Đọc báo Pháp – 21/11/2018
Tập cận Bình đến vỗ về
« đồng minh mới » Philippines
Về thời sự châu Á, nhật báo Le Figaro và Les Echos cùng chú ý đến mối quan hệ Bắc Kinh- Manila nhân chuyến thăm Philippines của Tập Cận Bình ngày 20/11. Chuyến đi đầu tiên của lãnh đạo Trung Quốc đến Manila nhằm vỗ về và lôi kéo Philippines vào vòng ảnh hưởng của mình.
Qua bài viết ngắn có tựa đề : « Bắc Kinh muốn gia tăng chi phối ảnh hưởng đối với Philippines », Le Figaro khẳng định chuyến công du lần này của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhân cơ hội quan hệ lạnh nhạt giữa Manila và Washington, nhằm tiếp tục xích gần hơn nữa với tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Trong bối cảnh cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Bắc Kinh và Washington tại châu Á đang tăng cường độ, chủ tịch Trung Quốc muốn thúc đẩy cho những bước tiến ngoại giao hai nước đạt được cách đây hai năm mang lại thành quả.
Tờ báo nhắc lại : « Không lâu sau khi lên nắm quyền, lãnh đạo Philippines Rodrigo Duterte đã thông báo « chia tay » với Hoa Kỳ, một đồng minh lịch sử vì nhận thấy đất nước ông không có lợi gì trong mối liên hệ với đồng minh truyền thống và thế là ông quay sang Trung Quốc để được hưởng lợi hơn từ cường quốc kinh tế này.
Trong quan hệ với Trung Quốc, tổng thống Duterte bị phe đối lập chỉ trích đã nhượng bộ Bắc Kinh quá nhiều, đặc biệt trên vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, mà thu lại chẳng được bao nhiêu.
Trong chuyến thăm đầu tiên đến Philippines, ông Tập Cận Bình đã cố gắng trấn an chủ nhà, khẳng định hai nước có nhiều lợi ích chung ở Biển Đông và sẽ tiếp tục « cùng xử lý các tranh chấp ». Ông Tập còn ví von rằng quan hệ Philippines -Trung Quốc giờ như « cầu vồng sau cơn mưa », tức thời điểm xấu nhất hồi mùa hè 2016.
Thế nhưng, nhật báo Pháp ghi nhận : Trong số 24 tỷ đô la cho vay và đầu tư mà Bắc Kinh hứa hẹn hồi năm 2016, mới chỉ có một phần rất nhỏ được thực hiện.
Le Figaro nhận định : « Dù cần tiền của Trung Quốc, ông Rodrigo Duterte cũng phải cẩn thận không để quá lệ thuộc vào người khổng lồ Cộng sản ».
Trong khi đó Les Echos gọi chính sách của Trung Quốc với Philippines là « « ngoại giao ngân phiếu ». Lần này tại Manila, Tập Cận Bình chứng kiến một loạt thỏa thuận được ký. Trong số 29 văn kiện ký giữa Trung Quốc và Philippines có hiệp định khung chuẩn bị cho việc cùng khai thác dầu khí trong vùng tranh chấp trên Biển Đông. Đây có thể coi là một thắng lợi chính trị của Trung Quốc. Ngoài ra là các hợp đồng đầu tư trị giá 2 tỷ đô la.
Khí hậu biến đổi :
Hệ lụy với cuộc sống con người
Liên quan đến môi trường sinh thái, trở lại trang nhất của nhật báo Le Monde. Hồ sơ lớn của tờ báo lại là chủ đề biến đổi khí hậu.Tựa lớn của tờ báo : « Sự hỗn loạn khí hậu tác động thế nào đến cuộc sống của chúng ta ».
Le Monde đề cập đến vấn đề thường trực của con người, đã được nói nhiều và dường như chưa bao giờ đủ, nhân một nghiên cứu có tên « Nature Climate Change », tập hợp kết quả của 3300 công trình khoa học về khí hậu đã được công bố từ 1980, để tổng hợp những rủi ro cho con người khi bầu khí hậu bị hủy hoại. Kết luận chủ yếu được rút ra từ nghiên cứu công bố hôm 19/11 là từ nay đến năm 2100, một nửa nhân loại sẽ bị đe dọa bởi các tai họa ồ ạt, đồng thời như hiệu ứng dây chuyền : Hạn hán, nạn đói, ngập lụt và di dân. Sức khỏe con người, lương thực, nước uống bị tác động dưới 467 hình thức khác nhau.
Tính chất tác động của các thảm họa thiên tai thay đổi tùy theo khả năng thích ứng của mỗi nước. Hiện tại các nước phát triển bị thiệt hai nhân mạng nhiều hơn các nước giàu. Nhưng những nước giàu lại bị tổn thất kinh tế nhiều hơn. Trong bài xã luận, Le Monde đặt câu hỏi: « Sẽ cần phải có bao nhiêu nghiên cứu như tài liệu Nature Climate Change và bao nhiêu thảm họa thiên tai hủy diệt nữa để ta ý thức được rằng cái giá phải trả cho việc không hành động gì sẽ còn đắt hơn cái giá cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu ? Tuy nhiên giống như về thảm họa hạt nhân, đã đến lúc khẩn cấp ý thức rằng : Nhân loại là nguồn gốc của những cái có thể tàn phá chính loài người. Hội nghị khí hậu Liên Hiệp Quốc COP 24, khai mạc ngày 2/12 tới tại Katowice, Ba Lan, sẽ là một cơ hội để nắm lại vận mệnh của chúng ta và tránh điều không thể cứu vãn. »
Tuổi thọ trung bình thế giới giảm
vì ô nhiễm không khí
Vẫn là chủ đề môi trường, nhật báo Les Echos cho biết : « Ô nhiễm làm giảm 1,8 năm tuổi thọ trung bình của thế giới », tức là cao hơn cả những người hút thuốc lá. Đó là con số đưa ra trong một nghiên cứu của Viện nghiên cứu chính sách năng lượng Đại học Chicago, Mỹ (EPIC) về tình trạng ô nhiễm không khí trên thế giới, được công bố hôm thứ Hai tuần này. Nghiên cứu trên đưa ra thống kê trên thế giới có tới 5,5 tỷ người hít thở không khí không đủ chuẩn quy định của Tổ chức Y tế Thế giới. Trong số này, người Trung Quốc và Ấn Độ chiếm 36%. Nghiên cứu đưa ra một giả thuyết, nếu không khí ở Ấn Độ đạt chuẩn thì người dân nước này có thể thọ thêm 4,3 tuổi và tuổi thọ trung bình của dân Ấn Độ sẽ là 73 tuổi.
Giám đốc của EPIC, Michael Greenstone nhận xét : « Mọi người có thể quyết định bỏ hút thuốc và phòng bệnh tật, nhưng họ không thể làm được gì nhiều với tư cách cá nhân để bảo vệ không khí mà họ hít vào. »
Lãnh đạo Renault bị bắt và những thắc mắc
Chuyển qua tờ báo kinh tế Les Echos với chuyện thời sự đang được các báo pháp từ đầu tuần chú ý nhiều. Đó là vụ chủ tịch, tổng giám đốc của liên doanh xe hơi Pháp-Nhật Renault-Nissan Carlos Ghosn bị bắt tại Nhật vì các cáo buộc trốn thuế, tham ô…
Theo Les Echos, vụ bắt giữ đột ngột lãnh đạo tập đoàn chế tạo xe hơi số 1 nước Pháp đang gây không ít thắc mắc. Tại tổng hành dinh của tập đoàn, Paris cùng lúc chỉ định người tạm thay thế ông Ghosn, đồng thời đòi phải được tiếp cận hồ sơ cáo trạng của tư pháp Nhật. Trong khi đó tại Tokyo, các thông tin rò rỉ cho báo chí nói đến các khoản lạm chi cho cá nhân ông Ghosn từ tiền của liên doanh hay trốn thuế, thế nhưng nhiều người thắc mắc không hiểu động cơ nào dẫn đến hành động nghiêm khắc một các đặc biệt nhằm vào lãnh đạo hãng xe Pháp (Ông bị bắt khẩn cấp và tạm giam với thời hạn có thể kéo dài 22 ngày).
Nếu Viện Công Tố Nhật cáo buộc ông Ghosn đã khai bớt thu nhập cá nhân, nhưng tất cả các khoản chi trả cho ông đều công khai và các cơ quan chức năng có thể tiếp cận được. Vậy thì ông Ghosn giấu để được cái gì ?
Báo La Croix thì nghi ngờ : « Hẳn trong chuyện này có bóng dáng vụ thanh toán nhau. Một số người lo ngại, không phải là không có lý do, về cơ cấu phức tạp như vậy lại chỉ đặt trên một người. Có thể người phó do Carlos Ghosn chọn trong Nissan đã thấy ở đây cơ hội chiếm quyền. »
Vụ việc này rất được dư luận Pháp quan tâm bởi không phải sự nghiệp cá nhân ông Carlos Ghosn bị hủy hại, mà số phận của tập đoàn công nghiệp hàng đầu nước Pháp, cùng hàng ngàn lao động người Pháp có thể sẽ bị ảnh hưởng.
Đông trùng hạ thảo,
thần dược Tây Tạng đắt hơn vàng
Phần cuối của mục điểm báo được dành cho bài viết trên Le Figaro : « Viagra » của Tây Tạng đang trên đà biến mất. Đó chính là « đông trùng hạ thảo », tên gốc là yartsa gumbu một sinh vật nửa sâu nửa nấm chỉ có trên cao nguyên Tây Tạng. Công hiệu kỳ diệu của sản phẩm, trông như một cành khô dài 10-15 cm, nhưng là một loài sâu « mọc » ra từ lòng đất trên thân một loài nấm, đã được biết đến từ hàng trăm năm qua trong y học cổ truyền của người Tây Tạng và Trung Hoa. Đông trùng hạ thảo có thể chữa bách bệnh, từ yếu sinh lý cho đến bệnh tim mạch hay điều trị ung thư, tăng cường sức khỏe…. Loài dược liệu quý hiếm này đang được các nhà khoa học quốc tế quan tâm nghiên cứu.
Tờ báo cho biết, tại thị trường Bắc Kinh, năm 2017 đông trùng hạ thảo có giá bán gấp 3 lần vàng (105 nghìn euro/kg). Đã quý, nhu cầu lại tăng không ngừng, vì thế từ 1997, giá của loại dược liệu này tăng 20% mỗi năm và hệ quả nó trở thành hiếm vì cạn kiệt dần do bị khai thác quá mức. Thêm vào đó hệ sinh thái của vùng đất này đang bị biến đổi cũng là mối đe dọa của loại thần dược quý hiếm này.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20181121-tap-can-binh-den-vo-ve-%C2%AB-dong-minh-moi-%C2%BB-philippines
Tin đọc nhanh
(AFP) – Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ : Không hủy hợp đồng mua hỏa tiễn S-400 của Nga.
Việc mua hỏa tiễn địa đối không S-400 của Nga là một thương vụ đã hoàn thành và không thể hủy bỏ. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hôm qua 20/11/2018 khẳng định như trên. Việc Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên NATO, mua hệ thống hỏa tiễn S-400 của Nga, vốn không tương thích với các tiêu chuẩn của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, đã gây phẫn nộ cho Hoa Kỳ và các nước đồng minh, vốn quan ngại trước sự can thiệp của Nga tại Trung Đông.
(AFP) –Steve Bannon liên minh với tỉ phú Trung Quốc tố cáo « tội ác » Bắc Kinh.
Ông Steve Bannon, cựu cố vấn của tổng thống Mỹ Donald Trump và tỉ phú Quách Văn Quý (Guo Wengui) đang lưu vong ở Mỹ hôm qua 20/11/2018 loan báo sẽ cùng hợp tác để phơi bày các tội ác của chính quyền Trung Quốc, bắt đầu là cái chết mà họ cho là « đáng ngờ » của tỉ phú Vương Kiện (Wang Jian) tại Pháp hồi tháng Bảy. Với một quỹ 100 triệu đô la do ông Quách Văn Quý tài trợ, các cuộc điều tra sẽ được tiến hành về các vụ bắt bớ tùy tiện, ám sát được ngụy trang thành tai nạn, tra tấn…tại Trung Quốc.
(AFP) – Phụ nữ giải sầu : Hàn Quốc đóng cửa một quỹ của Nhật.
Hàn Quốc hôm nay 21/11/2018 loan báo đóng cửa một quỹ do Nhật Bản tài trợ từ năm 2015 nhằm giúp đỡ các « phụ nữ giải sầu » trong thời kỳ Nhật chiếm đóng trước đây. Quyết định này sẽ gây thêm căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước láng giềng châu Á. Tokyo cấp 1 tỉ yen (7,8 triệu euro) để giúp các nạn nhân, nhưng thỏa thuận dưới thời cựu tổng thống Park Geun Hye bị chỉ trích, vì Nhật không nhận trách nhiệm tội ác chiến tranh.
(Reuters) – Vũ khí hóa học : Nga thất bại trong việc cản trở OPCW.
Hôm qua 20/11/2018 Nga đã không chặn được việc mở rộng thẩm quyền của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW), dù có sự ủng hộ của nhiều nước : kiến nghị của Nga bị 82 phiếu chống trên 30 phiếu thuận. OPCW nay có quyền nhận diện thủ phạm các vụ tấn công hóa học, nhất là tại Syria, trong khi trước đây chỉ có thể xác định có vũ khí hóa học hay không. Sáng kiến này do Anh đưa ra, được Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu ủng hộ, nhưng Nga, Iran và Syria phản đối.
(AFP) –Một cựu quan chức Venezuela nhận tội rửa tiền trước tòa án Mỹ.
Alejandro Andrade Cedeno, cựu giám đốc ngân khố quốc gia thời cố tổng thống Hugo Chavez, trước tòa án Florida ngày 20/11/2018 đã nhận tội tham nhũng và rửa tiền hàng triệu đô la cho một tỉ phú là chủ kênh truyền hình tư nhân Globovision.
(AFP) –WTO chấp nhận giải quyết bất đồng về hồ sơ nhôm thép.
Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 21/11/2018 chấp nhận thụ lý hồ sơ nhôm thép, bất đồng giữa Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu cùng với 5 nước khác là Trung Quốc, Canada, Nga, Mêhicô, Na Uy. WTO sẽ xem xét tính hợp pháp từ quyết định đánh thuế của Mỹ, và những biện pháp trả đũa của các nước này. Tuy nhiên bộ phận, trọng tài của tổ chức quốc tế này có nguy cơ bị tê liệt, vì Hoa Kỳ từ chối bổ nhiệm các thẩm phán mới.
(Reuters) – LHCÂ nhất trí giám sát chặt chẽ hơn đầu tư nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc.
Các nhà đàm phán của Nghị Viện Châu Âu và 28 quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu ngày 20/11/2018 đã thông qua một thỏa thuận để bảo vệ các công nghệ thiết yếu và cơ sở hạ tầng chiến lược, như hải cảng hoặc mạng lưới năng lượng. Theo kế hoạch, được phát triển sau sự gia tăng đột biến của các khoản đầu tư Trung Quốc, Ủy Ban Châu Âu sẽ điều tra đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực quan trọng và đưa ra ý kiến.
(Reuters) – Ân xá Quốc tế và HRW tố cáo Ả Rập Xê Út tra tấn và sách nhiễu tình dục giới hoạt động nhân quyền.
Trong thông cáo công bố ngày 20/11/2018, hai tổ chức bảo vệ nhân quyền cho biết thêm nạn nhân là một số nhà hoạt động, trong đó có một số phụ nữ đấu tranh cho nữ quyền bị bắt giữ từ tháng Năm. Hầu hết trong số này đã vận động cho quyền được lái xe và đòi chấm dứt hệ thống đặt nữ giới dưới quyền giám hộ của nam giới tồn tại trong vương quốc.
( Reuters ) – Trung Quốc: Công an chịu thua phóng viên và công dân mạng.
Nữ phóng viên Châu Thần (Zhou Chen) , báo Tài Tân, trong khi làm phóng sự về vụ xả thải hóa chất ở Tuyền Châu, Phúc Kiến, đã bị công an hành hung ngày 11/11/2018. Tối đến, công an xông đại vào phòng khách sạn, trong lúc Châu Thần mặc áo ngủ « như truy bắt gái giang hồ » theo tường thuật của chính nạn nhân. Vụ việc gây một làn sóng phẩn nộ trong công luận. Nhiều nữ phóng viên kể lại các trường hợp bị công an tìm cách lạm dụng. Hiện tượng hiếm hoi tại Trung Quốc là lần này chính quyền địa phương xin lỗi phóng viên và ngưng chức một sĩ quan công an.