Nga đã thất bại thực sự ở Ukraine
Vào ngày 25 tháng 3, Bộ Quốc phòng Nga thông báo rằng “giai đoạn đầu tiên” của cuộc xâm lược Ukraine đã kết thúc. Chỉ một tháng trước đó, Tổng thống Vladimir Putin đã tuyên bố sẽ phá hủy hoàn toàn các khả năng quân sự của Ukraine và thay thế chính phủ Ukraine, mà ông tuyên bố mà không có bất kỳ bằng chứng nào là một chính quyền tân phát xít đang lên kế hoạch thực hiện “tội ác diệt chủng” ở Donbass.
Ngày 28 tháng 3, một phụ nữ đi ngang qua một chiếc xe tăng bị phá hủy ở thị trấn Trostyanets, Ukraine, nơi gần đây đã bị lực lượng Ukraine chiếm lại sau khi bị người Nga giam giữ kể từ những ngày đầu chiến tranh [AP Photo / Felipe Dana]
Cuối cùng, vào ngày 24 tháng 2, quân đội Nga và các lực lượng đổ bộ đường không đã cố gắng tấn công chớp nhoáng vào Kyiv, đồng thời tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Kherson, Melitopol, Mariupol và trên tuyến liên lạc ở vùng Donbass. Một tháng tiếp theo của trận chiến cường độ cao ác liệt bất ngờ đã khiến các lực lượng Nga không thể chiếm được tất cả các thành phố, ngoại trừ các thành phố phía nam nhỏ hơn là Kherson và Melitopol, đã thất thủ trong những ngày đầu tiên. Đổi lại, quân đội Nga đã nhận những tổn thất vô cùng nặng nề; từ 7.000 đến 15.000 nhân viên thiệt mạng và hơn 2.000 phương tiện được xác nhận trực quan là bị phá hủy hoặc bị bắt giữ.
Thông báo mới của chính phủ Nga là một phản ứng trực tiếp cho những thất bại này. Phải thừa nhận rằng, ít nhất là hiện tại, Nga không thể đưa Ukraine trở lại quyền kiểm soát bằng vũ lực. Thay vì thay đổi chế độ (“phi hạt nhân hóa” theo Nga), tuyên bố mới là mục tiêu của Nga là tập trung hạn chế hơn vào việc chiếm lãnh thổ và tiêu diệt các lực lượng Ukraine ở Donbas.
Đây là một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đối với chế độ của Tổng thống Putin. Để biện minh cho “hoạt động quân sự đặc biệt” chống lại Ukraine, ông đã sử dụng những lời lẽ cực đoan và những tuyên bố vô căn cứ về chủ nghĩa phát xít mới và nạn diệt chủng ở Ukraine trong nhiều tháng. Kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu, những người Nga bình thường đã được giới thiệu với hàng loạt tuyên truyền ủng hộ chiến tranh theo chủ đề “Z”, các bài phát biểu yêu nước và các cuộc mít tinh được thiết kế để khuấy động lòng nhiệt thành yêu nước.
Trong vài ngày đầu tiên, khi các nhà lãnh đạo Nga vẫn cho rằng họ sẽ nhanh chóng đánh bại Ukraine, truyền thông nhà nước Nga đã tuyên bố rằng cuộc xâm lược của Tổng thống Putin đã định hình lại trật tự thế giới và chấm dứt cả “câu hỏi Ukraine” và một quốc gia đơn cực do Hoa Kỳ lãnh đạo, NATO thống trị thế giới. Có lẽ quan trọng hơn nữa, sức mạnh quân sự và lịch sử của Nga – cả thông thường và hạt nhân – là nền tảng của bản sắc dân tộc và niềm tự hào dân tộc, và người Nga từ lâu đã coi thường Ukraine và người Ukraine về mặt văn hóa và chính trị. Tất cả những điều này khiến tình hình hiện tại trở nên vô cùng khó khăn đối với chính phủ Nga để giải thích cho người dân của mình.
Trong bầu không khí thông tin được chính phủ Nga cẩn thận tạo ra cho người dân, làm thế nào quân đội Nga hùng mạnh lại có thể không tiêu diệt được quân đội Ukraine yếu hơn nhiều? Làm thế nào mà một “chiến dịch quân sự đặc biệt” được cho là công nghệ cao sẽ được tiến hành trong một thời gian ngắn bởi các lực lượng tinh nhuệ lại có thể dẫn đến hàng chục nghìn quân Nga chết, bị thương và bị bắt và hơn 2.000 phương tiện bị phá hủy của Nga?
Làm thế nào mà người dân Ukraine – được cho là đang bị áp bức bởi chính quyền tân Quốc xã không được ưa chuộng do các lực lượng thù địch bóng tối của phương Tây áp đặt – hiện đang chiến đấu với sự giận dữ dữ dội và gần như toàn bộ đoàn kết dân tộc chống lại “những người giải phóng” người Nga của họ?
Trên hết, làm thế nào mà chính phủ Nga – được cho là siêu cường hạt nhân và là người thừa kế chiến thắng phát xít Đức năm 1945 – có thể đưa ra một thỏa thuận ngừng bắn khiến chính phủ Ukraine được cho là “diệt chủng”, “tân phát xít” vào cuộc. sức mạnh? Bằng cách tạo ra một câu chuyện biện minh cho cuộc xâm lược hoàn toàn khác với thực tế, chính phủ Nga đã tạo ra một tình huống mà hầu như bất kỳ kết quả nào có thể xảy ra đối với cuộc chiến hiện nay sẽ cực kỳ khó có thể biện minh cho chính người dân của mình.
Tuy nhiên, Nga cần ngừng bắn sớm vì tỷ lệ thiệt hại về thiết bị và nhân sự hiện tại không bền vững, và trong mọi trường hợp, họ đang đạt được tiến bộ rất ít có ý nghĩa ngoại trừ ở phía đông. Trên thực tế, trong tuần qua, Ukraine đã chiếm lại lãnh thổ đáng kể xung quanh Mykolaiv và Kherson ở phía tây nam, quanh Irpin và Makariv ở phía tây Kyiv và Trostyanets ở phía đông Kyiv. Với mỗi ngày trôi qua, tay Ukraine trong các cuộc đàm phán ngừng bắn đang diễn ra trở nên mạnh mẽ hơn thay vì yếu đi.
Trong bối cảnh đó, việc Nga tuyên bố giai đoạn mới của cuộc chiến sẽ tập trung vào Donbass có hai mục đích. Thứ nhất, nó thể hiện một chiến lược quân sự thực dụng. Donbas là một phần của Ukraine, nơi các lực lượng Nga có cơ hội tốt nhất để đạt được những thành công quân sự lớn – họ đang cố gắng tập trung đủ lực lượng để phá vỡ tuyến phòng thủ của Ukraine dọc theo sông Donetsk và đã giành được vị trí quan trọng xung quanh Izyum trong tuần qua.
Sẽ hợp lý khi ưu tiên các lực lượng được biên chế quá mức mà họ có cơ hội tốt nhất để đạt được kết quả hữu hình, điều này sẽ cải thiện vị thế thương lượng của họ trong các cuộc đàm phán ngừng bắn. Thứ hai, đây là sự khởi đầu của một nỗ lực nhằm giảm bớt những kỳ vọng được tạo ra bởi cái nhìn hoàn toàn phi thực tế về cuộc chiến mà chính phủ Nga đã nuôi sống người dân của mình.
Mặc dù vậy, một số người trong chính phủ Nga dường như khó chấp nhận những tham vọng bị giảm sút này và thực tế mà họ ngụ ý. Vào ngày 27 tháng 3, nhà tuyên truyền được gọi là “cơ quan ngôn luận của Putin”, Dmitry Kiselyov, đã tuyên bố trên truyền hình Nga rằng “Nga sẽ không bao giờ nhượng Ukraine cho bất kỳ ai… nước này phải là một phần của Nga, ngay cả khi đi ngược lại ý muốn của Ukraine”.
Hơn nữa, Nga tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa trên khắp Ukraine, bao gồm cả Lviv ở phía tây, và đang gặp khó khăn trong việc giải tán lực lượng của mình xung quanh Kyiv, Kharkiv, Sumy và Kherson do các cuộc phản công mạnh mẽ của Ukraine.
Do đó, trong khi một giai đoạn mới của cuộc xâm lược đã được công bố, vẫn còn phải xem liệu Nga có thể tập trung thành công vào Donbass như đã nêu hay không.
Các quan điểm được trình bày trong bài viết này là của riêng tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm biên tập của Al Jazeera.
Justin Bronk
Nghiên cứu viên cao cấp về khoa học quân sự tại Viện Dịch vụ Hoàng gia Liên hiệp Anh ở London.
Xuất bản vào ngày 30 tháng 3 năm 2022
https://www.aljazeera.com/opinions/2022/3/30/russia-has-effectively-admitted-defeat-in-ukraine
Lê Văn dịch lại