Từ bang chiến trường, các bạn trẻ gốc Việt suy tư về lần đầu bầu tổng thống
Quí Bạn trẻ thân mến,
Hiện tượng giới trẻ Mỹ gốc Việt thể hiện suy nghĩ của mình về các vấn đề ‘đang được lưu tâm’ là một biểu hiện rất “healthy về politic” mà Giáo sư Nguyễn Văn Bông đã viết trong quyển Luật Hiến Pháp và Chánh Trị học năm 1967 tại Sàigòn (https://nhatbook.com/wp-content/uploads/2019/03/Nhatbook-Luat-Hien-Phap-va-Chinh-tri-hoc-Nguyen-Van-Bong.pdf) khi Ông nhấn mạnh.”… công dân không tham gia thật sự vào cuộc sinh hoạt chính trị, phần đông vì chán ghét chính trị, vì thiếu thì giờ hoặc vì cho rằng chính trị là một địa hạt không liên quan đến họ, là địa hạt của những nhà chuyên môn chính trị.”
“… chúng ta nhìn thấy một sự kiện, đầy hậu quả cho tương lai của nền dân chủ, sự kiện ấy là thái độ thụ động của công dân trong cuộc sinh hoạt chính trị” vì Chính trị là một hoạt động xã hội, là sự tham gia của nhân dân vào công việc của Nhà nước và xã hội Nó luôn luôn là một đối thoại, và không bao giờ là độc thoại.
Rất mong giới trẻ trong nước nhìn sang các sinh hoạt của giới trẻ Mỹ gốc Việt mà chuẩn bị cho mình một suy nghĩ, tầm nhìn và một hành trang mới. BBT
Từ bang chiến trường, các bạn trẻ gốc Việt suy tư về lần đầu bầu tổng thống
25/10/2020
Photo: VOA
Họ là những cử tri trẻ tuổi nhất tham gia cuộc bầu cử năm nay và họ đã sẵn sàng dùng lá phiếu của mình để quyết định tương của đất nước, và ở một số phương diện nào đó, tương lai của chính họ trong bốn năm tới.
Chín bạn trẻ người Mỹ gốc Việt từ sáu bang chiến trường trọng yếu chia sẻ với VOA tâm tư của họ về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đầu tiên mà họ đang tham gia. Tất cả đều khẳng định tầm quan trọng của nó và xem đây là cơ hội để họ cất lên tiếng nói ở những nơi mà Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump và ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden đang cạnh tranh quyết liệt.
Những người trong độ tuổi từ 18 tới 29 là khối cử tri có tỉ lệ bỏ phiếu thấp nhất trong số các nhóm tuổi, theo dữ liệu của website U.S Elections Project chuyên theo dõi số lượng cử tri tham gia bầu cử. Nhưng những bạn trẻ gốc Việt này, trong độ tuổi từ 18 tới 22, cho biết họ đã và sẽ bỏ phiếu trong những ngày tới và họ cũng đôn đốc những người khác thực hiện quyền công dân của mình.
“Tôi có nhiều bạn bè ở khắp Mỹ và gần đầy tôi đang khuyến khích những người đặc biệt là ở những bang dao động thuyết phục gia đình của họ bỏ phiếu, bởi vì tôi biết rất nhiều người Mỹ gốc Á không nghĩ rằng chuyện bỏ phiếu là quan trọng ở đây,” Haeden Nguyen, 22 tuổi từ bang Arizona, nói.
Trong các cuộc phỏng vấn bằng tiếng Anh, các bạn trẻ được hỏi về sáu chủ đề chính: lựa chọn tổng thống, quan điểm về Tổng thống Trump, những vấn đề quan tâm, đại dịch Covid-19 ở Mỹ, căng thẳng sắc tộc ở Mỹ, và khoảng cách giữa thế hệ của họ và các thế hệ người Việt lớn tuổi hơn về các vấn đề chính trị và xã hội ở Mỹ.
Bấm vào các mục dưới đây để xem câu trả lời của họ:
SỰ LỰA CHỌN TRÊN LÁ PHIẾU
Phillip Tran, 19 tuổi
Tôi thực sự muốn bầu cho một người mà tôi cảm thấy phù hợp với niềm tin của tôi hơn và sẵn lòng làm việc với mọi người. Tôi bỏ phiếu cho Joe Biden.
Tôi nghĩ ông ấy còn phải cải thiện thêm, nhưng rất nhiều quan điểm của ông ấy rất phù hợp với quan điểm của tôi. Và những quan điểm đó tốt hơn phe đối lập, đó là lý do tại sao tôi bầu cho ông ấy. Không may là hệ thống bầu cử của chúng ta chỉ có hai đảng. Nhưng cho đến khi điều đó thay đổi, tôi cảm thấy lá phiếu của của tôi sẽ dành cho Joe Biden.
Austin Vo, 18 tuổi
Tôi tin rằng nhánh Hành pháp nhìn chung có nhiệm vụ phải thể hiện sự chuyên nghiệp, chăm chỉ và đại diện cho một công dân Mỹ gương mẫu. Tôi bỏ phiếu cho ứng cử viên thể hiện được những điều đó cho nước Mỹ và thế giới. Tổng thống Trump đã không làm được điều đó trong buổi trả lời câu hỏi cử tri và tranh luận tổng thống. Vì thế tôi bỏ phiếu cho Biden.
Megan Trinh, 19 tuổi
Tôi bỏ phiếu cho Joe Biden.
Lập trường của ông ấy hơi ôn hòa quá so với mong muốn của tôi. Tôi rất ủng hộ [cựu đối thủ tranh đề cử tổng thống Đảng Dân chủ] Bernie Sanders. Chúng tôi muốn ai đó cấp tiến hơn mà sẽ có những bước tiến dài hơn. Nhưng ít nhất theo quan điểm của tôi, tôi không nghĩ rằng Biden sẽ làm bất cứ điều gì có hại cho đất nước. Ông ấy sẽ đi từng bước nhỏ để cải thiện, dù không quyết liệt như nhiều người trong thế hệ của tôi mong muốn. Ông ấy tốt hơn nhiều so với lựa chọn còn lại. Đặc biệt là giờ đây chúng ta đang thấy những gì mà lựa chọn kia đã làm đối với đất nước.
Nick Tran, 19 tuổi
Tôi không phải là người ủng hộ Biden cuồng nhiệt nhất, nhưng về mặt đạo đức tôi không thể cho phép Trump tiếp tục làm tổng thống.
Đất nước đã đi lùi về một số mặt thay vì đi tới. Chúng ta hiện không có sự lãnh đạo sáng suốt nhất. Chúng ta đang không đi đúng hướng mà lẽ ra chúng ta nên đi.
Ẩn danh, 19 tuổi
Tôi bỏ phiếu cho Biden.
Bản thân tôi không phải là người hết lòng ủng hộ Biden, nhưng tôi thích rất nhiều chính sách của ông ấy. Và tôi lạc quan về tương lai, đặc biệt là với thêm nhiều người hơn như Bernie Sanders và [dân biểu cấp tiến Alexandra Ocasio-Cortez] đang cố gắng thúc đẩy những đề xuất chính sách như Green New Deal, những thứ tương tự như vậy.
Haeden Nguyen, 22 tuổi
Tôi bỏ phiếu cho Biden. Dù ông ấy không phải là lựa chọn đầu tiên của tôi nhưng tôi muốn bầu cho người ít nhất có thể bắt đầu sự thay đổi, ngay cả khi họ không thể thực hiện sự thay đổi về lâu dài mà tôi muốn
Duong Pham, 20 tuổi
Tình hình trong những năm qua, đặc biệt là năm nay, khiến tôi không hề muốn bỏ phiếu cho Trump chút nào. Sự lựa chọn tốt hơn là Biden, mà có lẽ không có lựa chọn nào khác.
Tôi không hào hứng lắm về Biden. Ông ấy không có điều mà [cựu Tổng thống] Obama có. Không chỉ là sự tự tin mà năng lượng tỏa ra từ ông ấy.
Natasha Dinh, 20 tuổi
Tôi bỏ phiếu cho Joe Biden.
Thú thật tôi không hào hứng lắm. Trump nói rằng Biden không nói nổi một câu rành mạch, điều này tôi đồng ý. Ông ấy dường như hơi lạc nhịp với điều mà ông ấy đang theo đuổi, rồi thêm những lời đồn đãi và các cáo buộc liên quan tới cả Biden lẫn Trump. Điều này làm tôi thất vọng. Nhưng giữa hai người tệ và đỡ tệ hơn, tôi nghĩ Biden đỡ tệ hơn.
Huong Thai-Thanh Nguyen, 19 tuổi
Tôi dự định bỏ phiếu cho Joe Biden.
Tôi không hào hứng. Ông ấy không phải là sự lựa chọn lý tưởng. Nhưng vì sự lựa chọn còn lại quá tệ, Biden là sự lựa chọn đỡ tệ hơn.
QUAN ĐIỂM VỀ TỔNG THỐNG TRUMP
24/10/2020
Haeden Nguyen, 22 tuổi
Tôi rất muốn thấy những người như tôi được đại diện trong nền dân chủ của chúng ta, những người có thể hiểu và có sự thấu cảm với những người xung quanh ngay cả khi bản thân họ không trải qua những khó khăn đó. Với Trump, ông ấy không có khả năng thấu cảm đó, đó là lý do tại sao ông ấy không hiểu tình cảnh mà những người như chúng tôi đang trải qua và ông ấy không muốn nỗ lực để giúp chúng tôi vượt qua.
Ông ấy không hề hành xử như một tổng thống. Ông ấy rất thiếu chuyên nghiệp. Và đôi lúc tôi rất xấu hổ khi gọi mình là người Mỹ vì tôi có thể thấy cả thế giới xem chúng ta như một trò đùa. Và đó là bởi vì cái cách mà ông ấy đại diện chính mình.
Natasha Dinh, 20 tuổi
Về mặt kinh tế tôi nghĩ ông ấy làm tốt. Tiếp tục trên nền tảng kinh tế mà Obama để lại. Tuy nhiên tôi không đồng ý với việc ông ấy đả kích các cường quốc, đặc biệt là Trung Quốc. Tôi không nói mình ủng hộ Trung Quốc. Tôi chỉ nghĩ rằng cách nói chuyện của ông ấy rất bốc đồng. Ông ấy không màng tới các nước khác nghĩ gì hay nói gì về nước Mỹ. Tôi thấy ông ấy rất độc hại.
Huong Thai-Thanh Nguyen, 19 tuổi
Tôi hoàn toàn không hài lòng về đường hướng của đất nước kể từ khi ông ấy đắc cử. Tôi nghĩ với đại dịch và những biến động xã hội hiện thời, càng thấy rõ hơn ông ấy là một nhà lãnh đạo và một con người tệ hại.
Duong Pham, 20 tuổi
Nếu như chúng ta tuân theo cùng một đạo lý và cung cách hành xử từ thời George Washington tới bây giờ, thì việc ông ấy tìm cách phá vỡ nó giống như là độc tài vậy, cứ làm những gì mà ông ấy thích. Việc này dù không ảnh hưởng đến tôi nhưng nó đang ảnh hưởng đến những người khác, những nhóm thiểu số. Thật sự đáng buồn khi chứng kiến việc đó xảy ra.
Ẩn danh, 19 tuổi
Mỗi ngày xem tin tức đều thấy có tweet của Donald Trump nói thế này, tweet của Donald Trump nói thế này thế kia. Ông ấy vẫn chưa hành xử một cách chuyên nghiệp. Tôi nhớ trong một lớp học chúng tôi phải phân tích các bài phát biểu và chúng tôi cố đọc những bài phát biểu của Trump. Đọc chẳng hiểu gì cả so với phát biểu của những diễn giả nói năng rành rọt khác trong lịch sử. Và cái đó thấy rất rõ trên mạng xã hội, không chuyên nghiệp chút nào. Và dù có việc phá vỡ những thông lệ, tôi không nghĩ đó là điều tốt. Tôi thấy có hại nhiều hơn.
Nick Tran, 19 tuổi
Tôi xem chức vụ tổng thống là một địa vị đáng được tôn trọng. Ngay cả với những tổng thống chúng ta từng có trước đây, họ ăn nói khéo léo và hành xử đúng mực. Trump hết lần này đến lần khác cho thấy ông ta không biết làm điều đó như thế nào cả. Phải công nhận là ông ta biết cách nói chuyện, biết cách thao túng người ta, nhưng ông ta không biết hành xử như một tổng thống.
Megan Trinh, 19 tuổi
Nếu Trump giành chiến thắng, ông ấy sẽ che giấu rất nhiều sự bất công về chủng tộc vì ông ấy không thực sự hiểu những người không giàu và không phải da trắng đối mặt với điều gì. Đó là một vấn đề lớn. Ông ấy không quan tâm đến đề xuất chính sách Green New Deal. Ông ấy không tin biến đổi khí hậu là có thật. Bởi vậy ông ấy sẽ không thúc đẩy những sáng kiến trên bất cứ phương diện nào để làm cho đất nước xanh hơn. Sẽ chẳng có sự thích ứng nào cả. Tôi nghĩ quan hệ đối ngoại có lẽ cũng sẽ không tốt.
Austin Vo, 18 tuổi
Nền kinh tế trước đây vận hành rất tốt vì có nhiều cơ hội việc làm và tăng trưởng đều kể từ cuộc suy thoái năm 2007. Tôi hài lòng về cách thức ông ấy điều hành nền kinh tế trước Covid.
Những hành động mang tính cá nhân của ông ấy làm tôi hơi khó chịu, nhưng về mặt chính sách và công tác tổng thống tôi nghĩ ông ấy làm khá được.
Phillip Tran, 19 tuổi
Rất nhiều điều mà ông ấy đã làm, chưa một tổng thống nào ở Mỹ và trong lịch sử của Mỹ đã từng làm. Những phát biểu của ông ấy về những người LGBTQ, về người gốc Á, về người da đen, người da màu, về các quân nhân của chúng ta, về phụ nữ là không thể chấp nhận được. Cực kì thiếu chuyên nghiệp. Nếu Tổng thống Trump là một người bình thường nộp đơn xin một công việc bình thường, những phát biểu của ông ấy sẽ không thể nào chấp nhận được và ông ấy sẽ không được tuyển dụng. Vậy tại sao hành vi của ông ấy, các chính sách của ông ấy, tư tưởng của ông ấy lại chấp nhận được đối với một tổng thống Mỹ? Tôi không tài nào hiểu nổi.
NHỮNG VẤN ĐỀ QUAN TÂM
Austin Vo, 18 tuổi
Vấn đề quan trọng nhất đối với tôi là đại dịch, đặc biệt là những đại dịch trong tương lai ở Mỹ khi đại dịch này kết thúc. Và vấn đề thứ hai là nền kinh tế.
Phillip Tran, 19 tuổi
Một trong những vấn đề lớn nhất là biến đổi khí hậu. Khí hậu của chúng ta đang biến đổi rất nhanh với sự gia tăng nhiên liệu hóa thạch, gia tăng sử dụng tài nguyên thiên nhiên. Vì vậy tôi nghĩ điều mà tôi thực sự quan tâm là làm thế nào chúng ta bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên cho không chỉ thế hệ của chúng tôi mà còn cho các thế hệ tương lai.
Một vấn đề khác mà tôi thật sự quan tâm là luật pháp và niềm tin mà các ứng cử viên muốn thể hiện về sự bình đẳng và sự hòa nhập đa thành phần, cho dù đó là người da đen, phụ nữ, người LGBTQ. Tôi nghĩ điều đó thực sự quan trọng đối với tôi. Và tôi nghĩ điều quan trọng là chúng ta phải hòa nhập tất cả mọi người và chúng ta bảo đảm rằng mọi người đều có phương tiện để thành công ở Mỹ.
Megan Trinh, 19 tuổi
Rất nhiều luận điệu của Trump kích động sự thù ghét và kì thị chủng tộc. Nó tràn lan bởi vì mọi người lờ nó đi và điều này rất đáng buồn. Vì vậy tôi nghĩ điều quan trọng là tổng thống tiếp theo phải giải quyết điều đó theo một cách nhân bản. Và đại dịch, chúng ta cần kiểm soát được nó. Ở một số nước thực tế đại dịch không còn là vấn đề nữa vì họ đã hành động nhanh chóng và ban hành các sắc lệnh và chính sách hữu hiệu.
Haeden Nguyen, 22 tuổi
Tôi nghĩ điều mà chúng ta không nói đến nhiều là sự thất bại của hệ thống giáo dục, đặc biệt là từ mẫu giáo cho tới lớp 12, vốn là một phần quan trọng trong cuộc đời của nhiều người Mỹ trẻ tuổi. Đó là vấn đề quan trọng nhất với tôi bây giờ.
Vấn đề quan trọng thứ hai là vấn đề có ảnh hưởng tới cá nhân tôi, đó là người ta không xem người Mỹ gốc Á là người da màu. Đó là bởi vì người Mỹ trắng sử dụng chúng ta như là một nhóm sắc dân gương mẫu để biện minh cho hành động của họ đối với các nhóm thiểu số khác. Chúng ta bị đối xử kém hơn người da trắng mà cũng bị gạt ra khỏi các nhóm sắc dân da màu khác vì họ nghĩ chúng ta không giống như họ.
Natasha Dinh, 20 tuổi
Tôi nghĩ chắc chắn một trong những vấn đề quan trọng là di trú. Trump luôn nói tất cả đường biên giới của chúng ta đều an toàn. Ông đã làm điều đó như thế nào? Và ông đang giải quyết vấn đề người vượt biên giới đang bị câu lưu ra sao? Tôi không thực sự đồng ý với chuyện vượt biên giới bất hợp pháp. Nhưng tôi hiểu nhiều người làm điều đó với hi vọng được tị nạn và muốn trở thành người tị nạn. Tôi muốn ông ấy hoặc một người nào mà tôi sẽ chọn làm tổng thống bảo đảm rằng những người đó được xét tới.
ĐẠI DỊCH COVID-19 MỸ
Nick Tran, 19 tuổi
Nếu nhìn vào những nước có kích cỡ tương tự thì sẽ thấy họ đã hành động quyết liệt. Họ ban hành lệnh phong tỏa nghiêm ngặt để giữ an toàn cho người dân nước họ, không cho ra ngoài và lan truyền virus, trong khi nước chúng ta chẳng làm gì cả. Là một nước thế giới thứ nhất, lẽ ra chúng ta phải ứng phó với virus này từ lâu và tiếp tục cuộc sống bình thường. Những nước thế giới thứ ba kia đang ứng phó tốt hơn chúng ta. Họ có nguồn lực ít hơn chúng ta nhiều và ít tiền hơn chúng ta nhiều. Giờ này lẽ ra chúng ta không còn ứng phó với virus nữa.
Austin Vo, 18 tuổi
Tôi không hài lòng về cách ứng phó với đại dịch của Tổng thống Trump. Tôi nghĩ ông ấy lẽ ra nên gửi đi những thông điệp đúng đắn hơn, nên cẩn thận hơn và nên hành động nhanh chóng hơn. Bởi vì với một số chính sách của ông ấy, theo tình hình đại dịch, số ca nhiễm đang tăng cao hơn bao giờ hết và điều đó thật tệ cho đất nước.
Huong Thai-Thanh Nguyen, 19 tuổi
Tôi muốn tránh những lời lẽ có tính cách chia rẽ nên tôi nói đơn giản là Trump đã coi nhẹ đại dịch này.
CĂNG THẲNG SẮC TỘC Ở MỸ
Ẩn danh, 19 tuổi
Tôi mừng là những căng thẳng sắc tộc này cuối cùng đã được đưa ra ánh sáng của truyền thông dòng chính. Những căng thẳng này đã xảy ra từ lâu rồi và thật không may là cái chết của một người đàn ông da đen (Georgia Floyd) lại khơi lên một phong trào mạnh mẽ như vậy vào thời điểm này. Điều rất quan trọng là phải ứng phó với chuyện này.
Phillip Tran, 19 tuổi,
Trước đây tôi bao giờ tích cực với phong trào Black Lives Matter (đòi công lý cho người da đen chết dưới tay cảnh sát da trắng). Nhưng khi mọi chuyện xảy ra vào mùa hè với George Floyd, tôi bắt đầu lên tiếng ủng hộ nhiều hơn về các vấn đề ảnh hưởng đến cộng đồng người da đen của chúng tôi. Và tôi đã tham gia cuộc biểu tình đầu tiên của mình [cuối tháng 8]. Và tôi nghĩ điều thực sự quan trọng là phải buộc người ta chịu trách nhiệm và lên tiếng chống lại bạo lực đối với cộng đồng người da đen, đặc biệt là trong tư cách là một người Mỹ gốc Á.
Megan Trinh, 19 tuổi
Chắc chắn có sự kì thị chủng tộc mang tính hệ thống ở Mỹ và tôi đang cố gắng chống lại điều đó, cố gắng giúp cho mọi người hiểu được sự kì thị chủng tộc thể hiện ra ở đâu và nhận biết về những việc đang diễn ra ngay trước mắt chúng ta.
KHOẢNG CÁCH THẾ HỆ
Megan Trinh, 19 tuổi
Rất nhiều lần ba của tôi xem đài Fox News trên TV khi chúng tôi ngồi ăn tối. Và tôi nói thẳng luôn là điều mà những người trên TV nói thật ngu ngốc. Đúng, tôi nói như vậy đó. Nếu ông ấy nói bất cứ điều gì về chính trị mà tôi không đồng ý, tôi cố gắng bày tỏ quan điểm của mình như vậy. Hai chị gái tôi ôn hòa và trung dung hơn. Họ không biết nhiều về chính trị, không tham gia tranh luận chính trị. Bởi vậy rất nhiều lần họ chỉ thở dài và đảo mắt mỗi khi tôi lên tiếng về điều gì đó gây nên căng thẳng trong gia đình. Nhưng tôi nghĩ đó là sự căng thẳng cần thiết để tôi giữ vững lập trường của mình.
Nick Tran, 19 tuổi
Tôi đọc trên mạng thấy thế hệ người Việt lớn tuổi chê trách thế hệ chúng tôi là non nớt và nhẹ dạ về những vấn đề chính trị. Tôi muốn nói với họ rằng đây không phải là Việt Nam. Ở Mỹ từ nhỏ chúng tôi được dạy rằng chúng tôi có thể trở thành bất cứ người nào mà chúng tôi muốn. Một trong những điều tôi thích về nước Mỹ là người ta xứng đáng được tôn trọng. Người ta có quyền nói lên tâm tư và ý kiến của mình.
Tôi thấy khó khăn khi nói về những khác biệt giữa thế hệ chúng tôi và thế hệ lớn hơn vì trong văn hóa của người Châu Á, chúng ta được dạy là phải kính trọng cha mẹ, kính trọng người già. Nhưng tôi nghĩ khi họ nói những điều này, đó là bởi vì họ không thể hiểu rằng văn hóa ở Mỹ khác. Họ quen với lối suy nghĩ là người thiểu số thì cứ an phận. Và tôi không nghĩ rằng họ cho là điều đó có thể thay đổi.
Phillip Tran, 19 tuổi
Tôi nghĩ với nhiều thế hệ người Việt lớn tuổi, họ đã sống ở Việt Nam và xung quanh họ toàn là người Việt Nam trong khi thế hệ trẻ hơn, chúng tôi tiếp xúc với rất nhiều người từ nhiều hoàn cảnh xuất thân và sắc tộc khác nhau. Và chúng tôi hiểu điều quan trọng là tôn trọng mọi người, trân trọng trải nghiệm của mọi người.
Tôi cảm thấy làm cho thế hệ lớn tuổi hiểu được điều đó thực sự khó khăn. Ngay cả những người trẻ đang sống ở Việt Nam, tôi thấy họ cởi mở hơn, hòa nhập hơn và dễ chấp nhận hơn bởi vì họ lớn lên trong thời đại công nghệ phát triển vượt bậc. Nhờ mạng xã hội, internet và thậm chí cả TV mà mọi người biết được chuyện gì đang diễn ra trong thế giới của chúng ta, chuyện gì đang xảy ra ở đất nước chúng ta và nó ảnh hưởng ra sao đến những người có hoàn cảnh xuất thân khác nhau.