Mỹ tăng tốc đối phó chiến thuật tàu thân trắng của Trung Quốc tại Biển Đông

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã sử dụng một cách khôn ngoan lực lượng tàu dân sự “thân trắng” để hăm dọa và áp đảo các nước khác cũng có tranh chấp trên Biển Đông. Về lý thuyết, các tàu này mang sứ mệnh “hòa bình” và được triển khai chỉ với mục đích thực thi pháp luật dân sự.

Tuy nhiên, với chiến lược mà giới phân tích gọi là “Chiến tranh Nhân dân trên biển”, Trung Quốc đã triển khai ồ ạt các tàu đánh cá kết hợp dân quân biển và các tàu tuần duyên khổng lồ, nhằm khẳng định yêu sách chủ quyền phi pháp của Bắc Kinh đối với các đảo tranh chấp và tại vùng biển giàu tài nguyên.

Chiêu thức bá quyền núp dưới vỏ bọc “hòa bình” của Trung Quốc buộc các nước trong khu vực phải xem xét lại chiến lược đối phó của mình.

Đáp lại các động thái của Trung Quốc, Mỹ cũng đưa các tàu thân trắng thuộc Lực lượng Tuần duyên Mỹ tới khu vực. Cách tiếp cận “toàn chính phủ” của Mỹ đã cho thấy lập trường của Washington đối với nguy cơ xảy ra cuộc chiến tranh lạnh mới ở Đông Á, khi hai siêu cường cùng “so găng” trên Biển Đông.

Nhận thức được sự thất bại của chính quyền tiền nhiệm trong việc kiềm chế tốc độ chóng mặt của Trung Quốc khi thay đổi bối cảnh chiến lược khu vực, đặc biệt là các động thái bồi đắp và quân sự hóa phi pháp các đảo trên Biển Đông, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã đưa ra cách tiếp cận 3 bước tại Biển Đông.

Thứ nhất, Nhà Trắng đã trao quyền tự quyết lớn hơn cho Lầu Năm Góc để thách thức tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Kết quả của chính sách này là sự chuyên nghiệp hóa của các chiến dịch đảm bảo tự do hàng hải (FONOPS) do Hải quân Mỹ thực hiện tại Biển Đông.

Trong khuôn khổ của FONOPS, Mỹ nhiều lần triển khai các tàu chiến đi vào khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo do Trung Quốc chiếm đóng trái phép tại Biển Đông. Ngoài ra, FONOPS còn mở rộng sang các khu vực mới, đặc biệt là Scarborough, bãi cạn tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines và cũng là nơi Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát kể từ sau cuộc đụng độ hải quân vào năm 2012.

Khi được Nhà Trắng “cởi trói” nhiều hơn, Lầu Năm Góc cũng đưa ra nhiều tuyên bố cứng rắn hơn, bao gồm công khai kêu gọi Trung Quốc tháo dỡ các tài sản quân sự mà nước này đã triển khai trái phép trên các đảo nhân tạo.

Quan trọng hơn, Hải quân Mỹ đã thay đổi cách tiếp cận hoạt động. Từ cuối năm 2018, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã cảnh báo rằng, Lầu Năm Góc sẽ bắt đầu coi lực lượng dân quân biển Trung Quốc như một nhánh mở rộng của lực lượng vũ trang Bắc Kinh.

Sự thay đổi này tiếp tục được Đô đốc John Richardson, chỉ huy các hoạt động của Hải quân Mỹ, xác nhận trong năm nay, khi ông đưa ra cảnh báo về chiến thuật khiêu khích “vùng xám” của Trung Quốc. Đây thực chất là các vụ đối đầu giữa các tàu thân trắng mang vỏ bọc hòa bình của Trung Quốc với tàu của các nước khác trong khu vực.

Chiến lược của Mỹ

Lãnh đạo Lầu Năm Góc cam kết sẽ đối phó với chiến lược “chiến tranh không tiếng súng” của Trung Quốc bằng cách xây dựng cách tiếp cận cụ thể nhằm đối phó với các tàu bán quân sự và tuần duyên ngày càng đông đảo của Bắc Kinh. Đô đốc Richardson tuyên bố sẽ có cách tiếp cận “cứng rắn hơn” với Trung Quốc, sau khi cảnh báo Bắc Kinh về các hành vi cản trở hoạt động của các tàu Mỹ trong khu vực.

Điều này cho thấy sự leo thang căng thẳng đáng kể, vì tàu chiến Mỹ từ nay có thể áp dụng cách thức đối phó với các tàu bán quân sự và tàu tuần duyên Trung Quốc tương tự với các tàu quân sự “thân xám” của Bắc Kinh. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nguy cơ xảy ra các vụ chạm trán sẽ cao hơn.

Sau vụ tàu bán quân sự Trung Quốc đâm chìm tàu cá Philippines trên Biển Đông hồi tháng 6, Mỹ công khai cảnh báo Trung Quốc rằng, nước này có hiệp ước phòng vệ chung với Philippines và có thể áp dụng để đối phó với mối đe dọa vùng xám của Bắc Kinh trên Biển Đông.

Lực lượng tuần duyên Mỹ cũng mở rộng các cuộc tập trận chung với các nước có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông nhằm nâng cao năng lực của các lực lượng tuần duyên.

Khi được hỏi về các kế hoạch nhằm tham gia vào chiến lược đối phó Trung Quốc trên Biển Đông, Đô đốc Karl Schultz, chỉ huy tuần duyên Mỹ, cho biết các cuộc thảo luận và những nỗ lực lên kế hoạch vẫn đang diễn ra.

“Chúng tôi hợp tác trong việc huấn luyện các đồng minh khu vực nhằm tăng cường an ninh khu vực. Chúng tôi muốn tập trung vào các đối tác có cùng lập trường nhằm xây dựng một cách tiếp cận mang tầm khu vực”, Đô đốc Schultz cho biết, nhấn mạnh việc xây dựng năng lực của các đồng minh bằng cách hợp tác với Bộ Tư lệnh Ấn Độ – Thái Bình Dương Mỹ.

Đô đốc Philip Davidson, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ – Thái Bình Dương Mỹ, khẳng định sự tập trung vào việc thách thức cái gọi là “Vạn lý Trường thành SAM”, một cách gọi của các hệ thống tên lửa đất đối không do Trung Quốc triển khai tại Biển Đông.

Các tàu của tuần duyên Mỹ cũng tham gia các chiến dịch FONOPS cùng hải quân Mỹ, bao gồm khu vực eo biển Đài Loan. Tuần duyên Mỹ cũng tăng cường triển khai các chiến dịch tầm xa như thay thế các tàu phản ứng nhanh ở đảo Guam và tham gia tập trận chung với các đồng minh ngoài châu Á ở Tây Thái Bình Dương.

Theo SCMP