP của thị trường mới nổi trong quý tiếp theo”. Trong 12 giờ qua, các quan chức MAS đã nhảy vào các thị trường để hỗ trợ đồng đô la Singapore.
Điều này làm tăng kém cho tăng trưởng ở châu Á mới nổi. Tại Indonesia, Philippines và Thái Lan, tiền tệ đang trượt giá với tốc độ tăng nhanh do giá hàng hóa toàn cầu tăng cao đang làm gia tăng rủi ro lạm phát. Hiện tại, lạm phát của Philippines đã vượt quá 6%, cao hơn nhiều so với mục tiêu của chính phủ. Điều đó khiến chính phủ Marcos phải vật lộn ra khỏi cửa ải với hai cuộc khủng hoảng lương thực và năng lượng.
Tất nhiên, Fed đã có vô số cơ hội trong suốt năm 2021 để giảm các khoản thanh toán chống lạm phát. Mặc dù nhiều áp lực ngày nay đến từ phía nguồn cung, việc Fed không hành động đã kích hoạt xu hướng này. Nó có thể đã gửi bất kỳ cú đánh tiền tệ nào đến các CEO của công ty muốn tăng giá hoặc các nhà đầu cơ đẩy giá hàng hóa lên cao hơn.
Ít nhất, hành động có thể đã xây dựng lại một số tín nhiệm của Fed mà Powell đã mất khi cúi đầu trước yêu cầu của Trump. Bây giờ, khi Powell chạy đua để bù đắp thời gian đã mất, châu Á đang bị tổn hại trực tiếp.
Một số nhà kinh tế, bao gồm cả cựu nhà phân tích Jim O’Neill của Goldman Sachs, lo ngại việc đồng yên tiếp tục trượt giá có thể buộc Trung Quốc phá giá. O’Neill cho rằng điều đó hoàn toàn có thể xảy ra nếu đồng yên hướng tới 150 đô la (từ 136 bây giờ).
Quỹ đầu tư hưu trí chính phủ trị giá 1,45 nghìn tỷ đô la của Nhật Bản có thể bắt đầu báo cáo những khoản lỗ đáng kể do đồng yên giảm giá. Chính phủ Nhật Bản, trong khi đó, đang cùng nhau thực hiện một gói kích thích tài khóa khổng lồ khác để hỗ trợ tăng trưởng ổn định.
Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Úc sẽ không bị tụt lại xa khi những cơn gió lớn trên toàn cầu tác động đến niềm tin kinh doanh. Những thực tế tài chính này – và ảnh hưởng từ sự biến động xung quanh đồng đô la – có thể gây ra hậu quả địa chính trị không thể đoán trước.
Trong khi đó, khả năng cung cấp tài chính sẵn sàng cho kế hoạch cơ sở hạ tầng của Nhóm Bảy người để cạnh tranh với Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc càng trở nên đáng nghi ngờ. Thặng dư thương mại khổng lồ của Trung Quốc tiếp tục tài trợ cho thương mại và đầu tư từ Mexico đến Ấn Độ. Tuy nhiên, độ sâu của túi tiền của G7 để đạt được 600 tỷ đô la dự kiến đang ngày càng trở nên đáng nghi ngờ.
Mặc dù vậy, rủi ro đang gia tăng với sự tuyệt vọng của Powell trong việc sửa chữa danh tiếng của Fed và các khoản lợi nhuận bổ sung của đồng đô la sắp tới.
Một nhân viên thu ngân đếm những tờ đô la tại một nhà hàng ở Mỹ. Ảnh: AFP
Nhà kinh tế Andrew Hollenhorst của Citigroup Inc cho biết: “Chúng tôi đọc cuộc họp báo của Chủ tịch Powell là diều hâu hơn là cách diễn giải của thị trường. Ông cho biết thêm, tỷ lệ cược là xu hướng lạm phát sẽ “thúc đẩy Fed tăng mạnh hơn họ hoặc thị trường dự đoán”, với một động thái 75 điểm cơ bản vào tháng 9.
Nhiều người đánh cược có ý nghĩa quan trọng đối với sự mơ hồ của Fed về việc tỷ lệ sẽ hướng tới đâu tiếp theo. Tuy nhiên, đếm Mike Wilson, giám đốc đầu tư của Morgan Stanley, trong số những người lo lắng đang dâng cao hy vọng rằng Fed đang rút ngắn chu kỳ thắt chặt là một “cái bẫy”.
Jane Foley, người đứng đầu chiến lược ngoại hối tại Rabobank, nói với nhiều người khi cô ấy nói rằng sự đảo ngược của sự tăng vọt của đồng đô la “có thể không xảy ra cho đến khi thị trường tin rằng Fed đã thay đổi hướng đi.” Điều đó gần như chắc chắn khiến con đường đến năm 2023 của Châu Á trở thành một con đường đầy chông gai hiểm trở. Có lẽ tồi tệ, hoặc thậm chí tồi tệ hơn những năm 1990 đáng sợ.
Theo dõi William Pesek trên Twitter tại @WilliamPesek
Xem thêm về văn bản nguồn này Nhập văn bản nguồn để có thông tin dịch thuật bổ sung
https://asiatimes.com/2022/07/powell-pushing-asia-into-a-new-financial-crisis/
Lê Văn dịch lại