BHARATHA MALLAWARACHI AND ERANGA JAYAWARDENA - COLOMBO, SRI LANKA -
THE ASSOCIATED PRES
Một nhóm các nhà lập pháp đảng cầm quyền Sri Lanka hôm thứ Ba đã kêu gọi việc bổ nhiệm một chính phủ lâm thời, cảnh báo rằng nếu không làm như vậy sẽ dẫn đến bạo lực và vô chính phủ, khi những người biểu tình tiếp tục yêu cầu Tổng thống Gotabaya Rajapaksa từ chức vì cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất của đất nước trong nhiều thập kỷ
Các nhà lập pháp kêu gọi diễn giả của Quốc hội dẫn dắt các cuộc thảo luận với tất cả các bên để chọn một thủ tướng lâm thời với sự ủng hộ của đa số các nhà lập pháp.
Tuy nhiên, đảng đối lập lớn nhất cho biết họ sẽ không ủng hộ bất kỳ chính phủ lâm thời nào và khẳng định tổng thống phải từ chức ngay lập tức.
“Chúng ta phải chú ý đến tiếng nói trên đường phố. Chính phủ nên đi, bắt đầu từ tổng thống, ”Sajith Premadasa, lãnh đạo Lực lượng Nhân dân Thống nhất, hay còn gọi là SJB.
SJB có 54 trong số 225 ghế của Quốc hội. Liên minh cầm quyền đã kiểm soát gần 150 ghế trước cuộc khủng hoảng hiện nay, nhưng được cho là đã mất sự ủng hộ của một số nhà lập pháp.
Nội các Sri Lanka đã từ chức vào đêm Chủ nhật sau khi hàng nghìn người bất chấp tình trạng khẩn cấp và giới nghiêm cũng như tham gia các cuộc biểu tình đường phố tố cáo chính phủ.
Tổng thống và anh trai của ông, Thủ tướng Mahinda Rajapaksa, tiếp tục nắm giữ quyền lực, bất chấp gia đình quyền lực chính trị của họ đang là tâm điểm của sự phẫn nộ của dư luận.
Trong nhiều tháng, người dân Sri Lanka đã phải xếp hàng dài để mua nhiên liệu, khí đốt, thực phẩm và thuốc, hầu hết đến từ nước ngoài. Tình trạng thiếu ngoại tệ cứng cũng đã cản trở nhập khẩu nguyên liệu thô cho sản xuất và làm trầm trọng thêm lạm phát, vốn đã tăng lên 18,7% trong tháng Ba.
Khi giá dầu tăng cao trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, các kho dự trữ nhiên liệu của đảo quốc này đang cạn kiệt. Các nhà chức trách đã thông báo về việc cắt điện trên toàn quốc kéo dài tới 7 giờ rưỡi mỗi ngày vì họ không thể cung cấp đủ nhiên liệu cho các trạm phát điện.
Nghị viện đã nhóm họp lần đầu tiên hôm thứ Ba kể từ khi các cuộc biểu tình bùng lên hồi đầu tháng.
“Điều kiện đầu tiên để giải quyết vấn đề này là chính phủ này phải ra đi. Thay vào đó nên có một chính phủ lâm thời, ”nhà lập pháp Wimal Weerawansa, cựu thành viên Nội các Rajapaksa, cho biết.
“Chúng tôi với tư cách là thành viên của chính phủ và phe đối lập có trách nhiệm giải quyết vấn đề này. Nếu không, có thể có một cuộc tắm máu ở đất nước này, ”nhà lập pháp đảng cầm quyền Wijayadasa Rajapakshe nói. “Nếu điều đó xảy ra, bạn và tất cả chúng tôi sẽ phải chịu trách nhiệm.”
Cả Weerawansa và Rajapakshe đều được bầu theo phiếu của đảng cầm quyền nhưng sau đó đã chọn độc lập với các hướng dẫn của liên minh trong việc bỏ phiếu.
Trong phiên họp hôm thứ Ba, gần 40 nhà lập pháp của liên minh cầm quyền cho biết họ sẽ không còn bỏ phiếu theo hướng dẫn của liên minh, làm suy yếu đáng kể chính ph
Các nhà lập pháp cũng yêu cầu người phát biểu hôm thứ Ba đảm bảo an toàn cho họ sau khi những người biểu tình giận dữ bao vây nhà của một số thành viên đảng cầm quyền hôm thứ Hai, hô khẩu hiệu và ném đá.
Cảnh sát đã rào chắn khu vực xung quanh Quốc hội, nơi vài trăm người biểu tình tụ tập cầm biểu ngữ và hô vang "Trả lại số tiền đã đánh cắp của chúng tôi."
Devani Jayatilaka, một trong những người biểu tình, nói: “Chúng ta phải đuổi tất cả những tên trộm ra khỏi Nghị viện. "Tổng thống phải đi và phải có một cuộc kiểm toán đối với tài sản của tất cả các nhà lãnh đạo."
Một nhóm luật sư đã tổ chức một cuộc biểu tình gần khu phức hợp tòa án chính của Sri Lanka và cáo buộc tổng chưởng lý bảo vệ các chính trị gia tham nhũng. Các linh mục và nữ tu Công giáo cũng tổ chức một cuộc biểu tình im lặng gần tòa tổng giám mục yêu cầu chính quyền ngừng áp bức và bảo vệ quyền của người dân.
Tổng thống Rajapaksa đã đảm nhận các quyền hạn khẩn cấp, cho phép ông ta có nhiều quyền hạn trong việc bảo vệ trật tự công cộng, trấn áp các cuộc bạo động, bạo loạn hoặc rối loạn dân sự hoặc để duy trì các nguồn cung cấp thiết yếu. Theo sắc lệnh, tổng thống có thể cho phép giam giữ, tịch thu tài sản và khám xét cơ sở. Anh ta cũng có thể thay đổi hoặc đình chỉ bất kỳ luật nào ngoại trừ hiến pháp.
Hôm thứ Hai, Rajapaksa đã mời tất cả các bên tham gia vào một chính phủ đoàn kết để giải quyết cuộc khủng hoảng, nhưng SJB ngay lập tức từ chối đề nghị này.
Mức độ khủng hoảng kinh tế của Sri Lanka trở nên rõ ràng khi nước này không thể trả tiền nhập khẩu các nguồn cung cấp cơ bản vì các khoản nợ khổng lồ và dự trữ ngoại hối ngày càng cạn kiệt. Dự trữ có thể sử dụng của quốc gia được cho là dưới 400 triệu đô la và nó có gần 7 tỷ đô la nghĩa vụ nợ nước ngoài chỉ trong năm nay.
Đại dịch đã giáng một đòn nặng nề vào một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào du lịch và thương mại, với ước tính chính phủ sẽ thiệt hại 14 tỷ USD trong hai năm qua. Theo ngân hàng trung ương, nền kinh tế ước tính sẽ giảm 1,5% trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9 năm 2021.
Cuộc khủng hoảng kinh tế vốn đã nghiêm trọng nay càng thêm sâu sắc khi giá dầu tăng trên 100 USD / thùng do cuộc chiến ở Ukraine. Các phương tiện giao thông bị mắc kẹt với thùng rỗng, việc cắt điện làm mất thời gian học tập cho các kỳ thi của sinh viên và máy điều hòa của trung tâm mua sắm đang
được tắt để tiết kiệm năng lượng. Sri Lanka vốn đã thiếu tiền tệ đến mức các nhà chức trách đã ra lệnh cấm nhập khẩu ô tô và phân bón, đồng thời kêu gọi người nước ngoài gửi tiền về nước để giúp khôi phục nguồn dự trữ ngoại hối đã cạn kiệt.
Rajapaksa tháng trước cho biết chính phủ của ông đang đàm phán với Quỹ Tiền tệ Quốc tế và đã chuyển sang Trung Quốc và Ấn Độ để vay.
Hai anh trai của tổng thống, Bộ trưởng Tài chính Basil Rajapaksa và Bộ trưởng Thủy lợi Chamal Rajapaksa, nằm trong số các thành viên Nội các đã từ chức hôm Chủ nhật, cùng với con trai của thủ tướng, Bộ trưởng Thể thao Namal Rajapaksa. Những đơn từ chức đó được coi là nỗ lực của gia đình nhằm xoa dịu sự tức giận của công chúng trong khi vẫn giữ được quyền hành pháp, quốc phòng và lập pháp.
https://www.theglobeandmail.com/world/article-sri-lankan-lawmakers-seek-interim-government-to-solve-crisis-2/
Lê Văn dịch lại
