Đọc báo Pháp – 20/06/2020
Trật tự mới của thế giới thời hậu Covid-19 sẽ ra sao? – Trọng Nghĩa
Đặc sắc nhất trong số các đề tài được các tạp chí phát hành vào trung tuần tháng Sáu này mổ xẻ có lẽ là hồ sơ đặc biệt được tuần báo Anh The Economist nêu bật trong tựa lớn trang bìa: “Tình trạng vô trật tự mới của thế giới – The new world disorder”, bên cạnh các chủ đề gắn liền với thời sự trên các báo khác.
Hai tờ L’Obs và Courrier International thì nói về các khó khăn của lãnh vực văn hóa sau nhiều tuần lễ sinh hoạt bị ngưng trệ vì lệnh phong tỏa chống dịch Covid-19, trong lúc Le Point và L’Express đề cập đến các hệ quả của phong trào chống kỳ thị chủng tộc bùng lên tại Mỹ rồi lan rộng ra thế giới.
Câu hỏi đầu tiên mà độc giả có thể đặt ra là nguyên nhân vì sao mà tuần báo Anh The Economist rất có uy tín lại khai thác chủ đề trật tự thế giới vào lúc này? Đó là vì cách nay đúng 75 năm, ngày 26 tháng Sáu năm 1945, đại diện các nước trên thế giới đã ký kết bản Hiến Chương Liên Hiệp Quốc, thành lập định chế có nhiệm vụ duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa các quốc gia.
UNhappy birthday – Một sinh nhật không vui cho LHQ
Có điều là, như The Economist nêu bật, Liên Hiệp Quốc đã phải cử hành sinh nhật thứ 75 trong một bầu không khí không vui chút nào. Bên dưới tựa chính ở bên trong, tuần báo Anh đã chơi chữ với một ghi chú ngắn UNhappy birthday, nghĩa là “Sinh nhật không vui” nhưng với chữ UN viết bằng chữ in hoa, tên tắt tiếng Anh United Nations ( Liên Hiệp Quốc ).
Tình trạng vô trật tự, hay nói đúng hơn là mất trật tự của thế giới hiện nay đã được The Economist nêu bật trong một hồ sơ gồm 7 bài viết.
Trong bài phân tích chính mang tựa đề “Quyền lãnh đạo toàn cầu bị mất tích trong lúc thi hành nhiệm vụ – Global leadership is missing in action”, The Economist đã điểm lại các mốc chính trong 75 năm tồn tại vừa qua của Liên Hiệp Quốc để cho rằng, nếu ban đầu các lãnh đạo thế giới đã biết kiến tạo hòa bình ngay khi còn lâm chiến, thì ngày nay, họ cần phải làm y như vậy.
Covid-19: Thêm một thách thức
Theo tuần báo Anh, đại dịch Covid-19 vừa bùng phát là một thử thách mới đối với trật tự được thiết lập cách nay 75 năm dưới quyền lãnh đạo của Mỹ. Thế nhưng, giờ đây, với tổng thống Donald Trump ở Nhà Trắng, vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ không còn thấy đâu, trong lúc hai thế lực còn lại Trung Quốc và Liên Hiệp Châu Âu vẫn chưa đủ sức đảm đương.
Đối mặt với dịch bệnh, ông Trump không chỉ gợi ý về những cách chữa bệnh kỳ quặc, mà còn quan tâm nhiều hơn đến việc đổ lỗi cho Trung Quốc về đại dịch, thay vì huy động sức lực của thế giới chống đại dịch, thể hiện qua việc đình chỉ tài trợ và đe dọa rời bỏ Tổ Chức Y Tế Thế Giới.
Còn Trung Quốc thì rõ ràng thiếu tư cách lãnh đạo. Phản ứng ban đầu của Bắc Kinh đối với virus corona là che giấu sự thật, rồi đến khi dùng biện pháp mạnh chặn được dịch bệnh thì lại khoe khoang thành tích trên khắp thế giới và ban ơn cho các nước.
Riêng châu Âu thì vội vàng đóng cửa biên giới, kể cả trong khu vực Schengen trên danh nghĩa không còn biên giới. Trong bối cảnh đó, một Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc bị chia rẽ đã hầu như bị tê liệt, trở thành kẻ bị “mất tích trong lúc thi hành nhiệm vụ”
Nga và Trung Quốc: Thành viên thường trực HDBA đi cướp đất!
Đối với The Economist, không phải chờ đến đại dịch Covid-19 thì trật tự thế giới mới chao đảo, mà từ hơn một thập niên trước đây, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007-09 đã nuôi dưỡng hai xu hướng dân túy và nghi kỵ các định chế quốc tế.
Đối với tuần báo Anh, ngay cả các thành viên thường trực nắm quyền phủ quyết tại Hội Đồng Bảo An lẽ ra phải tôn trọng trật tự, cũng đã lơ là việc này. Hai ví dụ nổi cộm: Nga đã thản nhiên giành lấy Crimée, một lãnh thổ của Ukraina, trong lúc Trung Quốc thì chiếm cứ các vùng tranh chấp ở Biển Đông.
Sau khi phân tích thêm về các dấu hiệu hỗn loạn trong trật tự thế giới ngày nay, The Economist đã cố đưa ra một kết luận ít nhiều lạc quan:
“Liên Hiệp Quốc từng muốn tiến hành một cuộc tham khảo ý kiến rộng lớn về tương lai của chủ nghĩa đa phương nhân sinh nhật thứ 75. Dịch Covid-19 đã làm đảo lộn nghị trình toàn cầu, nhưng cũng tạo ra một cơ hội. Thay vì phá hủy hệ thống hiện hữu, biến động đang diễn ra có thể thôi thúc các nước tìm cách củng cố guồng máy. Điều đó có nghĩa là lên kế hoạch cho tương lai khi đang giải quyết khủng hoảng của hiện tại. Ngày nay, giới lãnh đạo thế giới cần phải học tập những gì mà đàn anh của họ đã đạt được một cách tuyệt vời vào năm 1945.”
Bên cạnh bài viết chính nêu trên hồ sơ đặc biệt của The Economist đã lần lượt đi sâu vào chi tiết của từng vấn đề.
Bài “Ai hiện đang điều hành thế giới” nêu bật thực trạng đang xẩy ra là “trong lúc nước Mỹ bắt đầu mệt mỏi, thì Trung Quốc tỏ ra nôn nóng”. Vấn đề là, trái với Mỹ, một siêu cường từng gánh vác công việc của cả hành tinh, Trung Quốc chỉ muốn lợi dụng tư thế lãnh đạo để muốn làm gì thì làm.
Hai bài viết khác nêu bật các khó khăn mà định chế trên nguyên tắc có nhiệm vụ bảo vệ hòa bình trên thế giới đang gặp phải. Bài “Liên Hiệp Quốc có quá nhiều việc để làm” nêu bật các “nhiệm vụ bất khả” mà định chế phải thực hiện nhằm duy trì hòa bình tại những vùng có chiến sự, ở Châu Phi hay ở Trung Cận Đông. Bài thứ hai mang tựa đề “Quả bom hẹn giờ của việc kiểm soát vũ khí hạt nhân” tự hỏi là phải chăng hiệp ước Start Mới giữa Nga và Mỹ sắp đến ngày tàn, nhưng cho rằng thảm họa hạt nhân hoàn toàn có thể tránh được.
Bài thứ tư trong hồ sơ của The Economist nhận định một cách bi quan: “Các cơ chế của Liên Hiệp Quốc thiết lập từ năm 1945 không còn thích ứng với năm 2020, đừng nói chi là sau đó”.
Hai bài cuối nêu lên khả năng cải thiện tình hình: “Liên Hiệp Quốc đang huy động lực lượng cho một phần tư thế kỷ tới đây” và “Ba kịch bản tương lai cho Liên Hiệp Quốc”.
Le Point: Nước Mỹ dẫn chúng ta đi về đâu?
Tạp chí Le Point trên trang bìa nêu câu hỏi: “Nước Mỹ dẫn chúng ta đi đến đâu”, với ghi chú bên trên dòng tựa: “Những gì ám ảnh người Mỹ sẽ đổ bộ vào Pháp”.
Le Point đăng bài nhận định của ông Gérard Araud, đại sứ Pháp tại Mỹ từ năm 2014 đến 2019, nêu bật tình hình nước Mỹ hiện nay
Với nào là Covid-19, biểu tình bạo động chủng tộc, nào là kinh tế suy thoái, cuộc vận động tranh cử tổng thống đã vượt quá tưởng tượng của những nhà soạn kịch bản tài ba nhất của Hollywood và có vẻ thuận lời cho ứng viên Joe Biden. Nhưng phải cảnh giác, vì Donald Trump luôn cho thấy là ông rất mạnh trong nghịch cảnh.
Theo Le Point, Covid-19 và suy thoái kinh tế đã chia lại ván bài tranh cử, những với các cuộc biểu tình bạo động mang tính chủng tộc tiếp theo cái chết của George Floyd. Cả Trump lẫn Biden đều biết là họ đi vào vùng đất xa lạ.
Giờ đây, họ là những ứng viên không có chiến dịch tranh cử theo đúng nghĩa, trong một đất nước chao đảo, đi từ khủng hoảng lớn này đến khủng hoảng lớn khác, và mỗi khủng hoảng lại đối lập hai thành phần dân chúng, không nói chuyện với nhau và cũng không hiểu nhau.
Covid-19 và biểu tình chống kỳ thị phân đôi nước Mỹ
Dịch Covid-19 đã đoàn kết được người Mỹ, cho dù đất nước gặp thử thách. Bên Dân Chủ cố thuyết phục cho việc phong tỏa, trong lúc phía Cộng Hòa thì giảm nhẹ mức nguy hại của dịch bệnh, cho rằng biện pháp phong tỏa cản trở quyền tự do, đe dọa kinh tế và họ đã nhanh chóng dỡ bỏ phong tỏa tại các bang mà họ kiểm soát. Hai hình ảnh trái ngược: New York vẫn ngưng hoạt động trong lúc mà người ta tự do ra bãi biển ở Florida.
Cũng như vậy, trong trường hợp cái chết của George Floyd, thay vì tỏ sự cảm thông với cộng đồng da đen và kêu gọi đoàn kết thì ông Trump lại đổ thêm dầu vào lửa, thóa mạ các thị trưởng và thống đốc đảng Dân Chủ đang phải đương đầu trước hỗn loạn, và kêu gọi đàn áp. Nhiều nhân vật đảng Dân Chủ đã quỳ một đầu gối xuống đất để tỏ sự đoàn kết với người biểu tình, trong lúc đài Fox News (thân Donald Trump) và tổng thống thì xem người biểu tình chỉ là những kẻ cướp bóc tả khuynh và vô chính phủ…
Tác giả bài viết kết luận: “Những người Châu Âu chúng ta giờ đây, một lần nữa trở nên những khán giả bất lực của một cuộc đấu tranh mà kết quả sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến số phận của chúng ta. Đối với chúng ta, đây có lẽ là cuộc bầu cử Mỹ quan trọng nhất từ thời Franklin Delano Roosevelt vào năm 1932”.
L’Express: Bài da trắng, một dạng kỳ thị chủng tộc mới
Trong dòng thời sự, phong trào chống kỳ thị chủng tộc bùng lên tại Mỹ rồi lan rộng ra thế giới tiếp tục thu hút sự chú ý và đã được L’Express nêu bật trên trang bìa.
Tựa đề “Sự ra đời của một nạn kỳ thị mới”, đã trích dẫn câu nói của nữ triết gia Pháp Élisabeth Badinter, kèm theo ghi nhận về một số biểu hiện lệch lạc: “đặc quyền da trắng”, “chủng tộc hóa”, “hạ bệ tượng đài”.
Trong 3 trang, nhà triết học phân tích tình hình, trở lại những sự kiện bên Mỹ như cái chết của George Floyd hay bên Pháp như vụ Adama Traoré, và đề cập đến hiện tượng kỳ thị bài da trắng mà bà không tán đồng chút nào:
“Khi người Pháp gốc Ả Rập hay da đen bảo vệ tính phổ quát của nền Cộng Hòa, thì họ bị thóa mạ là hèn hạ, nịnh bợ, nhưng tôi đồng tình với họ, tôi thấy họ rất can đảm. Rất khó mà đứng lên chống lại cộng đồng của mình để bảo vệ tính phổ quát. Tôi rất ngưỡng mộ những người có dũng khí này chỉ vì họ cho là cần thiết về mặt chính trị cũng như đạo đức”.
Nữ triết gia kết luận: “Tôi nghĩ đây là sự ra đời của một hình thức kỳ thị chủng tộc mới, mà “người da trắng” là biến tướng cuối cùng, có thể dẫn đến một sự phân cách xã hội thực thụ. Tôi rất ngạc nhiên khi thấy người ta giờ đây nói đến “người da trắng” chứ không còn là “người phương Tây”, và đó là biểu hiện của ý muốn nêu trở lại vấn đề kỳ thị chủng tộc, tức là loại trừ nhau”.
L’Obs: Sân khấu lâm nguy do Covid-19
Phát hành vào thời điểm thế giới lục tục tái lập các sinh hoạt bình thường sau hàng tháng trời đóng cửa gài then vì dịch Covid-19, tuần báo Pháp L’Obs đã đặc biệt chú ý đến các khó khăn mà ngành sân khấu điện ảnh Pháp đang gặp phải.
Ngay trên trang bìa, L’Obs đưa ra lời cầu cứu: “SOS Spectacle”, với từ spectacle chỉ chung mọi hoạt động biểu diễn từ ca múa nhạc đến kịch nghệ, sân khấu.Tạp chí đã lên tiếng kêu cứu cho giới hoạt động văn hóa văn nghệ, vì các diễn viên kịch, đạo diễn, ca sĩ, nhạc sĩ… là những nạn nhân lớn của cuộc khủng hoảng do dịch Covid-19 gây ra.Trong một hồ sơ dài 14 trang, tạp chí dành diễn đàn cho một số “nạn nhân” thuộc giới văn nghệ sĩ, để họ vừa nói lên nỗi bực tức, vừa thể hiện một chút hy vọng.
Theo L’Obs, các sinh hoạt văn hóa đang dần dần được khôi phục, các hiệu sách, rạp chiếu bóng và sắp tới là các viện bảo tàng sẽ mở cửa trở lại, thế nhưng không phải mọi thứ đều tốt đẹp: “Các nghệ sĩ đang thoi thóp”, và việc hủy bỏ các liên hoan văn nghệ lớn cho thấy là “nghệ thuật biểu diễn là nạn nhân số 1 của Covid-19, không ai biết là khi dịch bệnh dứt hẳn, tình trạng ngành này sẽ như thế nào”.
Theo ước tính của tạp chí Pháp, sẽ có đến ít nhất 22.000 người hoạt động trong lãnh vực văn hóa văn nghệ theo quy chế công nhật, và 4.200 người có quy chế thường trực sẽ phải thôi việc hoặc đổi nghề.
Courrier International: Văn hóa thời hậu Covid-19
Tạp chí Courrier international cũng dành trang bìa cho lãnh vực văn nghệ với hàng tít lớn “Cơn khát văn hóa”.
Theo ghi nhận của Courrier International, trong mọi lãnh vực, từ biểu diễn ca nhạc, điện ảnh, cho đến triển lãm…, tất cả đều đã thay đổi với đại dịch và đâu là những thách thức phải giải quyết?”
Courrier International muốn cho thấy “sự hồi sinh và những chuyển biến” của lãnh vực văn hóa văn nghệ, vốn bị tác hại rất nghiêm trọng sau hàng tháng trời phong tỏa, không chỉ đối với giới chuyên nghiệp trong ngành mà cả đối với khán giả, người hâm mộ nghệ thuật.
Một trong những thay đổi quan trọng mà tờ báo ghi nhận là vai trò các công cụ kỹ thuật số, đã đem đến một cách mới để “phổ biến và tiêu thụ” nghệ thuật, mà hệ quả tốt xấu cần phải xem lại.
Một mùa hè thiếu vắng các liên hoan
Theo thông lệ, Courrier International trích dẫn báo chí nước ngoài để xem xét tình hình đó đây. Tạp chí trích nhật báo Đức Süddeutsche Zeitung, cho biết tình hình ở Áo. Từ giữa tháng 3, các nhà hát, viện bảo tàng, rạp chiếu bóng đều đóng cửa, thế nhưng sau 3 tháng bị buộc phải “ngủ yên”, các nơi này vẫn phải kiên nhẫn.
Các viện bảo tàng đang mở cửa dần dần, nhưng mùa hè 2020 này sẽ là một mùa hè ngoại lệ, không liên hoan văn nghệ hay hòa nhạc. Nếu liên hoan nhạc cổ điển Salzbourg, mừng sinh nhật 100 tuổi, là một ngoại lệ được duy trì với những biện pháp an toàn khắt khe, thì như tờ báo mỉa mai, đó chẳng qua là vì vấn đề du lịch nghệ thuật đã “chi phối quyết định”.
Ngoài Áo, Courrier International liệt kê các liên hoan ở Pháp như Eurockéennes ở Belfort, liên hoan sân khấu Avignon, hay ca nhạc Rock en Seine, hoặc ở Anh như liên hoan Glastonbury hay lễ hội Notting Hill Carnival ở Anh, liên hoan nhạc jazz Montreux ở Thụy Sĩ, liên hoan nhạc rock Primavera Sound ở Tây Ban Nha…, vốn thu hút hàng ngàn người hâm mộ, sẽ không diễn ra.
Mô hình “sản xuất” và “tiêu thụ văn hóa” sẽ thay đổi
Đằng sau việc hủy bỏ hàng loạt này là cả một lãnh vực kinh tế – liên quan đến nào là nghệ sĩ, kỹ thuật viên, nào là các hiệp hội, định chế – sẽ bị suy sụp.
Cho nên theo tạp chí, đối với các tác nhân văn hóa, cả một mô hình cần phải xem xét lại, về mặt cung ứng cũng như tài chính. Đối với khán giả thì cũng phải thay đổi thói quen.
Courrier International nhìn thấy một nét tích cực là chuyện này đã khởi đầu ngay lúc còn phong tỏa. Các nghệ sĩ đã không ngồi yên chờ đợi, mà đã có nhiều sáng kiến để tiếp cận với công chúng.
Ở mọi nơi, từ Seoul, Matxcơva, cho đến New York, Bắc Kinh, các nghệ sĩ, các viện bảo tàng, các định chế đều đưa ra những sáng kiến để thích nghi, đổi mới…
Tin tổng hợp
(AFP) – Trung Quốc sẽ lập một « cơ quan an ninh » ở Hồng Kông.
Tân Hoa Xã ngày 20/06/2020 thông báo một « cơ quan an ninh quốc gia » sẽ được thành lập tại Hồng Kông, theo dự luật đã được Quốc Hội Trung Quốc thông qua. Theo văn bản được Thường vụ Quốc Hội soạn thảo và Tân Hoa Xã công bố hôm nay, đứng đầu cơ quan này do trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga, bị đối lập tố cáo là con rối của Bắc Kinh.
( AFP ) – Pháp : Ngày thứ Bảy căng thẳng với nhiều cuộc biểu tình.
Biểu tình chống phân biệt chủng tộc và bạo lực cảnh sát tiếp diễn tại nhiều thành phố Pháp hôm nay 20/06/2020, bên cạnh những cuộc xuống đường vì các mục đích khác. Cuộc biểu tình đòi hợp thức hóa những người không giấy tờ diễn ra chiều nay tại Paris, song song với một cuộc xuống đường tưởng niệm Lamine Dieng, một thanh niên gốc Sénégal chết sau khi bị câu lưu ở Paris năm 2007.
( AFP ) – Liên Hiệp Quốc và Châu Âu lên án nạn kỳ thị.
Ngày 19/06/2020, Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Genève đã nhất trí thông qua một nghị quyết lên án phân biệt chủng tộc và bạo lực cảnh sát. Nghị Viện Châu Âu trong một nghị quyết tối thứ Sáu 19/06 đã lặp lại khẩu hiệu « Black Lives Matter » của phong trào xuất phát từ Hoa Kỳ. Nghị quyết « lên án mạnh mẽ cái chết thảm khốc của George Floyd tại Mỹ cũng như các vụ sát nhân tương tự trên thế giới », đồng thời tuyên bố việc buôn bán nô lệ là « tội ác chống nhân loại ».
( AFP ) – Bỉ được kêu gọi xin lỗi về quá khứ thực dân.
Tại Bỉ, ngày 20/06/2020, thị trưởng người da đen đầu tiên của nước này cho rằng Bỉ phải « xin lỗi » về quá khứ thực dân. Ông Pierre Kompany kêu gọi « phải nói lên sự thật » về thời kỳ Bỉ chiếm đóng Congo, nhân sắp đến ngày kỷ niệm 60 năm Congo độc lập (30/06/1960). Thị trưởng 72 tuổi gốc Congo được nhiều người biết đến còn bởi vì ông là bố của Vincent Kompany, hậu vệ nổi tiếng của « Những con quỷ đỏ ».
(Mediapart & La Croix) – Belarus câu lưu phóng viên.
Khoảng 12 người đã bị câu lưu tối 19/06/2020 khi biểu tình tại Minsk, trong đó có một số nhà báo. Gần hai tháng trước khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống Belarus, chế độ Loukachenko gia tăng trấn áp báo chí và đối lập trong bối cảnh bị chỉ trích vì tình hình kinh tế và khủng hoảng virus corona. Hồi tháng Ba, một cây bút xã luận cũng đã bị bắt và có nguy cơ lãnh án đến 10 năm tù.
(AFP) – Covid-19 : Hải quân Mỹ xác nhận cách chức chỉ huy tàu sân bay hạt nhân USS Theodore Roosevelt.
Thông báo được đưa ra ngày hôm qua 19/06/2020. Vị chỉ huy Brett Crossier đã bị tạm đình chỉ chức vụ vì bị chỉ trích về cách quản lý dịch bệnh Covid-19 trên tàu. Tuy nhiên, Brett Crossier không bị sa thải khỏi lực lượng Hải Quân Mỹ. Ông sẽ được giao một nhiệm vụ khác, nhưng trong tương lai sẽ không được chỉ huy tàu.
(AFP) – Liên Hiệp Châu Âu kéo dài các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga thêm 6 tháng.
Thông báo được thủ tướng Đức Angela Merkel đưa ra ngày 19/06/2020. Biện pháp trừng phạt của Liên Âu là nhắm vào vụ Nga sáp nhập bán đảo Crimée của Ukraina và có xung đột ở miền đông nước này. Các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga được triển hạn trong bối cảnh quan hệ Nga – Đức căng thẳng sau khi tư pháp Đức tố cáo chính quyền Matxcơva ra lệnh giết một nhà đối lập người Gruzia trong một công viên ở trung tâm Berlin. Nga đã bác bỏ cáo buộc này.
(AFP) – Kem đánh răng của Colgate ở châu Á thể hiện sự kỳ thị sắc tộc ?
Tập đoàn Mỹ Colgate-Palmolive sẽ xem xét xem các sản phẩm kem đánh răng Darlie bán ở nhiều nước châu Á có thể hiện sự kỳ thị sắc tộc không. Tên gọi sản phẩm Darlie có nghĩa là « kem đánh răng của người da đen » trong tiếng Hoa. Tập đoàn Colgate-Palmolive cho biết Darlie là một nhãn hiệu của Trung Quốc dưới sự quản lý của tập đoàn và đối tác Hawley và Hazel, có trụ sở tại Hồng Kông.
( Reuters ) – Apple lại đóng các cửa hàng ở Mỹ.
Tập đoàn Apple ngày 19/06/2020 thông báo sẽ tạm đóng khoảng 12 cửa tiệm tại nhiều tiểu bang khác nhau, do lại xuất hiện nhiều ca nhiễm virus corona. Sau thông báo này, cổ phiếu Apple bị sụt 0,5% tại thị trường Wall Street. Hiện nay tại Hoa Kỳ đã có trên 2,2 triệu người bị nhiễm virus, và ít nhất 118.396 trường hợp tử vong vì Covid-19.
( RFI ) – Giải Cành cọ vàng được duy trì tại Liên hoan Cannes 2020.
Trước sự ngạc nhiên của mọi người, ban tổ chức Liên hoan điện ảnh Cannes ngày 19/06/2020 thông báo sẽ chọn trao giải Cành cọ vàng cho phim ngắn trong cuộc tranh tài vào mùa thu tới. Có 11 phim ngắn được chọn vào chung kết trong số 3.810 phim của 137 nước, trong đó có một phim của Mông Cổ.
http://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20200620-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
Điểm tin thế giới sáng 20/6:
Ấn Độ điều khẩn cấp máy bay chiến đấu
đến biên giới với Trung Quốc
Băng Thanh
Mục Điểm tin thế giới sáng thứ Bảy (20/6) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả những tin sau:
Ấn Độ điều khẩn cấp máy bay chiến đấu đến biên giới với Trung Quốc
Hãng thông tấn Ấn Độ ANI dẫn nguồn thạo tin hôm 19/6 cho biết, các máy bay được Không quân Ấn Độ triển khai đến khu vực biên giới với Trung Quốc gồm máy bay Sukhoi-30MKI, Mirage 2000 và phi đội máy bay chiến đấu Jaguar. Những máy bay này được đưa đến các căn cứ tiền phương để có thể triển khai nhanh chóng trong trường hợp cần thiết.
Các trực thăng tấn công Apache mà Ấn Độ mới mua lại từ Mỹ cũng được triển khai đến khu vực tranh chấp Ladakh để hỗ trợ quân đội Ấn Độ ứng phó khi cần thiết. Ngoài ra, các trực thăng vận tải Chinook cũng được triển khai trong và xung quanh căn cứ không quân Leh, nhằm hỗ trợ việc di chuyển binh sĩ nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp.
Nguồn tin của ANI cũng cho biết, Không quân Ấn Độ đang có kế hoạch đẩy nhanh thương vụ mua 33 máy bay chiến đấu từ Nga, gồm 21 máy bay MiG-29 và 12 máy bay Su-30MKI. Không quân Ấn Độ đã chuẩn bị sẵn đề xuất thương vụ để trình tại một cuộc họp của Bộ Quốc phòng vào tuần tới. Thương vụ này đã được cân nhắc từ lâu, song có thể được đẩy nhanh trong bối cảnh căng thẳng Ấn – Trung leo thang. Ấn Độ đã đặt mua 36 máy bay chiến đấu Rafale của Pháp, 4 chiếc đầu tiên có thể được bàn giao vào cuối tháng 7.
Quan chức Mỹ: Trung Quốc ‘thiếu chân thành’ trong cuộc gặp ở Hawaii
Theo SCMP, ông David Stilwell, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề châu Á và Thái Bình Dương, ngày 18/6 cho biết, mặc dù Trung Quốc đã tái cam kết thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, song Washington vẫn phải chờ xem những gì sẽ xảy ra với mối quan hệ Mỹ – Trung trong vài tuần tới.
“Xét đến bối cảnh hiện tại của mối quan hệ này, phía Trung Quốc chưa được coi là thực sự chân thành”, ông Stiwell nói sau khi dự cuộc họp giữa Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ở Hawaii trong 2 ngày 16-17/6.
“Tôi sẽ không nêu chi tiết những gì đã thảo luận (trong cuộc họp), nhưng dù cho các vấn đề đó có hiệu quả hay không, tôi vẫn sẽ chờ xem những gì sẽ xảy ra trong vài tuần tới: Liệu chúng ta có thấy các hành vi hung hăng được giảm bớt hay không”, trợ lý ngoại trưởng Mỹ nói thêm.
Ông Stilwell cho biết mục đích của cuộc gặp lần này là để Trung Quốc hiểu rằng “các hành động của họ thực sự đang chống lại họ”, bao gồm vụ xung đột gần đây ở biên giới với Ấn Độ, căng thẳng trên Biển Đông và đề xuất dự luật an ninh mới với Hồng Kông.
Samsung chuyển dây chuyền sản xuất màn hình từ Trung Quốc sang Việt Nam
Theo VOA, Samsung Vina vừa chính thức công bố việc di dời phần lớn dây chuyền sản phầm màn hình máy tính thương hiệu Samsung từ Trung Quốc về nhà máy Samsung HCMC CE Complex (SEHC) tại Khu Công nghệ cao, Quận 9, TP.HCM, trong năm 2020.
Đại diện Samsung cho biết việc di dời dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc về Việt Nam sẽ giúp cho người tiêu dùng Việt Nam có được những sản phẩm màn hình máy tính mới nhất và nhanh nhất so với những thị trường khác.
Tổ hợp nhà máy sản xuất hàng điện tử tiêu dùng của Samsung tại Khu Công nghệ cao Tp.HCM (SEHC) có khoảng 6.000 nhân viên, theo thông tin trên trang web của công ty Samsung. Tổ hợp SEHC được khởi công từ giữa năm 2015 và chính thức đi vào hoạt động từ năm 2016. Đây là nhà máy sản xuất màn hình TV và các thiết bị điện tử gia dụng lớn thứ 2 thế giới của Samsung, sau nhà máy ở Mexico.
Tàu Trung Quốc liên tục áp sát nhóm đảo tranh chấp với Nhật
Theo SCMP, Nhật Bản hôm 17/6 gửi công hàm phản đối Trung Quốc triển khai 4 tàu hải cảnh hoạt động 65 ngày liên tục trên vùng biển gần nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư. Đây là lần hoạt động dài nhất của tàu Trung Quốc gần nhóm đảo tranh chấp với Nhật Bản kể từ tháng 9/2012, thời điểm hai nước tranh cãi gay gắt về chủ quyền tại đây.
“Nhóm đảo Senkaku nằm dưới sự kiểm soát của chúng tôi và chắc chắn là lãnh thổ của chúng tôi, điều này mang tính lịch sử và tuân theo luật pháp quốc tế. Chúng tôi cho rằng tình hình sẽ cực kỳ nghiêm trọng nếu hoạt động này vẫn tiếp diễn. Chúng tôi sẽ kiên quyết và bình tĩnh đáp trả Trung Quốc”, chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói trong cuộc họp báo tại Tokyo.
Nhóm đảo không người Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản kiểm soát trên biển Hoa Đông là tâm điểm tranh chấp giữa Bắc Kinh và Tokyo trong nhiều thập niên, dù quan hệ giữa hai bên đã dần cải thiện trong những năm gần đây.
Quan chức Mỹ muốn cử quan sát viên tới Trung Quốc
Theo AFP, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại Đông Á đề xuất cử quan sát viên trung lập tới Trung Quốc nhằm tìm hiểu về ổ Covid-19 mới ở Bắc Kinh.
“Một khi uy tín đã mất, bạn sẽ phải tìm cách gây dựng lại nó. Tôi nghĩ cách duy nhất để thực hiện điều này là đưa các nhà quan sát trung lập tới đó để tìm hiểu chính xác điều gì đã xảy ra”, David Stilwell, người tháp tùng Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong cuộc gặp với Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì ở Hawaii, cho biết hôm 18/6.
Stilwell tỏ ý hy vọng những con số và báo cáo của Trung Quốc về ổ dịch mới ở Bắc Kinh sẽ “chính xác hơn” so với Vũ Hán, nơi khởi phát đại dịch Covid-19. “Sẽ tốt hơn nếu có người có mặt tại đó để xác nhận các số liệu”, quan chức ngoại giao Mỹ khẳng định, đồng thời đề cập những báo cáo trên các tạp chí khoa học dự đoán số ca nhiễm ở Bắc Kinh còn cao hơn ở Vũ Hán.
Điểm tin tối 20/6:
Lính Trung Quốc dùng ‘gậy sắt hàn đinh’
tấn công binh sĩ Ấn Độ ‘tay không tấc sắc’
Quý Khải
Mục Điểm tin thế giới tối thứ Bảy (20/6) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả những tin sau:
Lính Trung Quốc dùng ‘gậy sắt hàn đinh’ tấn công binh sĩ Ấn Độ ‘tay không tấc sắc’
Các cựu binh Ấn Độ đã chỉ trích Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) về “tính man rợ”, và vi phạm các quy tắc khi sử dụng vũ khí thô chống lại các binh lính Ấn Độ không vũ trang, sau khi 20 người bị sát hại tại khu vực tranh chấp biên giới hai nước đêm ngày 15/6.
“Các binh sĩ của chúng tôi không mang theo gậy gộc hay bất kỳ loại vũ khí nào như vậy, nhưng binh lính Trung Quốc đã thủ sẵn những cây gậy sắt, hoặc gậy kim loại gắn đinh tua tủa, hoặc gậy gỗ bọc quanh bởi dây thép gai, và một số loại vũ khí khác – và họ đã tấn công sĩ quan chỉ huy và người dân của chúng tôi”, Trung tướng đã nghỉ hưu Rakesh Sharma, người trước đây từng phục vụ trong quân đội Ấn Độ tại cùng địa điểm, trao đổi với The Epoch Times qua điện thoại từ New Delhi. (chi tiết)
Úc hứng chịu tấn công mạng quy mô lớn, thủ phạm có thể là Trung Quốc
Một loạt các tổ chức chính trị và ở khu vực tư nhân tại Úc đã bị tấn công mạng quy mô lớn bởi “chính phủ hải ngoại”, thủ tướng Úc Morrison và Bộ trưởng Quốc phòng Reynolds tiết lộ hôm thứ Sáu (19/6) trong một cuộc họp báo, theo The Guardian.
Chính phủ Úc không chỉ đích danh quốc gia chịu trách nhiệm cho việc này, ngoại trừ việc nói đó là “thủ phạm ở quy mô chính phủ, với thực lực rất lớn”.
Thủ tướng Morrison đã từ chối trả lời một câu hỏi cụ thể về việc liệu đây có phải là Trung Quốc hay không, sau nhiều tháng căng thẳng trong mối quan hệ song phương Trung-Úc, nhưng các chuyên gia an ninh sau đó cho biết họ tin rằng, Trung Quốc, Nga và Triều Tiên là những quốc gia duy nhất phù hợp với mô tả của ông Morrison.
Peter Jennings, người đứng đầu Viện Chính sách chiến lược Úc và là cựu quan chức quốc phòng cấp cao, cho rằng cần xét đến yếu tố động lực, mục đích và mục tiêu. Nhưng ông cho rằng chỉ có “một quốc gia có kỹ năng, chiều sâu về năng lực cũng như động lực thực sự để làm điều này và đó là Trung Quốc”.
Triều Tiên chuẩn bị chiến dịch rải truyền đơn chống Hàn Quốc
Triều Tiên đang chuẩn bị rải truyền đơn chống Seoul vào Hàn Quốc, truyền thông nhà nước KCNA cho biết hôm thứ Bảy, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai miền.
“Những người Triều Tiên giận dữ hiện đang chuẩn bị đẩy mạnh việc rải một số lượng lớn truyền đơn vào miền Nam”, hãng tin KCNA cho biết.
Bình Nhưỡng gần đây đã đưa ra một loạt những chỉ trích Seoul liên quan đến các tờ rơi chống Triều Tiên. Những người đào thoát sang Hàn Quốc thường xuyên gửi qua biên giới – thường được gắn vào bóng bay rồi cho bay sang Triều Tiên – các thông điệp phơi bày vấn nạn vi phạm nhân quyền của Kim Jong Un và tham vọng hạt nhân của nhà độc tài này.
Trước đó, Triều Tiên đã cho nổ văn phòng liên lạc chung giữa hai miền và đe dọa tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực biên giới chung.
WHO nói thế giới đang trong ‘giai đoạn mới và nguy hiểm’ của COVID-19
Đại dịch coronavirus đã tiến vào một ‘giai đoạn mới và nguy hiểm’, khi số ca Covid-19 được ghi nhận hàng ngày đạt mức cao kỷ lục, Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo hôm thứ Sáu, theo CNBC.
Số lượng các ca nhiễm mới trong một ngày được báo cáo hôm thứ Năm “là nhiều nhất từ trước đến nay”, ở mức 150.000 ca, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết trong một cuộc họp báo.
Gần một nửa tổng số ca nhiễm mới được báo cáo từ châu Mỹ, ông Tedros nói, với một số lượng lớn đến từ Nam Á và Trung Đông.
Brazil vượt mốc 1 triệu ca nhiễm COVID-19
Bộ Y tế Brazil hôm thứ Sáu đã báo cáo 54.771 ca lây nhiễm Covid-19 mới, mức tăng kỷ lục theo ngày đã đưa tổng số ca nhiễm trên toàn quốc lên tới con số 1.032.913, theo CNN.
Đại dịch Covid-19 đang nhanh chóng lan rộng ở Brazil mà không có dấu hiệu chậm lại, khi các thành phố lớn dỡ bỏ các biện pháp gián cách xã hội và bắt đầu mở cửa lại các nhà hàng, cửa hàng và các doanh nghiệp không thiết yếu khác.
Nhiều chuyên gia tin rằng số ca lây nhiễm của Brazil có thể vượt qua Mỹ để trở thành quốc gia bị virus tấn công nặng nhất.
Tokyo khôi phục hoàn toàn hoạt động kinh doanh
Nhật Bản hôm thứ Sáu (19/6) đã dỡ bỏ các khuyến cáo du lịch quốc nội do Covid-19 nhằm vực dậy nền kinh tế ảm đạm. Thủ đô Tokyo cũng đã dỡ bỏ yêu cầu đóng cửa tạm thời tại các sự kiện âm nhạc, các hộp đêm và các địa điểm giải trí khác trong thành phố, theo Strait Times.
“Chúng ta sẽ nâng cao mức độ các hoạt động kinh tế và xã hội hơn chút nữa”, Thủ tướng Shinzo Abe nói hôm thứ Năm (18/5), khi ông tuyên bố kế hoạch mở cửa biên giới đất nước cho khách du lịch kinh doanh.
Chánh văn phòng Nội các Yoshihide Suga nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Sáu rằng: “Nguy cơ lây nhiễm không thể giảm xuống mức 0, nhưng chúng ta có thể phấn đấu cho một lối sống mới cho phép chúng ta nâng cao mức độ hoạt động kinh tế xã hội trong khi vẫn có thể kiểm soát nguy cơ lây nhiễm”.
Virus corona áp đặt luật chơi với nhân loại
Thanh Hà
Từ Hàn Quốc đến Ấn Độ, từ Indonesia đến Thụy Điển, virus corona đang bắt mọi người phải thích nghi. Áp lực còn rất lớn tại châu Á, còn châu Âu thực sự hy vọng đang thoát khỏi tâm bão của đại dịch.
Lo sợ dịch Covid-19 bùng phát tại Hàn Quốc lớn đến nỗi chính phủ liên tục tung ra những công cụ để rút ngắn thời gian phát hiện các ổ virus corona. Gia đình nạn nhân Covid-19 tại Indonesia cướp xác người thân về mai táng. Tình trạng thiếu hụt nhân công cản trở phục hồi kinh tế tại Ấn Độ. Ngành du lịch Thụy Điển tuyệt vọng trước mùa cao điểm. Lâu đài Chambord trong vùng thung lũng sông Loire của Pháp hy vọng được một chút, nhờ Leonardo da Vinci từ 500 năm trước đã “trông thấy” đại dịch virus corona gây nên.
Trên đây là những chủ đề chính trong tạp chí của RFI ngày cuối tuần.
Hàn Quốc : Mã vạch QR, giấy thông hành thời Covid1-19
Trong mục tiêu ngăn ngừa dịch Covid-19, Hàn Quốc không ngừng có những phát minh thích nghi với thời đại virus corona chủng mới. Kể từ tuần qua mã QR gần như là giấy thông hành khi bạn muốn vào một cửa hàng ăn uống, quán nước hay các tụ điểm giải trí. Kèm theo đó đương nhiên các dữ liệu cá nhân của bạn sẽ được chủ nhân gần 80.000 cơ sở đó lưu lại. Thông tín viên đài RFI Louis Palligiano từ Seoul giải thích:
« Kể từ Thứ Tư tuần trước, khách vào các quán bar, hộp đêm hay quán karaoke theo kiểu Hàn Quốc phải tải mã vạch QR Code qua một ứng dụng trên điện thoại thông minh. Trước khi vào cửa phải scan mã này. Tất cả những thông tin cá nhân phải được thu vào một danh bạ số và trong trường hợp cần thiết thì các giới chức y tế có thể tìm và liên lạc được với những ai đã lui tới một địa điểm nào đó. Trong cuộc chạy đua với thời gian để phát hiện virus corona lan tới đâu, chính quyền Hàn Quốc đã sử dụng hệ thống định vị qua điện thoại thông minh, tìm kiếm qua dấu vết khi bạn sử dụng thẻ tín dụng hay qua hệ thống camera theo dõi. Với phương pháp dùng mã QR chính quyền Seoul rút ngắn thời gian tìm kiếm những đối tượng có thể bị nhiễm, cách ly những trường hợp này sớm chừng nào, tốt chừng nấy ».
Vậy phản ứng của dân chúng Hàn Quốc ra sao ?
Louis Palligiano : « Ban đầu, chính quyền tỏ ra mềm dẻo. Với những ai không sử dụng thành thạo mã QR, hay từ chối phương tiện này, chủ quán có thể ghi chép lại trên giấy tờ sổ sách đầy đủ các thông tin. Nhưng đây là việc làm quá mất công và mất thời giờ. Hơn nữa, một số người người cao tuổi không có điện thoại thông minh. Dù vậy trong thời gian sắp tới các thanh tra sẽ được điều tới kiểm tra xem biện pháp mới này có được thi hành nghiêm chỉnh hảnh không. Mọi thiếu sót có thể bị phạt tới 3 triệu won, tương đương với 2.200 euro, hoặc cửa hàng có thể phải tạm đóng cửa ».
Biện pháp này có tôn trọng đời sống cá nhân của người dân Hàn Quốc ?
Louis Palligiano : « Ý thức được là công luận lo ngại các dữ liệu cá nhân bị thất thoát, chính phủ đã trấn an rằng tất cả những thông tin thu thập đều được quản lý chặt chẽ trong khuôn khổ phát luật và toàn bộ những thông tin này sẽ được hủy một khi đẩy lui được đại dịch. Đối với đa số dân Hàn Quốc, lo ngại một làn sóng dịch bệnh thứ nhì là một lý do chính đáng để sử dụng phương pháp mã QR. Theo một cuộc thăm dò, hơn 70 % những người được hỏi ủng hộ giải pháp này và chỉ có 16 % chống đối. Sắp tới đây Seoul dự trù mở rộng việc dùng QR code cho cả các rạp xinê, những nơi thờ phụng và kể cả bệnh viện ».
Covid-19 : Nạn cướp xác trong bệnh viện tại Indonesia
Indonesia phải đối mặt với nạn cướp xác bệnh nhân Covid-19 tại bệnh viện. Tính đến ngày 18/06/2020, trên toàn quốc có trên 43.000 ca nhiễm và hơn 2.300 ca tử vong. Indonesia là quốc gia Đông Nam Á có số ca nhiễm cao nhất. Trong tuần cảnh sát Indonesia đã bắt giữ 33 người đột nhập vào nhà xác, cướp thi hài của thân nhân về mai táng theo phong tục truyền thống của đạo Hồi. Thông tín viên RFI Vincent Souriau giải thích :
« Từ đầu mùa dịch, Indonesia đã ban hành những tiêu chuẩn rất nghiêm ngặt về mặt vệ sinh. Thi thể bệnh nhân chết vì Covid-19 phải được bọc trong những tấm ny-lông mỏng, thân nhân không được nhìn mặt lần cuối, và nhất là không được động vào thi thể người chết. Lễ an táng phải được nhanh chóng cử hành. Đối với gia đình người quá cố, đây là điều hết sức đau lòng, thậm chí là một hành động vô nhân đạo, bởi vì trong truyền thống Hồi giáo, người ta tắm rửa, thay quần áo cho người vừa nằm xuống để rửa sạch bụi trần. Vì vậy nhiều bệnh viện tại Makassa, thủ phủ đảo Célèbes, tuần qua đã bị tấn công : người nhà của các bệnh nhân thiệt mạng vì virus corona đột nhập vào bệnh viện để cướp lại xác thân nhân. Nhiều vụ tương tự cũng đã xảy ra tại Surabaya, thành phố lớn thứ nhì tại Indonesia, chỉ sau có thủ đô Jakarta. Những người bị bắt quả tang có thể lãnh án 7 năm tù. Indonesia vẫn chưa khống chế được dịch bệnh. Hiện tại thống kê chính thức nói đến 36 ngàn ca nhiễm. Có thể con số này thấp hơn nhiều so với thực tế ».
Ấn Độ : 400 triệu dân trước nguy cơ lâm vào cảnh bần cùng
Với hơn 380.000 bệnh nhân, Ấn Độ có số ca lây nhiễm cao thứ tư trên thế giới. Nội trong ngày 18/06/2020, bộ Y Tế ghi nhận thêm hơn 13.000 trường hợp dương tính với virus corona. Thảm cảnh của nước đông dân thứ hai trên địa cầu là sau hai tháng phong tỏa, các biện pháp ngăn ngừa dịch không mấy hiệu quả. Trong khi đó, một tháng sau khi dỡ bỏ hầu hết các quy định giãn cách xã hội, kinh tế vẫn còn điêu đứng. Thông tín viên Sébastien Farcis từ thủ đô New Delhi phân tích :
« Nhà máy tại các khu công nghiệp cách xa các thành phố đã hoạt động trở lại từ đầu tháng 5. Dịch bệnh chủ yếu hoành hành tại các thành phố lớn. Thế nhưng, từ giữa tháng 5 vừa qua, lệnh phong tỏa được dỡ bỏ, dân chúng đã gần như tự do đi lại. Mỗi ngày có đến hơn 6 triệu lao động không có việc làm ở thành phố đã tìm tới các khu công nghiệp để kiếm sống. Virus qua đó đã đột nhập luôn vào những nơi mà tới nay còn tương đối an toàn.
Kèm theo sau là hai vấn đề cản trở kinh tế Ấn Độ hồi phục. Trước hết là các nhà máy thiếu nguồn nhân lực để phục vụ sản xuất và cùng lúc vì các biện pháp an toàn chống dịch lây lan được tăng cường, các nhà máy không thể tuyển dụng thêm nhân công. Thí dụ như nhà máy dệt may Ginni Filaments tại bang Uttar Pradesh, cách New Delhi chừng 20 km, đang trong tình trạng thiếu hụt nhân công trầm trọng.
Chính phủ có hứa bơm thêm 250 tỷ đô la hỗ trợ kinh tế, nhưng các chuyên gia không mấy tin tưởng vào hiệu quả của kế hoạch này. Đơn giản là vì chính quyền chủ yếu giảm thuế cho doanh nghiệp, tạo điều kiện cho số này dễ được cấp tín dụng. Thế nhưng, giới tiểu thương, những người buôn bán cò con lại chiếm số đông và không được trợ giúp. Trong gói hỗ trợ của chính phủ, chỉ có 10 % là dưới dạng trợ cấp trực tiếp. Để có hiệu quả, tỷ lệ này phải cao hơn nhiều.
Trong nhiều năm qua tăng trưởng của Ấn Độ ở khoảng từ 4 đến 7 % một năm. Với phương Tây đây là cả một thành tích, nhưng tỷ lệ này là điều kiện cần thiết để tạo công việc làm cho từ 8 đến 10 triệu thanh niên gia nhập thị trường lao động Ấn Độ hàng năm, đồng thời để cưu mang hàng triệu người vẫn đang sống trong cảnh bần cùng.
Covid-19 chận đứng đà tăng trưởng của Ấn Độ khiến lần đầu tiên từ hơn 4 thập niên qua, kinh tế suy thoái. GDP giảm từ 3 đến 4 %. Ấn Độ phải trả cái giá đắt về mặt xã hội. Theo thẩm định của Tổ Chức Lao Động Quốc Tế, đại dịch lần này có thể đẩy 400 triệu người có thu nhập bấp bênh vào cảnh khốn cùng».
Thụy Điển : Tuyệt vọng với mùa du lịch 2020
Nhiều nước trong Liên Hiệp Châu Âu đã mở cửa biên giới trở lại kể từ đầu tuần. Thụy Điển đứng ngoài danh sách này do mức độ lây lan của virus corona còn rất mạnh. Tính theo tỷ lệ dân số, thiệt hại nhân mạng tại quốc gia Bắc Âu này thuộc diện « cao vào bậc nhất trên thế giới », với hơn 5.000 ca tử vong trên tổng số 10 triệu dân. Tại thủ đô Stockholm, các hoạt động liên quan đến ngành du lịch giảm 90 % như phóng sự của thông tín viên Anissa El Jabri cho thấy :
« Bầu trời xanh ngắt, một chút gió thoảng qua. Ngày dài đến 20 tiếng. Stockhlom đang trong giai đoạn đêm ngắn nhất trong năm. Bình thường ra đây là đỉnh điểm mùa du lịch tại thủ đô Thụy Điển và các địa điểm gần biển đều đã được đặt thuê kín hết từ lâu. Năm nay thì khác. Aron Abramsson, một nhân viên sở du lịch của thành phố, cho biết: « Chúng ta đang đứng trước Skeppsbro, sát bờ biển trong khu phố cổ với rất nhiều những quần thể kiến trúc được xây dựng từ thế kỷ 17. Xa xa là hoàng cung. Nếu chỉ dừng chân tại Stockholm vài giờ, thì đây là nơi không thể bỏ qua. Đời sống văn hóa, nghệ thuật ở đây sôi động. Phong cảnh hữu tình, và bầu không khí ở đây cũng đặc biệt nữa. Bình thường thì dân cư khu này cảm thấy bị ngạt thở vì có quá đông du khách. Thậm chí dân địa phương còn cảm thấy chính họ mới là người xa lạ, vì họ chỉ là một thiểu số so với lượng du khách quá lớn. Năm nay thì không. Trung tâm du lịch nổi tiếng này vẫn yên bình như bất kỳ một thành phố nhỏ nào khác ở Thụy Điển. Chỉ có vài người tản bộ và tận hưởng ánh nắng mặt trời. Đường phố vắng tanh »
Bình thường vào mùa này, mỗi giờ có đến 10 chuyến tàu hay chuyến phà chở du khách đi và đến từ khắp nơi cập bến. Hiện tại, lượng giao thông chỉ bằng có một phần năm so với trước, mà trên mỗi chuyến tàu, số hành khách cũng chỉ bằng một phần ba so với với trước. Vé tàu bán ra giảm 80 %. Thụy Điển bắt đầu dỡ bỏ hạn chế đi lại. Từ tháng 7 tới người dân lại có thể đi nghỉ ở bất cứ nơi nào trên toàn quốc. Nhưng Stockholm vẫn là vùng đỏ, với số ca lây nhiễm virus corona cao nhất. Giới du lịch đã thực sự đầu hàng, vì biết rằng mùa hè này coi như vỡ trận hoàn toàn ».
Pháp : Leonardo da Vinci cứu lâu đài Chambord
Tại Pháp, từ đầu tháng, các di tích lịch sử, viện bảo tàng đã lần lượt mở cửa trở lại hay đang chuẩn bị hoạt động lại trong một vài ngày sắp tới. Trong vùng thung lũng sông Loire, phía Tây nước Pháp, những tòa lâu đài nổi tiếng như Chenonceau, Blois, Amboise hay Chambord bắt đầu trông thấy ánh sáng cuối đường hầm sau gần một chục tuần lễ đóng cửa.
Hiện tại, lượng du khách chỉ bằng từ 20 đến 30 % so với một năm bình thường. Riêng tòa lâu đài Chambord, nơi có chiếc cầu thang kép, tách biệt hai lối lên và xuống, giám đốc điều hành di tích lịch sử này, Jean d’Haussonville, hài hước cho rằng, kiến trúc sư Leonardo di Vinci 500 năm trước đây có lẽ đã trông thấy kịch bản « giãn cách xã hội ». Trả lời thông tín viên của RFI Pierre Olivier, ông Jean d’Haussonville cho biết : « Cầu thang đôi, một bên dành cho người đi lên, một bên dành cho người đi xuống. Chúng ta có thể suy đoán rằng Leonardo da Vinci đã lo xa, tính tới kịch bản lâu đài này sẽ mở cửa đón khách tham quan trong mùa dịch Covid-19 ? Ít ra đây là bằng chứng rõ rệt nhất cho thấy lâu đài Chambord là một địa điểm tham quan rất hợp lý, và đáp ứng được tình hình hiện tại »
Trong những tuần lễ bị phong tỏa, ban quản lý lâu đài Chambord thất thu 9 triệu euro, phải cho 30 nhân viên làm theo thời vụ nghỉ việc. Điều an ủi duy nhất là tất cả các sự kiện văn hóa được dự trù diễn ra tại lâu đài Chambord hiện mới chỉ bị dời lại, chứ chưa bị hủy bỏ hẳn. Điển hình là đêm biểu diễn trước 20.000 khán giả của nam danh ca Sting. Lẽ ra ngày 01/07/2020, Sting có hẹn với khán giả vùng thung lũng sông Loire, đánh dấu 200 năm Chambord mở cửa cho công chúng, nhưng virus corona bắt giới hâm mộ kiên nhẫn đợi thêm một năm nữa. Giám đốc điều hành tòa lâu đài Chambord Jean d’Haussonville than phiền : « Năm nay thật là tai họa. Chúng tôi mất hẳn một nửa lượng du khách đến tham quan, tức là mất hẳn một nửa khoản thu nhập. Đương nhiên đây là hoàn cảnh chung của tất cả các tòa lâu đài trong vùng. Chúng tôi hy vọng tình hình khá hơn trong những tháng tới. Dù vậy, ngay cả sau này, tức là những mùa du lịch 2021-2022, lượng khách cũng sẽ giảm hẳn. Khó có thể lấy lại phong độ như hồi năm 2019, tức là trước khi có đại dịch. Đối với ngành du lịch, đà phục hồi đòi hỏi nhiều thời gian ».
40 % khách tham quan lâu đài Chambord là người ngoại quốc. Pháp chỉ mới vừa mở cửa lại biên giới với các nước khối tự do đi lại Schengen từ hôm 15/06/2020.