Tin Tổng Hợp – 16/7/21
Tây Tạng: Dưới gọng kềm ngày càng chặt của Bắc Kinh
Trong một báo cáo được công bố gần đây, tổ chức Human Rights Watch (HRW) cho biết « quan chức Trung Quốc xem các tu sĩ Tây Tạng như là những nhà ly khai tiềm tàng ». Tổ chức phi chính phủ tố cáo Bắc Kinh tuyên những án tù nặng nhắm vào bốn tu sĩ và có những chính sách trấn áp mỗi lúc nặng nề tại Tây Tạng. Quảng cáo
Trả lời phỏng vấn ban tiếng Pháp, nhà dân tộc học Katia Buffetrille, chuyên nghiên cứu về Tây Tạng Viện Nghiên Cứu Ứng Dụng Cấp Cao (EPHE) nhận định rằng « ở Tây Tạng, ngày càng có nhiều hạn chế và trên mọi lĩnh vực ». RFI Tiếng Việt xin giới thiệu.
**********
RFI : Trong bản báo cáo, Human Rights Watch tố cáo những án tù nhắm vào bốn tu sĩ của tu viện Tengdro, chỉ vì một lỗi duy nhất là đã gởi tin nhắn hay gởi quà tặng ra nước ngoài. Bà nghĩ rằng đây là những bản án ngoại lệ và chưa từng thấy ?
Katia Buffetrille : Tu viện Tengdro nằm ở vùng tự trị Tây Tạng, không xa mấy với biên giới Nepal. Một tu sĩ của tu viện này đã bỏ quên chiếc điện thoại tại một nhà hàng ở Lhassa trong một chuyến đi đến đấy, cảnh sát đã kiểm tra nội dung sau khi chủ nhà hàng giao nộp lại chiếc điện thoại này.Publicité
Khi biết vị tu sĩ đó đã gởi tiền sang Nepal nhằm giúp đỡ các đồng hương tị nạn sau trận động đất năm 2015, cảnh sát vùng Lhassa đã tiến hành khám xét tu viện và tất cả các ngôi nhà trong làng mà một thành viên của làng này từng ở trong tu viện. Nhiều tu sĩ đã bị bắt và một người trong số họ đã tự tử. Bốn tu sĩ lần lượt lãnh các án 20, 19, 17 và 5 năm tù vì đã trao đổi thư nhắn với người Tây Tạng tị nạn, hay gởi tiền để hỗ trợ xây chùa, hoặc để có được bài viết về đức Đạt Lai Lạt Ma.
Những bản án này cực kỳ nghiêm khắc, nhưng rủi thay trước đây cũng đã có vài chuyện như vậy. Vào năm 2008, Wangdu, một thanh niên Tây Tạng từng làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, đã bị kết án tù chung thân vì đã gởi ra nước ngoài những thông tin về tình hình Tây Tạng. Trong một vụ việc khác, Dorje Tashi, một doanh nhân giầu có ở Lhassa, cũng lãnh một đòn trừng phạt tương tự năm 2010 vì đã gởi tiền cho đức Đạt Lai Lạt Ma.
Theo một tờ báo Tây Tạng tị nạn, chính quyền địa phương cấm cư dân ở Lhassa liên lạc với người thân của họ sống ở nước ngoài. Những biện pháp hạn chế này ngày càng nhiều và trong mọi lĩnh vực. Giới chức địa phương lo sợ bị quy tội là không « giữ gìn sự ổn định » đến mức họ ban hành nhiều luật lệ mới ngày càng trấn áp.
Phải chăng chính phủ Trung Quốc mặc nhiên xem những người tu hành Tây Tạng như là những phần tử âm mưu lật đổ tiềm tàng ?
Quả thật là như vậy. Nên nhớ rằng đến tận năm 2008, năm mà cả cao nguyên Tây Tạng sôi sục trong một cuộc nổi dậy, tất cả các cuộc biểu tình chống kẻ chiếm đóng Trung Quốc đều do các tu sĩ dẫn đầu. Chính các nam và nữ tu sĩ phóng hỏa tự thiêu đầu tiên. Lý do của hành động đó là vì những người tu hành không có gia đình để lo và nếu như họ có bị chết, họ cũng không để ai lại một mình.
Các tu viện thực sự đã bị chính quyền Trung Quốc xem như là những tụ điểm lật đổ. Vai trò trường học mà những tu viện này đảm trách từ lâu nay đã bị hủy. Từ năm 2018, những người tu hành được đào tạo ở Ấn Độ và đã trở về Tây Tạng không còn quyền được giảng dậy, và từ năm 2019, tiếng Tây Tạng cũng không còn được phép giảng dậy vào lúc mà chương trình giảng dậy này dần dần bị cấm trên toàn vùng Tây Tạng (Vùng tự trị Tây Tạng, cũng như là Kham và Amdo, thuộc những vùng Tứ Xuyên, Vân Nam, Cam Túc và Thanh Hải).
Cách thức giám sát các mạng xã hội và cấm đoán liên lạc với nước ngoài gợi nhắc những gì thấy được ở Tân Cương. Cuộc sống thường nhật của người Tây Tạng hiện nay có giống với cuộc sống của người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương ?
Tình hình ở Tây Tạng rất đáng lo ngại, nhưng vẫn chưa đến mức bị trấn áp tột độ như người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương phải trải qua. Chúng tôi chưa thấy có ví dụ nào về những trại giam cầm như tại Tân Cương, cũng không có bằng chứng cụ thể về lao động cưỡng bức. Nhưng người ta biết là có tồn tại những trung tâm đào tạo kiểu nhà binh dành cho dân du mục và dân làng Tây Tạng để « giáo huấn » họ nhằm giúp họ thực hiện những công việc đòi hỏi kỹ năng thấp trong lĩnh vực sản xuất hay dịch vụ và buộc họ gia nhập vào nền kinh tế thế giới của những người lao động nhà xưởng. Tất nhiên, chỉ có tiếng Quan Thoại mới được phép sử dụng tại những trung tâm này.
Một khi đã được «giáo huấn», những người Tây Tạng đó được « khuyến khích » tìm kiếm việc làm ngoài vùng tự trị Tây Tạng. Khi rời bỏ đất đai, đồng cỏ của mình, những người Tây Tạng này từ bỏ cả những nơi khắc sâu ghi dấu lối sống và tín ngưỡng truyền thống của họ.
Những biện pháp giám sát nào được áp đặt cho người Tây Tạng?
Một hệ thống giám sát rất tinh vi đã được ông Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo) – bí thư đảng ủy vùng tự trị Tây Tạng – thiết lập kể từ năm 2011 cho đến tận năm 2016, năm ông ấy được bổ nhiệm về Tân Cương. Ngoài ra, mọi sự biểu lộ quan tâm đến văn hóa, tôn giáo và tiếng Tây Tạng hay như đức Đạt Lai Lạt Ma đều bị hình sự hóa và bị cáo buộc có « tư tưởng ly khai».
Lịch sử về mối quan hệ giữa Trung Quốc và Tây Tạng cũng đã bị đảng Cộng Sản Trung Quốc viết lại nhằm hợp pháp hóa việc sáp nhập Tây Tạng vào Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, và bất kỳ ai tỏ một thái độ nghi ngờ nào về phiên bản lịch sử này đều bị cáo buộc có « tư tưởng hư vô lịch sử », một lỗi rất nghiêm trọng.
Ngoài ra, người Tây Tạng coi cảnh quan là nơi sinh sống của các vị thần và giờ đang nhìn thấy môi trường của họ bị tàn phá do hoạt động khai thác quặng mỏ, xây đập, đường xá và nhiều công trình hạ tầng khác. Bị buộc phải rời bỏ đất đai, những bãi chăn thả, họ tiếp tục đấu tranh, để rồi phải rơi vào cảnh tù ngục.
Nhưng có nhiều người trẻ tuổi chuyển sang tập trung nghiên cứu về sinh thái học nhằm sử dụng kiến thức có được trong nỗ lực cứu vãn những gì có thể. Còn các nhà trí thức, giới nghệ sĩ thường bày tỏ nỗi buồn của họ trước các hành động tấn công nhắm vào văn hóa và môi trường qua những tác phẩm, bài hát, tranh vẽ hay phim ảnh.
Phải chăng người Tây Tạng ngày nay sinh sống tại mảnh đất của mình như là trong một nhà tù « lộ thiên » và trong nỗi sợ là nền văn hóa của họ sẽ bị biến mất?
Đúng vậy. Từ năm 2014, một chính sách đồng hóa đã được đưa ra và thậm chí còn được lý thuyết hóa bởi ba nhà nghiên cứu là Mã Dung (Ma Rong), Hồ An Cường (Hu Angang) và Hồ Liên Hòa (Hu Lianhe). Cả ba người này cùng quan niệm rằng tương lai của Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào việc hiện thực hóa, làm trên thực tế chứ không phải chỉ tuyên bố, hùng biện, ý tưởng một « dân tộc Trung Hoa », nghĩa là một quốc gia Trung Hoa mà ở đó các bản sắc sắc tộc sẽ bị loại bỏ.
Minh Anh
https://www.rfi.fr/vi/ch%C3%A2u-%C3%A1/20210716-tay-tang-gong-kem-bac-kinh-chinh-sach
Mỹ khuyến cáo doanh nghiệp về rủi ro kinh doanh ở Hong Kong
Chính quyền Biden hôm 16/7 ban hành một khuyến nghị kinh doanh cảnh báo các doanh nghiệp Hoa Kỳ về những rủi ro khi kinh doanh ở Hong Kong sau khi Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia mới tại đây vào năm ngoái, theo Reuters.
Khuyến nghị kinh doanh từ các Bộ Ngoại giao, Kinh tế và An ninh Nội địa khuyến cáo các doanh nghiệp hoạt động ở Hong Kong rằng họ bị quản trị bởi luật của địa phương, bao gồm luật an ninh quốc gia, mà theo luật này công dân nước ngoài có thể bị bắt giữ, như trường hợp một công dân Hoa Kỳ đã bị bắt giữ.
Khuyến cáo cũng cho biết các doanh nghiệp hiện đang phải đối mặt với những rủi ro liên quan đến giám sát điện tử mà không hề có lệnh hay bị buộc phải giao nộp dữ liệu của công ty và khách hàng cho chính quyền.
Các cơ quan hữu trách Mỹ nói thêm rằng các cá nhân và doanh nghiệp nên nhận thức được những hậu quả tiềm tàng của việc tương tác với các cá nhân hay thực thể bị trừng phạt, và cảnh báo rằng họ có thể phải đối mặt với sự trả đũa của Trung Quốc vì tuân thủ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và quốc tế.
Khuyến cáo được đưa ra chỉ hơn một năm sau khi cựu Tổng thống Donald Trump ra lệnh chấm dứt quy chế đặc biệt dành cho Hong Kong theo luật Mỹ để trừng phạt Trung Quốc về “hành vi áp bức” đối với cựu thuộc địa của Anh.
Khuyến cáo nói các doanh nghiệp nên xem xét những rủi ro tiềm ẩn về uy tín, kinh tế và pháp lý của việc duy trì sự hiện diện hoặc nhân viên ở Hong Kong và nên thẩm định lại quyết định này.
“Những diễn tiến trong năm qua ở Hong Kong cho thấy những rủi ro rõ ràng về hoạt động, tài chính, pháp lý và uy tín đối với các công ty đa quốc gia”, Reuters dẫn lời một quan chức quản lý cấp cao của Tổng thống Biden nói.
“Các chính sách mà chính phủ CHND Trung Hoa và chính phủ Hong Kong đã áp dụng làm suy yếu môi trường pháp lý và quy định, vốn rất quan trọng để cá nhân và doanh nghiệp hoạt động tự do và ổn định về mặt pháp lý ở Hong Kong”, quan chức này nói thêm.
Khuyến cáo được đưa ra vài ngày sau khi Washington tăng cường cảnh báo các doanh nghiệp về những rủi ro ngày càng tăng của việc đầu tư kinh doanh liên quan đến khu vực Tân Cương của Trung Quốc, viện dẫn tình trạng lao động cưỡng bức và lạm dụng nhân quyền tại đây.
Tuần trước, chính phủ Mỹ đã đưa thêm 14 công ty Trung Quốc và các thực thể khác vào danh sách đen kinh tế vì các cáo buộc vi phạm nhân quyền và giám sát công nghệ cao ở Tân Cương.
Hôm 15/7, các nguồn tin nói với Reuters rằng Washington đang chuẩn bị áp đặt các biện pháp trừng phạt vào ngày 16/7 đối với 7 quan chức Trung Quốc trong một nỗ lực mới nhất nhằm buộc chính phủ ở Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về “sự xói mòn pháp quyền” ở cựu thuộc địa của Anh đã được trao lại cho Trung Quốc kiểm soát vào năm 1997.
(RFI) – Hồng Kông, khách mời giờ chót của Liên hoan phim quốc tế Cannes. Hôm 15/07/2021 một bộ phim tài liệu về đợt biểu tình 2019 tại Hồng Kông được trình chiếu tại liên hoan Cannes. Bộ phim mang tựa đề Cuộc Cách Mạng trong thời đại của chúng tôi – Revolution of our Times. Đạo diễn Kiwi Chow trở lại với làn sóng phản kháng Hồng Kông hồi tháng 6/2019 phản đối các quyền tự do bị thu hẹp tại cựu thuộc địa Anh. Trong hai tiếng rưỡi, bộ phim đã đưa ra những hình ảnh cảnh sát Hồng Kông đàn áp người biểu tình với mức độ « bạo lực chưa từng thấy ». Tác giả đã cảm ơn ban tổ chức Liên hoan Cannes, đưa được bộ phim tài liệu này đến với khán giả là « niềm an ủi đối với rất nhiều người dân Hồng Kông đang phải sống trong sợ hãi ». Đây là bằng chứng thể hiện « những người đấu tranh vì công lý và tự do không bị bỏ rơi ». Chắc chắn cử chỉ của ban tổ chức Liên hoan Cannes khiến Bắc Kinh phẫn nộ.
(AFP) – Thị trường carbon đầu tiên của Trung Quốc. Hôm nay, 16/07/2021, Trung Quốc chính thức khởi động thị trường carbon của nước này, nhằm giảm lượng khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính. Thị trường carbon lớn nhất thế giới này lần đầu tiên cho phép các chính quyền địa phương ấn định các hạn ngạch khí phát thải đối với các nhà máy nhiệt điện và cho phép các công ty được mua « quyền gây ô nhiễm » từ các công ty khác có lượng khí phát thải thấp hơn. Giá một tấn carbon được giao dịch trong phiên đầu tiên hôm nay là 6,8 đô la, thấp hơn rất nhiều so với giá vào năm 2020 trong Liên Hiệp Châu Âu (36 đô la) và ở bang Califorrnia (17 đô la).
(AFP) – Một phóng viên ảnh Reuters tử thương tại Afghanistan. Danish Siddiqui, phóng viên ảnh của hãng Reuters từng được giải thưởng danh giá Pulitzer, hôm nay 16/07/2021 đã tử thương tại Afghanistan, khi ông tác nghiệp về những trận đánh giữa lực lượng chính phủ và quân Taliban ở Spin Boldak gần biên giới Pakistan. Quân đội và cảnh sát Afghanistan hôm nay 16/07/2021 tung ra chiến dịch tấn công nhằm tái chiếm địa điểm chiến lược này, những cuộc đụng độ dữ dội đã diễn ra tại đây.
(AFP) – Nhà báo Hà Lan Peter R. de Vries qua đời sau một vụ ám sát. Là một phóng viên điều tra về các vụ tội phạm, là một người điều khiển chương trình nổi tiếng của đài truyền hình, Peter R. de Vries, 64 tuổi, bị bắn hạ ngay tại Amsterdam hôm qua 15/07/2021. Gia đình cho biết nạn nhân đã được đưa vào bệnh viện cấp cứu nhưng không qua khỏi. Hai nghi can đã bị tạm giam. Vụ ám sát nhắm vào nhà báo Hà Lan này làm chấn động cả châu Âu sau nhiều vụ phóng viên bị sát hại tại Malta, Slovakia hay Hy Lạp. Mẫu số chung của các nạn nhân là chuyên điều tra về các mạng lưới tội phạm châu Âu.Publicité
(AFP) – Pháp: Bộ trưởng Tư Pháp bị khởi tố vì nghi ngờ xung đột lợi ích. Ông Eric Dupond-Moretti sáng nay 16/07/2021, sau nhiều giờ bị thẩm vấn tại Tòa án Công lý Pháp (CJR), do nghi ngờ xung đột lợi ích, đã chính thức bị khởi tố. Trụ sở của bộ Tư Pháp bị khám xét hôm 01/07. Ông Eric Dupond-Moretti bị cáo buộc lợi dụng chức vụ bộ trưởng để thanh toán ân oán với các thẩm phán từng xung khắc với mình khi ông còn là luật sư. Ba nghiệp đoàn thẩm phán và hiệp hội Anticor đã nộp đơn kiện lên CJR, cơ quan duy nhất có thẩm quyền xét xử các bộ trưởng đương nhiệm. Bộ trưởng Dupond-Moretti bác bỏ các cáo buộc.
(AFP) – Ba Lan và Hungary đương đầu với Liên Hiệp Châu Âu về LGBT. Hôm 15/07/2021 Bruxelles thông báo khởi động thủ tục ghi nhận hai thành viên gồm Ba Lan và Hungary vi phạm một số tiêu chuẩn pháp lý chung. Budapest ban hành luật chống « quảng bá » với trẻ vị thành niên về người đồng tính. Còn Vacxava thì xem những người chuyển giới tính, LGBT là « những vùng không có lý tưởng ». Liên Âu cho rằng hai thành viên Ba Lan và Hungary có thái độ phân biệt đối xử, đi ngược lại với các giá trị chung của toàn khối.
(AFP) – Tổng thống Biden bác bỏ khả năng Mỹ điều quân đến Haiti tái lập ổn định trật tự sau vụ ám sát tổng thống Jovenel Moïse. Nhà Trắng hôm 15/07/2021 nói rõ Mỹ chỉ đưa quân sang Haiti nhằm bảo đảm an ninh cho tòa đại sứ Hoa Kỳ, ý tưởng điều quân sang quốc gia trong vùng biển Caribê này « không mang tính thời sự ». Sau vụ tổng thống Jovenel Moïse bị ám sát hôm 07/07/2021 chính quyền Haiti yêu cầu Washington và Liên Hiệp Quốc can thiệp giúp tái lập trật tự an ninh.
(Les Echos) – Covid: Chỉ 6% dương tính đối với những người đã hoàn tất chích ngừa. Báo cáo của Drees, cơ quan nghiên cứu trực thuộc bộ Y Tế Pháp công bố tối qua 15/07/2021 xác nhận hiệu quả của vac-xin kể cả với biến chủng Delta. Trong số hàng ngàn xét nghiệm PCR tại Pháp từ 28/06 đến 04/07, 80% trường hợp dương tính được ghi nhận ở những người chưa hề tiêm chủng, và chỉ có 6% đối với những người đã tiêm hai mũi. Số còn lại gồm những người mới tiêm một liều và chưa đầy 14 ngày. Còn nếu chỉ tính số người có triệu chứng, tỉ lệ người đã hoàn tất tiêm chủng bị dương tính chỉ có 4%.
(AFP) – Tháp Eiffel mở cửa trở lại. Sau 8 tháng rưỡi trùng tu, hôm nay, 16/07/2021, tháp Eiffel nổi tiếng của Paris mở cửa trở lại để đón du khách Pháp và ngoại quốc. Nhưng kể từ thứ Tư 21/07, theo quyết định của tổng thống Emmanuel Macron đối với những cơ sở văn hóa và giải trí đón tiếp trên 50 người, khách lên tháp Eiffel phải trình chứng nhận y tế. Ngoài ra, mỗi ngày, công trình biểu tượng của thủ đô Pháp chỉ được nhận tối đa 13.000 khách tham quan, tức 50% khả năng đón tiếp của tháp.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20210716-tin-tong-hop