Nhật dùng ODA ‘cho quân đội nước ngoài’
Thủ tướng Nhật có chủ trương củng cố an ninh quốc gia.
Theo BBC – 09:28 GMT – thứ ba, 1 tháng 4, 2014
Chính phủ của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đang tìm cách sửa đổi Điều lệ ODA để mở đường cho chương trình viện trợ quân sự cho nước ngoài.
Báo Asahi vào ngày 01/04 cho hay đây là lần đầu tiên chính quyền Abe khởi động việc rà soát lại các thay đổi chính sách, mà nếu được thông qua, sẽ đánh dấu một bước ngoặt lớn trong điều lệ hoạt động của ODA.
Một khi việc sử dụng các khoản hỗ trợ ODA cho các mục đích quân sự được thông qua, Nhật Bản sẽ có thể xây dựng hoặc nâng cấp các cảng biển và sân bay có thể được sử dụng cho mục đích quân sự ở Philippines và Việt Nam, là hai nước đều có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc.
Cho đến nay, sứ mệnh cho chương trình ODA mới chỉ là hỗ trợ và viện trợ cho các sự án hỗ trợ dân sự tại các nước phát triển.
Chính phủ Nhật tin rằng những thay đổi này là cần thiết để ODA “đóng một vai trò” trong việc thúc đẩy quốc phòng.
“Để thúc đẩy các giá trị phổ quát như tự do, dân chủ và nhân quyền, ODA sẽ đóng một vai trò trong các lĩnh vực liên quan an ninh,” Thứ trưởng Ngoại giao Seiji Kihara được báo Asahi dẫn lời nói vào ngày 31 tháng Ba trong cuộc họp đầu tiên của nhóm chuyên gia xem xét Điều lệ ODA của Bộ Ngoại giao Nhật Bản.
Trong khi chính quyền Abe đã theo đuổi một đánh giá sâu rộng chính sách an ninh quốc gia của Nhật Bản bởi những hạn chế về xuất khẩu vũ khí thư giãn và tìm kiếm để cho phép thực hiện quyền phòng thủ tập thể hơn nữa, việc xem xét các chính sách ODA có thể rút ra một phản ứng dữ dội hơn nữa trong và ngoài nước .
Điều lệ ODA hiện thời, vốn được nội các phê duyệt vào năm 1992, quy định “cần tránh sử dụng nguồn vốn ODA cho các mục đích quân sự hoặc làm tăng xung đột quốc tế.”
Điều lệ ODA của Nhật cũng không cho phép dùng quân nhân từ từ các chương trình phát triển nguồn nhân lực của họ.
Trong năm 2012, Bộ Quốc phòng Nhật bắt đầu cung cấp hỗ trợ kỹ thuật phi chiến đấu, mà không sử dụng nguồn vốn ODA, cho các bộ quốc phòng và quân đội ở một số nước ở Đông Nam Á.
Tuy nhiên trong thời gian gần đây để phản ứng lại trước thực trạng mở rộng sự hiện diện ngoại giao và những nỗ lực của Bắc Kinh cung cấp viện trợ cho các nước đang phát triển, chính phủ Nhật Bản đã tìm cách sử dụng một phần của nguồn vốn ODA để thúc đẩy các sáng kiến an ninh.
Chiến lược An ninh Quốc gia Nhật, vốn được nội các phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, quy định “việc sử dụng chiến lược nguồn vốn ODA ” của Nhật Bản , trong đó phải thực hiện việc “chủ động và tích cực đóng góp cho hòa bình.”
Xuất khẩu vũ khí
Trong khi đó lần đầu tiên Nhật Bản có động thái nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu vũ khí, một động thái nhiều khả năng sẽ gây quan ngại cho Trung Quốc.
Nhật thông qua bản hiến pháp hòa bình sau Thế chiến Hai theo đố cấm tham gia chiến chiến tranh trừ trường hợp tự vệ.
Trong nhiều thậm niên qua, Tokyo tuân thủ “ba nguyên tắc” không xuất khẩu vũ khi cho các nước theo chủ nghĩa cộng sản, các nước bị LHQ cấm vận mua vũ khí và các quốc gia nhiều khả năng dính vào xung đột quốc tế.
Các nguyên tắc này được chuẩn thuận vào năm 1967 nhưng sau đó Nhật đã tự cấm xuất khẩu vũ khí toàn diện.
Tuy nhiên Thủ tướng Shinzo Abe muốn củng cố an ninh quốc gia và muốn bình thường hóa một số hạn chế mà họ tự áp đặt sau Thế chiến Hai theo đó vẫn hạn chế xuất khẩu vũ khí sang các nước tham gia vào xung đột và bị LHQ cấm vận.
Xuất khẩu vũ khí sẽ được phép trong một số trường hợp có thể đóng góp cho hòa bình toàn cầu và lợi ích an ninh của Nhật Bản, theo hãng thông tấn Kyodo.