Đường ống Nord Stream rò rỉ, Châu Âu sẽ lấy khí đốt ở đâu? – Hoàng Đình Khuê dịch
Mùa đông lạnh giá không có khí đốt của Nga nhưng các động tác cơ bản thay đổi thị trường khí đốt toàn cầu trong tương lai
Bởi MICHAEL BRADSHAW – NGÀY 2 THÁNG 10 NĂM 2022
Khí đốt rò rỉ từ đường ống Nord Stream1 ngoài khơi bờ biển Thụy Điển
Các cáo buộc tiếp tục lên án về nguyên nhân rò rỉ lớn từ hai đường ống Nord Stream vận chuyển khí đốt từ Nga qua Biển Baltic đến châu Âu.
Cho đến nay, diễn biến mới nhất về đường ống Nord Stream, Nga vẫn khẳng định các lệnh trừng phạt của phương Tây sau sự gián đoạn nguồn cung cấp từ đường ống Nord Stream, việc bảo trì và sửa chữa các thiết bị cần yếu không thể tiến hành.
Công ty Siemens của Đức cung cấp thiết bị khẳng định rằng không phải như vậy. Các chính trị gia trên khắp châu Âu đã cáo buộc Nga tống tiền và vũ khí hóa việc cung cấp khí đốt tự nhiên.
Dù sự thật là gì đi nữa, hầu hết Châu Âu giờ đây sẽ phải đối mặt với mùa đông 2022, và có thể lâu hơn nữa, mà không có bất kỳ đường ống dẫn khí đốt nào của Nga. EU quyết tâm chấm dứt sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga càng sớm càng tốt, một quá trình có thể tiến hành nhanh bởi các sự kiện hiện tại.
Hai mùa đông tiếp theo sẽ thách thức đối với tất cả những người tiêu dùng khí đốt của Châu Âu: hộ gia đình, thương mại và ngành công nghiệp. Nhưng các động thái đang được thực hiện sẽ thay đổi cơ bản vị thế của lục địa này trong thị trường khí đốt toàn cầu.
Trước đây, Châu Âu đóng vai trò cân bằng: là nơi gửi khí tự nhiên hóa lỏng (Liquefied Natural Gas-LNG)), thường là vào những tháng mùa hè, khi nhu cầu ở Châu Á thấp. Do đó, LNG bị xếp thứ hai trong an ninh khí đốt của Châu Âu so với khí đốt đường ống của Nga.
Nếu đến năm 2027, Châu Âu không còn nhập khẩu khí đốt của Nga dưới bất cứ hình thức nào thì nước này sẽ phải cạnh tranh với Châu Á như một trung tâm của nhu cầu. Không rõ sẽ mất bao lâu để thị trường LNG tăng nguồn cung cấp để đáp ứng nhu cầu mới của châu Âu, nhưng kết quả là thị trường toàn cầu sẽ tái cân bằng.
Một mùa đông ảm đạm phía trước
Nga cung cấp khoảng 40% tổng lượng khí đốt tiêu thụ tại EU vào năm 2021. Đức đặc biệt phụ thuộc vào nguồn cung cấp khí đốt giá rẻ này. Khí đốt chỉ tạo ra khoảng 15% điện năng của đất nước nhưng nhiều người dựa vào nó để sưởi ấm và nó rất quan trọng đối với các ngành công nghiệp nặng như dầu hóa học (petrochemicals) sử dụng nhiều năng lượng.
Các biện pháp cứng rắn hiện cần thiết để đảm bảo nguồn cung ứng thay thế, giảm nhu cầu khí đốt và chuẩn bị cho khả năng thiếu hụt trong mùa đông này. Chương trình Tiết kiệm khí đốt cho mùa đông an toàn của EU nhằm mục đích giảm nhu cầu khí đốt tổng thể xuống 15% trong toàn khối vào mùa đông này bằng cách yêu cầu mọi người không sử dụng máy điều nhiệt trong nhà và văn phòng chẳng hạn. Các biện pháp tiếp theo được nghiên cứu trong những ngày tới.
Đường ống dẫn khí Nord Stream 2 sẽ không cung cấp khí đốt sớm đến châu Âu.
Tin tốt cho việc cung cấp khí đốt cho châu Âu là các nguồn cung cấp khí đốt khác của Na Uy, Bắc Phi và Azerbaijan – đều đang hoạt động bình thường. Kho dự trữ mùa đông đã đầy hơn 80%, trước thời hạn của EU là đạt tiêu chuẩn này vào cuối tháng 10 .
Khả năng Châu Âu vượt qua mùa đông mà không gặp khủng hoảng cung cấp khí đốt sẽ phụ thuộc phần lớn vào thời tiết: không chỉ thời tiết lạnh mà còn cả nắng và gió như thế nào, khi khí đốt hỗ trợ sản xuất điện tái tạo ở nhiều quốc gia.
Mặt khác, châu Âu cần thu hút các lô hàng LNG linh hoạt đến châu Âu (tức là các nguồn cung cấp không ràng buộc với các hợp đồng dài hạn vốn chiếm ưu thế ở châu Á). Các nước thành viên EU và các thành viên của Khu vực Kinh tế Châu Âu dự kiến sẽ nhập khẩu nhiều hơn 41 tỷ mét khối LNG so với năm 2021, chiếm 67% mức giảm nhập khẩu dự trù của Nga .
Tiến bộ đáng kể này được hỗ trợ bởi nhu cầu LNG của Trung Quốc giảm gần 25% trong năm nay so với năm ngoái do chính sách “Zero Covid” và sự suy thoái của nền kinh tế. Tuy nhiên, điều này vẫn để lại một khoảng chênh lệch đáng kể về nguồn cung ứng và có những dấu hiệu cảnh báo về sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các khu vực khác của Châu Á đối với nguồn cung ứng LNG mùa đông.
Tất cả tay trên boong (Tất cả đã sẵn sàng)
Tuy nhiên, để đảm bảo lượng khí này có thể được nhập khẩu, Châu Âu cần có cơ sở hạ tầng LNG tốt hơn (các thiết bị phần cuối bốc dỡ LNG từ tàu, lưu trữ và sau đó chuyển nó thành khí được bơm vào các đường ống đưa đến người tiêu dùng).
Hiện tại nó đang hoạt động vượt quá công suất do tắc nghẽn ở khắp mọi nơi: khí đốt bị giữ lại bởi các đường ống đã đầy, điều này gây ra biến động ngắn hạn về giá khí đốt tại địa phương. Năng lực vận chuyển LNG toàn cầu cũng được kéo dài, và giá thuê một tàu chở LNG để vận chuyển khí đốt đến Châu Âu đang ở mức cao nhất 100.000 USD một ngày – tăng 60% trong tháng trước. Các dự án cảng nhập khẩu LNG mới trên khắp các bờ biển Châu Âu đang được lên kế hoạch. Một phân tích trong ngành cho thấy tổng công xuất nhập khẩu của EU có thể tăng 42% vào năm 2025. Nhưng cần có thời gian để xây dựng các trạm LNG lâu dài này. Trong khi đó, Châu Âu đang bận rộn cho thuê các đơn vị lưu trữ và các tái thiết bị nổi – những con tàu lớn được neo đậu bốc dỡ LNG từ các tàu sân bay chuyên dụng và chuyển nó thành khí đốt cho các đường ống.
Phân tích ngành tương tự cho thấy khả năng nhập khẩu của Châu Âu sẽ tăng nhanh hơn so với nguồn cung cấp LNG bổ sung, dẫn đến cạnh tranh gia tăng và thị trường thắt chặt trong vài năm tới. Chắc chắn, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã có chuyến công du tới các quốc gia xuất khẩu LNG như các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để làm đầy các nhà kho mới của mình.
May mắn thay, vào năm 2026-27, một làn sóng cung cấp LNG mới sẽ lấp đầy các trạm này khi sản xuất mở rộng ở Qatar và các dự án mới sẽ đi vào hoạt động ở Mỹ. Cuộc khủng hoảng hiện tại cũng đang thúc đẩy các khoản đầu tư mới, đặc biệt là ở Mỹ, và ngành công nghiệp thậm chí đang nói về nguy cơ Cung vượt Cầu vào cuối thập niên này.
Nhưng EU không chỉ muốn xoay trục khỏi khí đốt của Nga, mà còn đang tìm cách giảm nhu cầu khí đốt bằng cách đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu quả năng lượng của nhà kho, điện khí hóa hệ thống sưởi trong nước và tìm kiếm các giải pháp thay thế cho việc sử dụng khí đốt ở công nghiệp, chẳng hạn như hydro. Điều này có nghĩa là nhu cầu LNG của Châu Âu có thể đạt mức cao nhất vào cuối thập niên này, góp phần gây ra tình trạng dư cung ứng toàn cầu.
Ngành công nghiệp khí đốt tự nhiên hy vọng rằng Châu Á sau đó sẽ tiếp nhận sự trì trệ, nhưng điều đó chưa hẵn chắc chắn. Phản ứng của Châu Âu đối với cuộc khủng hoảng khí đốt hiện tại có thể vào năm 2030, vùng này tiêu thụ ít hơn nhiều so với trường hợp trước và họ đang thay đổi các mục tiêu về biến đổi khí hậu, cũng như cải thiện an ninh năng lượng của mình.
Michael Bradshaw là Giáo sư Năng lượng Toàn cầu.
lhttps://asiatimes.com/2022/10with-nord-stream-gone-where-will-europe-get-its-gas/
Hoàng Đình Khuê lược dịch