Nhìn lại năm qua
Vũ Linh
Tuần này, ta bước qua ngưỡng cửa năm mới, thập kỷ mới, 2020.
Trong phong tục ta, cuối năm là Ông Táo bỏ nhà bếp, nhẩy lên lưng cá chép bay lên trời, về báo cáo chuyện thế sự, hay chính xác hơn, chuyện trong nhà của mỗi người cho Ngọc Hoàng Thượng Đế biết. Từ chuyện trong bếp tới chuyện phòng ăn, phòng khách, và cả chuyện kín phòng the luôn. Ông Táo của cả nước cũng vậy, làm sớ Táo Quân báo cáo chuyện cả nước cho Ngọc Hoàng.
Kẻ này tuần này tự phong làm Ông Táo, tuy không biết viết sớ theo kiểu làm thơ 4-5 chữ, nhưng cũng muốn báo cáo chuyện năm qua, không phải với một Ngọc Hoàng mà với quý độc giả, tức là cả vạn Ngọc Hoàng.
Kính tâu quý vị Ngọc Hoàng:
Xin thưa ngay, chính trường Mỹ mỗi năm, mỗi tháng, mỗi ngày có tới cả triệu chuyện xẩy ra, không có cách nào báo cáo đầy đủ hết. Do đó, diễn đàn này chỉ xin được báo cáo vài chuyện lớn nhất thôi.
Những đề tài tranh cãi lớn của năm 2018 đã qua và bớt sôi nổi trong năm 2019.
Chẳng hạn đề tài di dân. Cãi qua cãi lại mấy chuyện di dân lậu bị nhốt, gia đình bị cách ly, xây tường, luật giới hạn di dân, cấm cửa khủng bố,… đã được tranh cãi tới khô cổ họng năm trước rồi, do đó, năm qua cũng đã trở thành hơi nhàm chán. Có bao nhiêu lý luận thì thiên hạ cũng đã thuộc lòng hết rồi. Ai cãi mặc ai, chuyện ta làm vẫn làm. TT Trump có giải thích kiểu gì thì phe cấp tiến vẫn công kích, vẫn chửi. Phe cấp tiến có chửi thì chửi TT Trump vẫn cố đóng cửa cho di dân lậu bớt len vào.
Điều đáng nói là cuối năm 2019, phe DC trong Hạ Viện âm thầm thông qua ngân sách mới trong đó có ít tiền để xây tường biên giới Mễ, tuy chưa đến mức TT Trump muốn nhưng… có còn hơn không.
Những vấn đề mới của năm vừa qua cũng không ít, mà lại có phần quan trọng hơn nhiều, từ chuyện đối ngoại đến chuyện nội bộ Mỹ.
TÂN QUỐC HỘI
Mở đầu năm mới 2019 là lễ tuyên thệ nhậm chức của tân quốc hội vừa được bầu cuối năm 2018. Một quốc hội phân hóa khi Thượng Viện vẫn còn trong tay khối CH và Hạ Viện lọt vào tay phe DC.
Tin vui cho đảng DC và phe cấp tiến là họ đã hết bị lạc lõng trong sa mạc và bắt đầu có tiếng nói, có thể làm một cái gì, hay ít ra thì cũng có thể làm kỳ đà cản mũi TT Trump.
Tin buồn cho đảng CH và TT Trump là họ không còn tự do múa võ Sơn Đông một mình một chợ nữa.
Tin buồn cho cả nước là kể từ giờ, chính trường Mỹ sẽ bát nháo, phân hóa hơn bao giờ hết khi phe đối lập nắm được Hạ Viện, một trong ba cơ chế nắm quyền chính trị cùng với Tòa Bạch Ốc và Thượng Viện. Để rồi cả guồng máy chính quyền đi đến tê liệt hoàn toàn.
Thể chế chính trị Mỹ được xây dựng trên sự hợp tác giữa hành pháp và lập pháp dựa trên một đồng thuận lớn là phục vụ quyền lợi của cả đất nước. Nhưng khi quyền lợi đất nước phải nhường chỗ cho quyền lợi cá nhân hay quyền lợi phe đảng thì cái thể chế chính trị có vẻ tốt đẹp và hữu hiệu nhất lịch sử nhân loại trở thành một thể chế bất lực nhất, khi tất cả các quan chức ‘phụ mẫu dân’ toàn là đám ăn hại, giỏi chửi nhau và hại nhau thôi. Nước Mỹ biến thành một võ đài của võ tự do, tự do đến độ chẳng còn trọng tài luôn. Trọng tài Tối Cao Pháp Viện cũng đã biến thành võ đài giữa bảo thủ tôn trọng Hiến Pháp đến cùng, và cấp tiến chủ trương du di theo tư tưởng thời thượng.
Tính phân hoá đó đã chi phối toàn thể tất cả mọi sinh hoạt chính trị Mỹ trong năm qua. Bất cứ chuyện lớn, chuyện nhỏ nào cũng bị nhìn vào dưới lăng kính phe đảng. Bất kể chuyện gì, cứ tốt cho đảng này là tất nhiên bắt buộc là xấu cho đảng kia, để rồi hai đảng tranh cãi hơn mổ bò trong tất cả mọi chuyện, với bàn dân thiên hạ hai bên phụ họa, cổ võ ồn ào trong hội trường, cũng hoàn toàn theo phe đảng bất cần chuyện phải trái, lợi hại cho đất nước. Kết quả cụ thể là chính trị đóng băng, không còn luật gì lớn được thông qua nữa.
Sự phân hóa đạt những mức tuyệt đối vô lý luôn. Điển hình là chuyện TT Trump cắt giảm thuế cho thiên hạ. Ngày xửa ngày xưa, mỗi lần có ông vua nào giảm thuế cho dân thì cả nước phủ phục lạy ông vua đó ba vạn lần để tạ ơn mưa móc. Bây giờ ‘ông vua’ Trump giảm thuế cho dân, một nửa nước cảm ơn, một nửa nước nhục mạ ông tuy vẫn cầm đỡ thêm ít tiền bỏ túi. Kiểu như những thằng nhỏ được cho kẹo, lấy kẹo bỏ miệng ăn ngay, nhưng vẫn làu bàu “sao cái thằng kia nó được cục kẹo to hơn?”, nhưng lại không bao giờ khiếu nại “sao thằng nọ lãnh cục kẹo nhỏ hơn?”.
KINH TẾ KHỞI PHÁT
Cũng may là chuyện giảm thuế đã là chuyện của năm trước rồi, qua năm 2019, gạo đã thành cơm rồi, nên cũng bớt tranh cãi. Nhất là khi kinh tế bốc lên như diều.
Trong suốt cả năm, tất cả các chỉ số đo lường kinh tế, từ tăng trưởng của tổng sản lượng, đến số người thất nghiệp, số người có việc làm, số người lãnh trợ cấp, số hãng xưởng mới mở, số tiền các đại công ty cho hồi hương để đầu tư vào kinh tế Mỹ, các chỉ số của thị trường chứng khoán,… tất tật đều xác nhận kinh tế Trump đã là một thành công không thể chối cãi được.
Dĩ nhiên trước cái chuyện ‘không thể chối cãi được’ này thì phe đối lập chỉ còn cách vớt vát. “Ấy, đó là gia tài mà Trump lãnh lại từ Obama để lại đấy”. Đám người theo đảng DC có một trí nhớ và cách lý luận rất … uyển chuyển, tùy theo thời tiết nắng mưa. Này nhé:
– Khi ông Trump tranh cử rồi vừa đắc cử thì họ hô hoán “kinh tế Trump là đại họa lịch sử, sẽ đánh chìm cả nước ngay trong vài tháng đầu”;
– Khi kinh tế không chìm gì mà lại khởi sắc thì họ đổi bài ca “Trump đang ngồi mát ăn bát vàng, hưởng gia tài của Obama”;
– Khi kinh tế bốc mạnh, có nhiều triệu chứng có thể quá nóng đưa đến khủng hoảng thì bài ca cũ được tái bản: “Kinh tế Trump là đại họa, đã nói rồi mà”;
– Khi những triệu chứng khủng hoảng biến mất, kinh tế khởi sắc lại, thì lại nghe hợp ca “Thấy chưa, gia tài tuyệt vời của Obama đấy”.
Thây kệ họ, họ muốn nhận vơ cũng chẳng hại gì. Hoan hô Trump hay chửi Trump cũng được, chỉ thấy quỹ tiền già có thêm ít tiền, và mấy đứa con cháu có công ăn việc làm đầy đủ là vui rồi. Xá gì cái chuyện nhận vơ?
TRANH CỬ TỔNG THỐNG
Tân quốc hội vừa giơ tay tuyên thệ nhậm chức xong, chưa kịp hạ tay xuống thì cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc đầu năm 2021 đã bắt đầu khi bà thượng nghị sĩ Elizabeth Warren loan tin sẽ ra tranh cử bên DC.
Sau đó thì liên tục đã có hơn hai tá tai to mặt lớn hay ngay cả vài ông bà tai nhỏ mặt choắt cũng nhẩy vào cuộc. Tranh cử tổng thống Mỹ đã biến thành chuyện đi mua vé số. Ai cũng có thể mua và ai cũng có hy vọng trúng số. Không trúng lô độc đắc vào được Tòa Bạch Ốc thì cũng được vài lô an ủi, kiếm được ít tiền dân ngu khu đen gửi yểm trợ, trong khi tên tuổi mặt mũi cũng được lên mặt báo hay lên khung hình TV vài lần, đủ để có chuyện khoe với bạn bè, con cháu. Tất cả đều ‘tưng bừng khai trương’ để rồi sau đó hầu hết ‘âm thầm đóng cửa’. Kệ, 3 phút huy hoàng còn hơn cả đời u ám.
Cuộc tranh cử sẽ kéo dài nguyên năm 2020, cho tới đầu tháng 11 mới có bầu. Nhưng năm mới này mới thật sự là năm gay cấn khi cả hai đảng sẽ liên tục có bầu sơ bộ trong tất cả 50 tiểu bang, tiếp theo bởi đại hội của cả hai đảng khoảng giữa năm, rồi đến cuộc chạy đua thực sự giữa hai đảng.
Một điểm nổi bật cho đến nay: cái đảng của ‘túp lều lớn đa dạng, đa sắc, đa vị”, từ mùi bơ sữa đến mùi tương chao, xì dầu, rồi mùi taco, mùi cà-ri,… cuối cùng đã đuổi hết mấy ông bà da đen, da nâu, da vàng ra khỏi lều, cho về câu cá để chỉ còn lại nửa tá ông bà ứng viên da trắng hơn bột gạo.
Chưa hết. Rất có thể cuộc bầu tổng thống cuối năm nay sẽ cho dân Mỹ lựa chọn cực … lạ lùng giữa hai cụ da trắng đại tài phiệt tỷ phú của New York, Trump chống Bloomberg. Tất cả quý vị da vàng, da nâu, da đen, nhà nghèo, trung lưu,… trong các tiểu bang ruộng hay cao bồi, có quyền nằm nhà ngủ, khỏi mất công đứng xếp hàng 5 tiếng đồng hồ để lựa chọn giữa tỷ phú xanh và tỷ phú đỏ. Tỷ phú nào cũng là tỷ phú.
HỌP THƯỢNG ĐỈNH TRUMP – KIM
Tháng Hai năm rồi, TT Trump và cậu Ấm Ủn của Bắc Hàn gặp nhau lần thứ hai tại Hà Nội, sau khi đã gặp nhau lần đầu, năm trước tại Singapore. Năm trước, cậu Ấm đã liều mạng đi máy bay Bắc Hàn tới Singapore, lần này, cậu chắc ăn, đi xe lửa từ Bình Nhưỡng tới Đồng Đăng. Đi máy bay BH thì quả là liều mạng thật. Từ Đồng Đăng, cậu đi xe hơi tới Hà Nội. Nghe nói các cận vệ của cậu chạy bộ chung quanh xe từ Lạng Sơn tới Hà Nội mà không mệt gì hết.
Cả thế giới vui mừng vì tin hai ông này gặp nhau chắc chắn là đã có thỏa hiệp nào đó rồi. Ngay cả cậu Ấm trước khi tới Hà Nội cũng đã tự tin, huyênh hoang khoe sẽ đạt được thỏa hiệp lớn, bảo đảm an toàn cho chế độ của cậu cho đến đời cháu đời chắt là ít.
Bất ngờ cuộc họp thượng đỉnh thất bại nặng khi chẳng có thỏa thuận nào hết ráo. Chỉ vì hai bên đã hiểu lầmnhau. Bắc Hàn đề nghị phá hủy căn cứ hỏa tiễn chính và cho đó đã là một nhượng bộ khổng lồ mà Mỹ sẽ đáp ứng lại qua việc tháo gỡ cấm vận ngay. TT Trump nói ngay đó chỉ là chuyện phá hủy một căn cứ trong khi BH còn cả chục căn cứ khác, nên Mỹ không thể đơn phương tháo gỡ cấm vận được.
Đàm phán xì hơi khi ông thần Trump bỏ ngang ra về, khiến cậu Ấm mất mặt đậm, về tới nhà, mang ông trưởng đoàn điều đình với Mỹ ra làm hăm-bơ-ghơ cho đám chó dữ cậu nuôi bằng thịt quan chức nịnh dở.
Câu chuyện đàm phán vẫn còn dây dưa, khi nóng khi lạnh, chưa ai biết sẽ ngã ngũ ra sao.
Phe chống đối chê TT Trump chỉ giỏi bốc phét, thất bại nặng. Họ không chịu hiểu hay không muốn hiểu việc điều đình này khó khăn như thế nào. Đây là vấn đề sinh tử của cả họ triều đại Kim, trong khi cũng là chuyện phá bỏ mối đe dọa chiến tranh nguyên tử giết cả chục triệu dân Hàn và có thể dân Tàu, Nhật và Á Châu luôn. Không phải chuyện điều đình mua một cái xe cũ. Họ chê Trump mà không nghĩ đến chuyện ít nhất ông này cũng đã dùng cái mồi thỏa thuận để ngưng được những cuộc thử bom và thử hỏa tiễn được hơn cả năm qua. Trong khi các chính quyền tiền nhiệm từ Clinton đến Bush đến Obama đều bó tay, hoàn toàn bất lực nhìn nhà Kim phát triển vũ khí nguyên tử.
ĐIỀU TRA THÔNG ĐỒNG NGA
Sau trên dưới hai năm điều tra về tố giác ông ứng cử viên Trump đã thông đồng và được Nga giúp nên đắc cử tổng thống, công tố Mueller đã chính thức nộp báo cáo cho bộ Tư Pháp.
Ai cũng hiểu chuyện thông đồng với Nga chỉ là một trong hàng hà sa số lý cớ đảng DC mang ra để biện minh cho việc bà Hillary đã thảm bại, đồng thời cũng là cách hạ uy tín và phá tính chính danh của việc ông Trump đắc cử. Dù vậy, vì áp lực chính trị cũng như vì áp lực của cái nhóm “Nhà Nước Ngầm’ từ thời Obama để lại, thứ trưởng Tư Pháp lạnh cẳng, bổ nhiệm một công tố đặc biệt để điều tra. Một ê-kíp gần hai tá ‘siêu’ luật sư, phần lớn thân DC, đã bỏ ra gần hai năm, tốn vài chục triệu tiền thuế của dân để điều tra.
Trong thời gian đó, cả nước chứng kiến cảnh chính trị bát nháo của Mỹ khi cả hai bên CH cũng như DC, từ tổng thống đến các thượng nghị sĩ, dân biểu, quan chức ‘hiện dịch’ hay quan chức hồi hưu, chuyên gia luật, bình loạn gia của truyền thông,… tất cả đều lo đấm đá nhau túi bụi, tung tin hỏa mù để tìm lợi thế chính trị trước dư luận cũng như tìm cách gây ảnh hưởng lên công tố Mueller.
TTDC gần như ngày nào cũng hô hoán TT Trump sắp cách chức Mueller, đến độ Hạ Viện phải biểu quyết luật đặc biệt không cho ai đụng đến ông Mueller hết, ca tụng ông này lên 9 tầng mây như quan chức thanh liêm, tài giỏi nhất lịch sử nhân loại, Bao Công có sống lại cũng chỉ đáng xách dép cho ông Mueller thôi.
Thế rồi chuyện mà cả vũ trụ mong đợi đã đến. Công tố Mueller ra báo cáo. Con voi đẻ ra con chuột. Bộ Tư Pháp giải mật báo cáo qua hai bước: một tóm lược ngắn của bộ, rồi sau đó nguyên văn toàn bộ báo cáo.
Báo cáo mấy trang hay mấy vạn trang không quan trọng, mà quan trọng là kết luận của công tố Mueller: Nga có mưu toan can thiệp vào bầu bán Mỹ thật, nhưng đã không có quan hệ gì với bất cứ một công dân Mỹ nào, kể cả bất cứ nhân viên nào trong ủy ban vận động tranh cử của ông Trump, và việc Nga can thiệp đã không có bất cứ một hậu quả nào trên kết quả bầu cử.
‘Phe ta’ chưng hững, cụt hứng, và dĩ nhiên không thể chấp nhận cái kết quả chói tai này được. Hô hoán ầm ĩ, xuyên tạc, bóp méo, chẻ sợi tóc làm tư, mang kính hiển vi soi từng dấu phẩy để đi tìm câu chữ nào có thể khai thác, vặn vẹo để làm bằng chứng Trump đã có tội thông đồng đáng tru di cửu tộc. Thiên tài Mueller bây giờ bị tố là tắc trách, bất tài, hiểu biết về luật còn ít hơn thừa phát lại của quận Cai Lậy, là thỏ đế chết khiếp trước TT Trump nên không dám truy tố ông thần này. Bao Công sống lại sẽ xử tử tên Mueller này ngay.
TT Putin mở sâm banh ăn mừng: bọn đế quốc tư bản đang đánh nhau chết bỏ, có mòi giẫy chết đến nơi. Ta chẳng móc nối được với tên Mỹ nào mà vẫn đạt được ý nguyện. Bất chiến tự nhiên thành.
Cái sốc của báo cáo Mueller đến rồi đi. TT Trump bình chân như vại, ngồi cười ruồi. Cho đến khi phe ta khám phá ra được ‘tội thông đồng’ mới với Ukraine. Vội vã mang ra Hạ Viện đàn hặc ngay, mà không cần phải công tố độc lập nào điều tra nữa. Bài học Mueller vẫn còn ngay trước mũi đó, dại gì bổ nhiệm công tố để điều tra gì nữa.
ĐÁNH NHAU VỚI KHỦNG BỐ
Cuộc chiến khó khăn và dai dẳng chống khủng bố Hồi giáo quá khích đã đạt được một thành quả vĩ đại. Lãnh tụ ISIS al Baghdadi bị giết chết trong cuộc đột kích của quân lực Mỹ.
Khi Osama Bin Laden bị giết dưới thời Obama thì tin này được tung hô cả năm trời như thành quả vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại từ ngày còn ăn lông ở lỗ, nhờ tài trí và lòng can đảm vô biên của Đấng Tiên Tri. Nhưng khi al Baghdadi bị giết thì ‘phe ta’ cố giảm thiểu tính quan trọng, coi như tin… xe cán chó, đăng một hai ngày trong trang 17 dưới mục rao vặt là hết. Báo Washington Post tôn trọng nguyên tắc cơ bản của truyền thông trung thực chống Trump trong mọi hoàn cảnh, công kích TT Trump đã giết một “học giả tôn giáo”, religious scholar!
Sự thật lịch sử là al Baghdadi có tầm vóc quan trọng hơn xa Bin Laden, có thể là học giả nhưng giết người thật. Bin Laden chỉ có một thành tích là kích động một tá cảm tử đánh bom hai cao ốc ở New York và Ngũ Giác Đài, sau đó, trốn chui chốn nhủi trong hang hóc cả mấy năm trời, không giết được một con vịt nào nữa.
Trong khi đó, Al Baghdadi là người đã lãnh đạo một tổ chức võ trang với cả mấy chục ngàn người, chiếm được một nửa Iraq và một nửa Syria, đánh nhau với chính quyền hai xứ này, chống luôn cả các lực lượng quân sự của Mỹ, Nga, NATO, Ả Rập Saoud, Thổ Nhĩ Kỳ, Kurds,…
Al Baghdadi cũng là thủ phạm những cuộc tàn sát đẫm máu nhất, đưa đến khủng hoảng di dân lớn nhất lịch sử khi cả triệu dân Trung Đông phải tìm đường trốn chạy qua Âu Châu tỵ nạn.
Phe mê TT Trump bật mí Trump rút quân ra khỏi Syria với chủ ý đánh lừa, câu al Baghdadi ra khỏi hang núi để giết, trong khi TTDC tố Trump rút quân ra khỏi Syria để al Baghdadi giết hết dân Kurds. Nhìn kết quả ai chết thì biết ai là… fake news.
ĐÁNH NHAU VỚI TRUNG CỘNG
Các tổng thống tiền nhiệm từ Clinton đến Bush con rồi qua Obama đã hoàn toàn bất lực ngồi nhìn tân đế quốc kinh tế Tàu đỏ bành trướng, lấn lướt vào thị trường Mỹ. Chẳng rõ vì họ nhát tay không dám đụng đến con rồng lớn này, hay vì bất tài, không nghĩ ra cách trị con rồng đó.
Cho đến khi các Chú Ba đụng ông Trump.
TT Trump khéo léo mở đầu mối quan hệ bằng những cuộc gặp gỡ tay bắt mặt mừng, còn hơn Lưu Bị gặp lại Quan Công. Sau đó, TT Trump tháo cái găng tay bằng nhung ra, mang roi quất TC thẳng cánh cò, tăng quan thuế trên cả trăm tỷ hàng TC nhập cảng vào Mỹ, đòi TC tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, kiểm soát hối xuất đồng Nguyên, tôn trọng luật mậu dịch quốc tế qua Tổ Chức Mậu Dịch Quốc Tế WTO,…
Đây là một cuộc chiến của hai con khủng long lớn nhất nhì trên trái đất, với những hậu quả khổng lồ cho cả tỷ dân Tầu và cả trăm triệu dân Mỹ. Chuyện không dễ chút nào, cả hai bên tất có thắng qua thua lại, phải điều đình gay gắt nhất. Cho đến nay, cả năm sau, mới đạt được thỏa thuận phần 1, mà vẫn chưa ký.
Các chuyên gia ước đoán cuộc thương thảo sẽ kéo dài cả năm nữa là ít.
Dân tỵ nạn ta, không khác gì dân Mỹ, cũng chia năm xẻ bẩy, kẻ chống người bênh loạn xà bần.
Người bênh thì hy vọng TT Trump sẽ chặn được thế lực đế quốc đỏ TC, giúp bảo vệ kinh tế Mỹ và đi xa hơn nữa, giúp nước VN ta phần nào, không bị đổi tên thành ‘Tỉnh Giao Chỉ’. Phe chống thì… cứ Trump làm gì là nhắm mắt chống thôi, cần gì biết chống chuyện gì? Cái nhức đầu là làm sao vặn vẹo, bẻ cong, bóp méo cho ra tội để chống thôi. Clinton, Bush rồi Obama chống mắt ngồi nhìn thâm thủng mậu dịch với TC leo lên 600 tỷ một năm, kinh tế mất cả triệu jobs, không sao, chẳng ai chỉ trích. Trump là tổng thống đầu tiên cố gắng làm một cái gì để điều chỉnh, bị chửi là thất bại, mang hại cho kinh tế Mỹ. Đưa đến đại họa khiếp đảm là giá chai xì dầu tăng những 10 xu.
ĐÀN HẶC
Chuyện cuối cùng, cũng là chuyện lớn nhất của năm nếu không phải của cả thập niên, dĩ nhiên là chuyện TT Trump bị đàn hặc qua những tội mới được sáng chế ra.
Đàn hặc chỉ là bằng chứng cụ thể nhất là thể chế chính trị gương mẫu nhất thế giới đã để lộ ra một kẽ hở khổng lồ có thể phá nát cái thể chế đó: đó là việc chính trị Mỹ đã có thể bị khai thác cho mưu đồ phe đảng tuyệt đối. Đảng DC năm qua đã mở toang cửa cho một chiêu võ chính trị mới: bất cứ tổng thống nào cũng có thể bị một Hạ Viện đối lập đàn hặc bất cứ vì tội gì hay vì … chẳng có tội gì luôn.
Diễn đàn này đã viết quá nhiều từ mấy tháng qua, không còn gì để viết thêm trong mục này nữa.
KẾT
TT Trump năm qua thành công hay thất bại? Đồng tiền nào cũng có hai mặt, tùy đứng nhìn nó từ phiá nào.
Với những người ủng hộ TT Trump, ông này đã ù lỳ dám làm những chuyện lớn và khó khăn mà các ông tiền nhiệm tay chân run rẩy không dám đụng tới như tìm cách giải quyết vấn đề Bắc Hàn, cản sự bành trướng của đế quốc đỏ Trung Cộng, điều đình lại những hiệp ước bất lợi cho Mỹ, giảm thuế quy mô, cản di dân lậu, phục hồi tinh thần tôn trọng Hiến Pháp thay vì tôn trọng ‘phải đạo chính trị’ trong ngành Tư Pháp, … Với những người chống thì TT Trump làm gì cũng sai, hay nếu không sai thì cũng chưa đủ: ly nước lúc nào cũng vẫn chưa đầy, Trump quá tệ; trong khi ly nước của Clinton, Bush, Obama chẳng có giọt nước nào cũng vẫn … thông cởm.
Vũ Linh