Liệu các nỗ lực của chính phủ Hoa Kỳ có đủ sức ngăn chận đại dịch Corona Vũ Hán hay không?
Ngày Thứ Bẩy 14/3/2020 vừa qua Tòa Bạch Ốc đã tổ chức họp báo tại “Vườn Hồng” (Rose Garden) để loan báo một số biện pháp nhằm đối phó một cách tích cực hơn đối với hiểm họa Covid-19 đang có chiều hướng gia tăng tại Hoa Kỳ. Hiện diện trong buổi họp báo này là TT Trump, Phó TT Pence và CEOs của một số các công ty lớn tại Hoa Kỳ cùng với một số chuyên viên về dịch bệnh nổi tiếng.
Đầu tiên TT Trump tuyên bố tình trạng khẩn trương trên toàn quốc (national emergency). Điều này sẽ giúp cho chính quyền các cấp có thể sử dụng quỹ $50 tỷ để đối phó với nạn dịch. Sau đó ông cho biết là đã kêu gọi được sự hợp tác chặt chẽ của một số công ty tư nhân như Google, Walmart, Walgreens, Target, CVS v.v… nhằm huy động toàn lực phòng chống Covid-19. Cụ thể là Google sẽ thiết lập một trang mạng đặc biệt cho những ai muốn được thử nghiệm có mắc bệnh hay không? Khi truy cập vào trang mạng đó người hỏi sẽ phải trả lời một số câu hỏi về các triệu chứng đang có và khi đủ tiêu chuẩn thì sẽ được hướng dẫn đi đến đâu để làm xét nghiệm, thường sẽ là một cơ sở của Walgreens hay CVS. Theo lời BS Deborah Birx, một thành viên trong “toán hành động” (task force) thì các xét nghiệm mới này đã được cải tiến rất nhiều và có thể cho kết quả chính xác trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Sau đó là phần trả lời các câu hỏi và các phóng viên được khuyến khích đặt câu hỏi thẳng với các thành viên “toán hành động” có mặt ngày hôm đó. Các phóng viên đã đặt ra một số câu hỏi hắc búa về trách nhiệm của TT Trump về việc chậm trễ triển khai các phương tiện xét nghiệm (test kit), chuyện tại sao TT Trump không chịu đi thử nghiệm mặc dù đã ngồi chung bàn với phái đoàn TT Brazil mà một người đã được xác định bi nhiễm Covid-19. Hay tại sao UK lại không nằm trong danh sách cấm bay qua Mỹ?
Tuy nhiên nhìn chung thì buổi họp báo diễn ra tốt đẹp và ngay lập tức TTCK đã tăng vọt một cách đáng kể, báo hiệu niềm tin của giới đầu tư là các biện pháp sắp tới là nỗ lực tốt nhất mà chính phủ Hoa Kỳ có thể để ra trong lúc này.
Lời bàn:
Theo thiển ý thì nỗi sợ hãi bị mắc bệnh là mối lo lớn nhất của dân chúng trong tình hình hiện nay. Hơi ho hay thấy người bên cạnh ho một chút là đặt ngay câu hỏi “corona virus?” Muốn gọi BS hỏi thì ngại quấy rầy các vị thầy thuốc. Nay thì nếu có băn khoăn thì có thể mở iPhone ra xem mình có cần phải đi thử xét nghiệm hay không?
Mối lo lớn thứ hai là vấn đề thực phẩm dự trữ một khi bị “thiết quân luật.” Nay thì đã có các ông Walmart, Target, CVS bảo đảm sẽ cung cấp đầy đủ nhu yếu phẩm khi cần thiết thì cũng đỡ lo nhiều, khỏi phải ra siêu thị đầu cơ tích trữ nữa.
Sự bảo đảm có đầy đủ phương tiện xét nghiệm (test kit) có khả năng thử nghiệm cho 1.4 triệu người trong tuần tới và có thể 5 triệu người trong tháng tới cũng là một nỗ lực đáng kể. Đặc biệt là phương pháp xét nghiệm mới này (do hãng Roche chế tạo) có thể cho kết quả trong vòng 24 tiếng đồng hồ, không lâu như một tuần trước đó.
Như phần lớn chúng ta biết, nạn dịch xảy ra do tác nhân gây bệnh (vi khuẩn hay siêu vi khuẩn) có khả năng lây lan một cách nhanh chóng theo lũy thừa từ người này qua người kia. Ví dụ 1 người lây cho 2 người và 2 người đó lây qua cho 4 người và cứ như thế… Thử tưởng tượng nếu tỉ lệ lũy thừa này là 10 trở lên thì chẳng mấy chốc toàn nhân loại sẽ bị nhiễm bệnh hết. Chuyện này đã từng xảy ra với Spanish Flu trong các năm 1918-1919 mà theo ước tính của CDC đã làm nhiễm bệnh 1/3 dân số thế giới và làm chết ít nhất 50 triệu người, trong đó 675,000 trưòng hợp xảy ra tại Hoa Kỳ.
Một nạn dịch do virus gây ra có thể chấm dứt trong những diều kiện sau đây:
1. Virus không còn “host” để lây nữa. Mọi người đều bị hết rồi và những người sống sót đã có kháng thể, virus không sống được nữa.
2. Virus tự đột biến trở thành một dạng khó lây lan hơn hay thậm chí không còn khả năng gây bệnh nữa.
3. Điều kiện khí hậu nóng sẽ hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Tuy nhiên điều này chì là giả thuyết và CDC cho biết hiện nay không rõ thời tiết và nhiệt độ sẽ tác động như thế này với covid-19.
4. Các nỗ lực tích cực của chính quyền và toàn dân..
Ba điều kiện đầu tiên đều có tính cách thụ động, duy chỉ có điều kiện sau cùng là trong tầm tay của con người. Chúng ta đã thấy lỗi lầm của nhà cầm quyền Ttrung Cộng khi bưng bít sự thực, kiểm duyệt tin tức khiến hàng vạn người bị thiệt mạng và nền kinh tế trên bờ vực thẳm. Gần đây, chính quyền Italy và Spain cũng đã tỏ ra lơ là trong việc phòng chống dịch bệnh khiến tình hình trở nên nghiêm trọng.
Chúng tôi đánh giá các nỗ lực của chính quyền Trump hiện nay là những điều tốt nhất có thể làm được trong tình huống hiện nay. Sự hợp tác với các công ty tư nhân là một điều hay nhằm huy động toàn lực vào việc đối phó với dịch bệnh. Sáng kiến thiết lập một website trên Google để người dân có thể tham khảo là một sáng kiến độc đáo giúp trấn an mọi người. Còn để trả lời câu hỏi liệu các nỗ lực này có đủ để ngăn chận nạn dịch Corona Vũ Hán hay chưa thì quả thật chúng tôi không biết. Chỉ có thời gian mới trả lời được. Chúng ta hy vọng điều tốt nhất nhưng cũng phải sửa soạn cho tình huống xấu nhất có thể xảy ra bất cứ lúc.
Xin cảm ơn sự theo dõi của quý vị.
Lý Văn Quý
Tài liệu tham khảo: