Đằng sau vụ phi-cơ lạ oanh tạc Tripoli – Nhữ Đình Hùng
Trong đêm 22 rạng ngày 23.08, những phi-cơ lạ không được xác-nhận căn-cước đã tấn-công một căn-cứ quân-sự và một kho vũ-khí ở phiá nam Tripoli, làm thiệt mạng khoảng mười chiến-đấu-quân hồi-giáo; Được biết quân hồi-giáo thuộc lực-lượng Fajr Libye đã chiếm khu vực này gần đây của binh đoàn Zenten, một đơn vị thuộc lực-lượng tự-do. Trước đó, trong đêm 17 rạng ngày 18.08, căn-cứ Mitiga, gần Tripoli, cũng đã là mục- tiêu oanh-tạc của hai phi-cơ lạ.
Phát-ngôn-viên của lực-lượng ‘Fajr Libya’, Mohamed al-Ghariani, cho biết ‘chúng tôi chưa xác-nhận được căn-cước của những phi-cơ thực-hiện cuộc tấn-công cũng như căn-cước của những phi-cơ đã mở cuộc tấn-công vào ngày thứ hai 18.08’.
Cuộc tấn-công lần đầu đã được Muhammad al-Hijazi, phát-ngôn-viên của tướng Khalifa Haftar, nhận là do họ thực hiện. Ông này cho đài truyền-hình al-Arabiya biết là cuộc tấn-công ngày 18.08 là do các phi-cơ Sukhoï-24 thực-hiện, các phi-cơ này đã được hoạt-động trở lại. Kể từ năm 2011, người ta không ghi nhận các hoạt-động của phi-cơ Sukhoï’24. Liệu rằng các phi-cơ này đã được sửa chữa và đưa vào hoạt-động? Nếu điều này là đúng thì việc sửa chữa phải do một nước khác chứ không phải tại Libye; tình-hình pẻ đây bất-ổn vì chiến-tranh, thiếu phụ-tùng, thiếu chuyên-viên..).Trong vùng chỉ có hai nước có thể tu-bổ các phi cơ Sukhoï là Soudan và Algérie.
Được biết tướng Haftar đã sống ở Mỹ gần hai mươi năm và chỉ trở về Libye vào năm 2011 khi có cuộc nổi dậy chống Khadhafi. Trước đây, tướng Haftar rất thân-cận với Kadhafi, nhưng sau đó có một vài xung-đột, đã bỏ nước ra đi từ năm 1980. Hiện ông đang ra chiến-dịch ‘Phẩm Cách’ (Dignité) chống lại quân hồi-giáo; lực lượng của ông ngày càng có nhiều người theo. Dĩ nhiên phe hồi-giáo cực đoan không nhìn ông với con mắt thiện-cảm, ngày 01.06.2014 AQMI đã kêu gọi đoàn-kết chống lại Khalifar Haftar và những người theo Kadhafi đặt dưới sự chỉ-huy của ông.
Ông hiện đang chỉ-huy một lực-lượng ở Benghazi để chống lại các nhóm hồi-giáo và djihadistes. Một phần các lực-lượng quân-sự của Libye (được coi là trung-thành với Khadafi), trong số có không-quân, đã liên-kết với tướng Haftar. Như thế, ông này có các phương-tiện về không-quân nhưng người ta không-thể biết rõ số lượng phi-cơ có được và số lượng có thể hoạt-động. Ước-đoán lực-lượng của ông có thể có hai phi-cơ Mirage F1ED từ 4 đến sáu chiếc Mig-21 và Mig-23, vài ba chiếc Aero L-39 Albatros và Soko G-2 Galeb; Điều lưu-ýlà căn-cứ của tướng Haftar nằm ở Benghazi (lực-lượng không-quân ở Tripoli không theo ông), không-quân theo ông không thể làm một cuộc oanh-kích ở Tripoli vì không có phi-cơ tiếp-tế nhiên-liệu trên không (trừ phi có một căn cứ tiếp liệu nằm giữa đoạn đường Benghazi- Tripoli) và các phi-công Libye chưa chắc có thể làm cuộc tấn công đêm. Do đó, người ta nghĩ cuộc tấn công bằng phi-cơ vào Tripoli là do một thế-lực bạn của tướng Haftar. Nhưng là ai?
Chánh-quyền lâm-thời Libye đã yêu-cầu bộ tham-mưu và cơ-quan tình-báo quân-sự điều-tra về các cuộc tấn-công này và cho biết đã liên-lạc với một số các nước bạn để giúp xác-nhận căn-cước các phi-cơ đã mở cuộc tấn-công. Có những tin đồn là lần tấn-công đầu tiên là cuôc tấn công đầu tiên có Pháp tham-dự. Bộ ngoại-giao Pháp đã bác-bỏ các tin đồn này; nói đó là điều không có căn-cứ; ưu-tiên của Pháp là đạt tới một thoả-hiệp nhằm chấm dứt các giao-tranh ở Tripoli, ở Benghazi và ở mọi nơi trên Libye!
Kể từ giữa tháng bảy đến nay, Tripoli đã là nơi diễn ra các giao tranh đẫm máu giữa các binh-đoàn Zenten, khuynh-hướng tự-do, tổ chức và vũ trang khá, chống lại lực-lượng dân-binh hồi-giáo gốc ở Misrata. Mục tiêu các giao-tranh này nhằm nắm quyền kiểm-soát phi-trường và các căn cứ thuộc vòng đai Tripoli.
Pháp, Ý, Hoa-Kỳ đã bác bỏ các tin nói là họ thực-hiện các vụ oanh-kích ở Tripoli. Cũng có tin đồn nói là do Algérie. Nhưng phe dân binh hồi-giáo Fajr Libya tố-cáo việc oanh-tạc này do Ai-Cập và các vương-quốc Ả-rập thống-nhứt ‘Émirats Arabes Unis’ thực-hiện. Thực sự, Ai-Cập ủng-hộ tướng Haftar, nhưng Le Caire trong ngày 24.08 đã bác bỏ các tố-cáo này. Theo báo New York Times, ‘vương-quốc Ả-rập thống-nhứt’ đã gởi các oanh-tạc-cơ sang Ai-Cập và từ các căn-cứ của Ai-Cập đã bay sang tấn-công Tripoli. Ai-Cập và ‘vương-quốc ả-rập thống-nhứt’ đã không thông-báo cho Mỹ biết việc họ làm!
Tình hình ở Libye hiện rất phức-tạp. Sau khi lật đổ chế-độ Kadhafi và sát hại ông này, Libye đi vào tình-trạng hỗn-loạn. Báo-chí tây-phuung bắt đầu hé lộ các tin tức cho thấy dân Libye còn hoài-vọng chế độ Kadhafi. Và có tin nói là nhiều thủ lãnh các bộ tộc đã tiếp xúc với Saïf al-Islam Kadhafi! Ông này bị bộ tộc Zenten giam giữ và sẽ được đưa ra xét xử trở lại vào ngày 19.09.2014.
Nhữ Đình Hùng/tổng hợp/31.08.2014
Nguồn: