Trung Quốc có thể làm trung gian cho cuộc chiến Ukraine?
Sự tiếp cận quá mức của Mỹ và phản ứng thái quá của Nga có thể tạo ra một cuộc cách mạng ngoại giao
Bởi DAVID GOLDMAN
NGÀY 9 THÁNG 3 NĂM 2022
Quân đội Nga huấn luyện ở biên giới Ukraine trong một bức ảnh tập tin. Hình ảnh: Dịch vụ Báo chí Bộ Quốc phòng Nga
Cuộc gọi video ba chiều với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các nhà lãnh đạo châu Âu Francois Macron và Olaf Scholz đã làm dấy lên triển vọng về một sáng kiến ngoại giao không thể tưởng tượng được chỉ vài tuần trước: Trung Quốc có thể làm trung gian cho cuộc khủng hoảng Ukraine, giành lấy vị thế ngoại giao cao như một người hòa bình. Trong thập kỷ qua, tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông, sự can thiệp vào Hồng Kông và các cuộc giao tranh ở biên giới với Ấn Độ đã khiến nước này bị cô lập về mặt ngoại giao một cách tương đối. Nhưng cuộc khủng hoảng Ukraine mở ra cơ hội cho một cuộc cách mạng ngoại giao có thể đưa Trung Quốc trở thành một nhà hòa bình.
Sự kết hợp bi thảm giữa hành động thái quá của Mỹ và phản ứng thái quá của Nga đã khiến thế giới rơi vào khoảng trống ngoại giao. Bằng cách tìm cách mở rộng NATO tới biên giới Nga, Washington đã thuyết phục Moscow rằng mục tiêu của họ là bao vây chiến lược đối với Nga. Bằng cách từ bỏ khuôn khổ Minsk II, Kyiv đã thuyết phục người Nga rằng Ukraine đã trở thành chân của mèo Mỹ. Pháp và Đức, những người ủng hộ thỏa hiệp Minsk, đã không đứng trên các nguyên tắc của họ trước sự phản đối của Mỹ. Kết quả, như tôi đã viết vào ngày 4 tháng 3, gợi lại những sai lầm sai lầm của các cường quốc châu Âu trong sự ra đời của Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Điều đó mở ra cơ hội cho Trung Quốc làm trung gian hòa giải, vì nước này không bị tổn hại bởi những sai lầm dẫn đến khủng hoảng, và vì nước này có quan hệ tốt với các đối thủ và đối thoại hiệu quả với châu Âu. Người đàn ông kỳ quặc, tất nhiên, sẽ là Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba trong một cuộc điện đàm ngày 1 tháng 3 đã yêu cầu người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị làm trung gian hòa giải cuộc khủng hoảng, tuyên bố (theo phiên bản chính thức của Trung Quốc) rằng “Trung Quốc đã đóng một vai trò mang tính xây dựng trong vấn đề này và Ukraine sẵn sàng đẩy mạnh liên lạc với phía Trung Quốc. Ông ấy mong đợi các nỗ lực hòa giải của Trung Quốc đối với lệnh ngừng bắn ”. Ý tưởng về sự hòa giải của Trung Quốc đang nhận được sức hút ở châu Âu.
Là “đối tác chiến lược” của Nga và là đối tác thương mại quan trọng của Ukraine, Trung Quốc là cường quốc thế giới duy nhất có mối quan hệ bền chặt ở cả hai bên xung đột, như các nhà bình luận châu Âu lưu ý. “Khi nào Trung Quốc ngăn cản Putin?
Chính sách ngoại giao của Mỹ đang bị lùi lại. Washington cam kết đánh bại người Nga ở Ukraine và phá vỡ nền kinh tế Nga, thông qua việc cung cấp vũ khí công nghệ cao cho Lực lượng vũ trang Ukraine, và áp đặt các biện pháp trừng phạt “hạt nhân” bao gồm việc tịch thu hơn một nửa trong tổng số 630 tỷ USD của Nga ở nước ngoài. dự trữ hối đoái. Điều đó vượt quá bất kỳ biện pháp kinh tế nào mà Hoa Kỳ thực hiện chống lại Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh và chưa có tiền lệ trong thời bình. Lập trường của Washington khiến nó không đi đến đâu: Nếu các biện pháp trừng phạt trừng phạt và các điều khoản về vũ khí không phá vỡ được ý chí của Nga, kết quả duy nhất có thể xảy ra sẽ là bế tắc vĩnh viễn.
Theo quan điểm của châu Âu, phản ứng của Mỹ là một trường hợp tiếp cận quá mức. Thủ tướng Scholz cũng như Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 7 tháng 3 tuyên bố rằng họ sẽ không áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với việc bán hydrocacbon của Nga cho châu Âu – trái ngược với Tổng thống Biden, người đã tuyên bố ngừng mua dầu của Nga vào ngày 8 tháng 3. Giá. giá dầu giao dịch tại Mỹ tăng 9 USD / thùng, tương đương 8%, nhờ hành động của Biden. Người châu Âu đang phải trả gấp khoảng mười lần mức giá vào tháng 2 năm 2021 cho khí đốt tự nhiên và tác hại kinh tế tiềm tàng đối với châu Âu là rất nghiêm trọng.
Trong cuộc họp video với Macron và Scholz, ông Tập Cận Bình nói rằng “Trung Quốc đánh giá cao nỗ lực của Pháp và Đức trong việc hòa giải tình hình ở Ukraine, đồng thời sẵn sàng duy trì liên lạc và phối hợp với Pháp, Đức và EU, và đóng một vai trò tích cực. vai trò với cộng đồng quốc tế theo nhu cầu của tất cả các bên liên quan, ”theo một báo cáo trên trang web Trung Quốc guancha.cn.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin chụp ảnh chung trong hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Osaka, Nhật Bản, vào ngày 28 tháng 6 năm 2019. AFP qua Getty / Dominique Jacovides
Trang tin Trung Quốc cho biết thêm: “Ông Tập Cận Bình nhấn mạnh rằng chúng ta cần cùng nhau ủng hộ cuộc đàm phán hòa bình Nga-Ukraine, giúp hai bên duy trì đà đàm phán, vượt qua khó khăn và tiếp tục đàm phán đạt kết quả và hòa bình”. Ông kêu gọi “kiềm chế tối đa để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng nhân đạo quy mô lớn,” nói thêm rằng Trung Quốc “sẵn sàng cung cấp thêm viện trợ nhân đạo cho Ukraine. Chúng ta cần làm việc cùng nhau để giảm tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng ”. Các biện pháp trừng phạt hiện được áp dụng “sẽ có tác động đến sự ổn định của tài chính toàn cầu, năng lượng, giao thông vận tải và chuỗi cung ứng, và sẽ kéo nền kinh tế thế giới đi xuống.”
Ông Tập nói thêm rằng Trung Quốc sẽ hỗ trợ Pháp và Đức “thay mặt cho lợi ích của châu Âu, coi an ninh lâu dài của châu Âu, tuân thủ độc lập chiến lược và thúc đẩy việc xây dựng một khuôn khổ an ninh châu Âu cân bằng, hiệu quả và bền vững. Trung Quốc cũng rất vui khi thấy một cuộc đối thoại bình đẳng giữa châu Âu, Nga, Hoa Kỳ và NATO ”.
Đây là những điều tổng quát, chắc chắn. Điều quan trọng là các mối quan hệ: Trung Quốc có quan hệ chặt chẽ với cả Nga và Ukraine, được mô tả là “cầu nối mới của Trung Quốc với châu Âu” trong một báo cáo. Các nhà đầu tư Trung Quốc đã đầu tư 2 tỷ đô la mỗi năm vào Ukraine kể từ khi quốc gia hiện nay là quốc gia đầu tiên ký tuyên bố ý định cho Sáng kiến Vành đai và Con đường vào năm 2017. Nhập khẩu của Trung Quốc từ Ukraine tăng gần gấp đôi lên gần 8 tỷ đô la vào năm 2020 từ mức chỉ hơn 4 đô la. tỷ vào năm 2019.
Báo cáo của Die Welt lưu ý rằng việc Trung Quốc bỏ phiếu trắng trong nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về việc tố cáo Nga vào tuần trước “được đánh giá là một thành công chống lại Putin trong giới ngoại giao phương Tây. “Các hành động khác của Trung Quốc cũng đáng kinh ngạc”, nhật báo của Đức cho biết thêm, trích lời tuyên bố của Đại sứ Liên hợp quốc Trung Quốc Zhang Jun rằng “Ukraine nên là cầu nối giao tiếp giữa Đông và Tây chứ không phải tuyến đầu của sự cạnh tranh cường quốc”.
“Thực tế là,” Die Welt nói thêm, “cho đến nay, Trung Quốc đã thu lợi từ mọi cuộc xung đột giữa Moscow và châu Âu, và tỷ trọng thương mại nước ngoài của Nga đã tăng từ 13,5% lên 16% trong giai đoạn 2013-2020… nhưng bây giờ chiến tranh đã đã thúc đẩy giá nguyên liệu thô, đặc biệt là đối với dầu và khí đốt. Và vì có những lo ngại về việc vận chuyển an toàn hàng hóa từ Trung Quốc đến châu Âu qua hệ thống đường sắt của Nga, các chuyến tàu phía Trung Quốc không được tải. “
Sự hậu thuẫn của châu Âu là không thể thiếu đối với các nỗ lực hòa giải của Trung Quốc. Thỏa hiệp duy nhất có thể hình dung được sẽ liên quan đến việc quay trở lại khuôn khổ Minsk II, mà Nga đề xuất ban đầu, Pháp và Đức ủng hộ, và Hoa Kỳ bác bỏ. Ukraine sẽ từ bỏ đơn gia nhập NATO và chấp nhận sự độc lập gần như độc lập của các khu vực Russophone Donetsk và Luhansk tiếp giáp với Nga. Crimea sẽ vẫn là của Nga. Cần có những cam kết đáng kể về viện trợ tái thiết từ Trung Quốc và Cộng đồng Châu Âu. Châu Âu sẽ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Nga. Ukraine và Nga đều tuyên bố chiến thắng và thể hiện sự hào hiệp và hào phóng của họ trong việc thỏa hiệp.
Lê Văn dịch lại
https://asiatimes.com/2022/03/could-china-mediate-the-ukraine-war/