VN ‘thận trọng’ hợp tác với Mỹ.
Một chuyên gia về quan hệ Việt-Mỹ nói căng thẳng gần đây giữa Việt Nam và Trung Quốc có thể “đưa Mỹ và Việt Nam lại gần nhau hơn”, nhưng sẽ chưa có liên minh quân sự.
Quan hệ giữa hai nước cộng sản Việt Nam và Trung Quốc trở nên căng thẳng sau khi Hà Nội cáo buộc Bắc Kinh đưa giàn khoan và tàu hộ tống “xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam” từ hôm 2/5.
Tình hình dường như đã lắng xuống sau khi giàn khoan Hải Dương-981 được dời đi hôm 16/7.
Tuy vậy, giới quan sát tiếp tục tranh luận về tác động chính trị và ngoại giao lâu dài của sự kiện.
Ông Murray Hiebert, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS) ở Washington DC, nhận định “dường như Việt Nam đang thận trọng đi với Mỹ, có lẽ một phần vì lo ngại làm Trung Quốc mất lòng”.
Nói với BBC, ông Murray Hiebert xác nhận Việt Nam vẫn chưa quyết định Ngoại trưởng Phạm Bình Minh có thăm Mỹ hay không sau lời mời của Ngoại trưởng John Kerry.
Ông cho biết chính giới Việt Nam trả lời phía Mỹ rằng thời gian qua Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cần có mặt trong nước để giải quyết khủng hoảng giàn khoan.
“Ngoại trưởng Minh lẽ ra đã thăm Washington vào cuối tháng Năm, nhiều tuần sau khi giàn khoan được hạ đặt, nhưng ông quyết định hoãn chuyến đi.”
Ông Murray Hiebert từng là phóng viên của Far Eastern Economic Review tại Hà Nội đầu thập niên 1990, viết hai cuốn sách về Việt Nam giai đoạn này.
Hiện ông làm việc tại CSIS, một tổ chức nghiên cứu có nhiều quan tâm tới Việt Nam và Đông Nam Á.
Chưa liên minh quân sự
Ông nói với BBC rằng Việt Nam sẽ chưa có liên minh quân sự với Mỹ, bất chấp căng thẳng với Trung Quốc và tranh chấp ở Biển Đông.
“Nhiều người trong ban lãnh đạo Việt Nam lo ngại phản ứng của Trung Quốc trước việc thúc đẩy quan hệ quân sự với Mỹ.”
Ông tiết lộ khi Chủ tịch Trương Tấn Sang thăm Nhà Trắng tháng Bảy năm ngoái, Việt Nam chỉ đồng ý thiết lập “quan hệ đối tác toàn diện” với Mỹ, mặc dù Việt Nam có “quan hệ chiến lược” với nhiều nước, gồm cả Trung Quốc.
Hồi tháng Sáu, ông Murray Hiebert, cùng hai người khác của CSIS, công bố một báo cáo về tương lai quan hệ Việt-Mỹ.
Báo cáo này kêu gọi có cam kết để Tổng thống Barack Obama thăm Hà Nội năm 2015, đánh dấu 20 năm bình thường hóa quan hệ.
Các tác giả cũng ủng hộ việc hoàn tất đàm phán Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). – BBC